Dat stellen de ontwikkelaars van Joosten Groep die met de bodemplaat JSTN Secal Light Paneel een groendaksysteem met gering gewicht samenstellen. De Secal light bodemplaat is gemaakt van natuurlijke materialen, kan water absorberen en biedt voeding en hechting aan wortels. Met een gewicht van 32 kg/m2 is dit groendaksysteem ook te leggen op lichtgewicht dakconstructies zoals die van distributiecentra.
“Secal Light is een Duits product, dat daar al zo’n 25 jaar op de markt is”, vertelt Geert-Jan Derksen, technisch specialist innovatie, duurzaamheid en advies bij Joosten Groep. “Het is ontstaan dankzij de inspanningen van een landschapsarchitect, die een 100 procent natuurlijke oplossing zocht voor een lichtgewicht groendak.”
De lichtgewicht platen zijn 2,5 centimeter dik en 78 bij 59 centimeter groot. Ze zijn samengesteld uit een meel van twijgjes en ander snoei- en rooiafval. Dit afval wordt in eerste instantie gebruikt voor pellets die als biomassa worden ingezet. Na het pelleteren blijft er nog steeds restmateriaal over dat voor de productie van de platen wordt gebruikt. Het restmateriaal wordt omgevormd tot zaagmeel en vermengd met natuurlijk cellulose van bomen. Dit fungeert als bindmiddel. Vervolgens worden er mineralen en voedingsstoffen aan toegevoegd die als voeding dienen voor planten. Tot slot wordt het mengsel op platen gespoten en gebakken.
ZELF GELOVEN
Er zit geen kunststof in Secal Light, toch passen ze prima in de visie van het bedrijf, dat groot geworden is onder de naam Joosten Kunststoffen. Het bedrijf maakt momenteel een forse transitie door, waarbij ook de toepassing van andere materialen niet wordt geschuwd, zolang ze maar aan de Joosten-standaard voldoen. De Joosten Groep toetst elke nieuwe leverancier op het gebied van circulariteit, footprint en andere werkwijzen of eigenschappen. Als deze toetsing positief uitvalt, worden er pilotprojecten opgestart om daarna het product op de markt te brengen. Derksen: “Wij moeten zelf in het product geloven, anders beginnen we er niet aan. We hebben hier driekwart jaar de tijd voor genomen. Inmiddels zijn we importeur voor Nederland en België.”
Dit jaar introduceert het bedrijf een volledig natuurlijk en lichtgewicht groendak. Het JSTN Secal Light Paneel is toegepast op het Experimentendak in Rotterdam (zie kader). Een uitdaging die zich richt op lichtgewicht dakconstructies die bijvoorbeeld vaak te vinden zijn op distributiecentra. Derksen: “We willen bewijzen dat groene daken mogelijk zijn op dergelijke constructies. Tegelijkertijd vergelijken we inheemse biodiverse vegetatie met de traditionele monocultuur-beplanting.
IEDER DAK
Joosten Ecodak biedt met Secal Light daktuinsystemen met een gewicht vanaf 32 kilo per vierkante meter. Dat kan bijvoorbeeld een sedumdak zijn. “Door op de Secal Light-floormat een sedummixmat met 3 centimeter substraat aan te brengen, ontstaat een lichtgewicht, extensief systeem, het lichtste systeem dat er bestaat. Wil je Secal Light meer als voedingsmat gebruiken, dan gebruik je twee lagen met een wat hogere substraatlaag. Dat geeft meer mogelijkheden voor biodiversiteit.”
1. Waterdichte en wortelwerende dakconstructie
2. VLU500 beschermvlies
3. JSTN Secal Light Paneel
4. SEM substraatmengsel
5. Oppervlakte bedekkende beplanting met sedummixmat 5a. Biodiversiteitsconcept
“Onze dakopbouw bestaat uit een slimme combinatie van Leadax dakbedekking, het Secal Light Paneel, Vulkatec substraat, afbreekbaar vlies met inheems zaad S&DB, en Vulkatec Dressgrond. De aanleg wordt gecoördineerd door Joru Green Solutions.”
Derksen: “Er is geen enkele architect/constructeur in Nederland die niet 40 kilo extra dakbelasting meeneemt in zijn berekeningen. Je ziet daken met grind; dat weegt minimaal
60 kilo. Op ieder dak kan grind. Laten we voor de veiligheid bijvoorbeeld op een logistiek centrum een belasting van 40 kilogram per m2 aanhouden. Ons systeem weegt minder. Er is dus geen enkel excuus meer om geen groen dak aan te leggen.”
Secal Light vindt inmiddels toepassing in meerdere groendakconcepten, voor een vierkantemetergewicht van 34, 60 en 80 kilogram verzadigd gewicht. Hierbinnen kan gevarieerd worden met substraat en vegetatie. “De platen geven bij al deze varianten voeding af en zijn biologisch afbreekbaar en gaan als het ware op in de bodem. We hebben in Duitsland gezien dat er op enig moment haarwortels in de matten groeien, waarna het materiaal als het ware een onderdeel wordt van het bodemsysteem, inclusief schimmels en bodemleven.”
Secal Light-panelen zijn voor meer toepassingen dan alleen lichtgewicht groendaken en daktuinen geschikt. “De plaat heeft als eigenschap dat hij bij regen zachter wordt en dan wat nutriënten vrijgeeft aan de plant. Daardoor geeft dit product nieuwe beplanting een mooie boost.” Een paneel kan 13 liter water opnemen en weer afgeven. “Ook voor gebruik in de bodem is dit interessant. In Duitsland wordt Secal Light veel toegepast bij het planten van bomen en op greens van golfbanen. Hierdoor ontstaat in het systeem een betere waterhuishouding”, legt Derksen uit. “Je kunt de platen dus gebruiken voor het maken van lichtgewicht daken, maar ook onder de grond toepassen. Denk aan een functie als erosiemat onder een helling.”
EXPERIMENTENDAK ROTTERDAM
De gemeente Rotterdam stelt vanuit het project LIFE@ Urban Roofs een dak beschikbaar als testlocatie voor duurzame pioniers. Het doel van dit dak is om investeringen in innovatieve klimaatadaptieve maatregelen op daken te stimuleren. Het Experimentendak Rotterdam ligt op een van de gemeentelijke daken bij het Kleinpolderplein en heeft een oppervlakte 500 m². Gedurende vijf jaar worden hier nieuwe technologieën getest en gemonitord.
Op basis van twee selectierondes (in 2021 en 2023) zijn er meer dan 10 partijen geselecteerd. Zij kunnen hun voorstel op het dak uitvoeren en testen. Deze pioniers kwamen als beste uit de bus met hun nieuwe concepten en toepassingen van groene daken, biodiversiteit en waterberging in combinatie met andere functies. Tot de pioniers behoren Donkergroen, Hogeschool Rotterdam, Joosten, ZinCo en Zoontjens.
De drie partijen die met het meest aansprekende initiatief kwamen, krijgen naast een plek op het dak ook een bescheiden aanmoedigingsprijs. De prijswinnaars uit 2023 zijn: Carbon Neutral Initiative met ‘ERW CO2-verwijdering’, GreemSum met hun ‘Circulaire biobased groendak’ Joosten met het ‘Biodivers Leadax-dak’
