Het dak van de tramremise in Amsterdam was aan het einde van de technische levensduur. Het bestaat uit een lichtgewichtconstructie van rank staal met Bimsbetonnen dakplaten en lichtstraten. Projectleider Jens Bonnema van restauratie-aannemer Schakel en Schrale vertelt over de bijzondere dakelementen die het bedrijf samen met Holland Composites ontwikkelde. Een duurzame oplossing met dezelfde uitstraling.
Het Amsterdamse openbaarvervoerbedrijf GVB heeft Schakel & Schrale opdracht gegeven voor de renovatie van het dak van de tramremise aan de Lekstraat in Amsterdam. Het gebouw bestaat uit zadeldaken met lichtstraten. Een ranke staalconstructie en lichtgewicht Bimsbeton maken overspanningen van 14 meter mogelijk.
Bimsbeton is zo licht door gebruik te maken van bims (ook wel puimsteen genoemd) als toeslagmateriaal in plaats van grind. Bims is een poreuze, vulkanische steensoort die veel lucht bevat, waardoor het beton lichter is dan traditioneel beton. Dit materiaal bood daardoor nieuwe mogelijkheden voor daken waarin gewicht een belangrijke rol speelt. Het is toegepast in de jaren ‘20 tot ‘60 van de vorige eeuw.
De betonplaten zijn door de jaren heen door carbonatatie en corrosie aangetast en moesten worden vernieuwd. “Verduurzaming van het rijksmonument is een belangrijk aandachtspunt in de aanpak. Het dak krijgt een extra isolerende laag en moet plaats bieden aan zonnepanelen. We hebben gezocht naar een oplossing die de bestaande, ranke, staalconstructie nog zou kunnen dragen”, zegt projectleider Jens Bonnema.
DUPLICOR
“We kwamen in contact met Holland Composites. Met hen ontwikkelden we elementen met de uitstraling van het klassieke bimsbeton, met een kern van isolatiemateriaal gemaakt uit petflessen.” Deze Duplicor dakplaten zijn minimaal de helft lichter dan bimsbeton. De kern is gemaakt van recycled foam uit petflessen en oude kunststof verpakkingen. De composiet laag om de kern wordt gerealiseerd met een biobased hars uit agro waste. Deze hars is een restproduct uit de suikerrietindustrie en is brandwerend. De dakplaten
zijn afgewerkt met een minerale afwerklaag die qua kleur en structuur precies oogt als het oorspronkelijke bimsbeton.
“De gemeente was enthousiast. De dakpanelen lijken precies op de originelen. We hebben ze iets dikker uitgevoerd om de mechanische verbinding van de isolatieplaten aan de bovenzijde mogelijk te maken. Maar daarmee waren de platen nog steeds lichter dan de originelen. Met de extra isolatie en het vervangen van de dakplaten gaat de isolatiewaarde van 0,3 naar 2,6. Ook de Ug-waarde van de lichtstraten verbetert enorm door het 10mm met 32mm polycarbonaat platen te vervangen. De Ug-waarde daalt hiermee van 3,0 naar 1,1 W/m²K.”
IN GEBRUIK
Tijdens de uitvoering blijft de tramremise in gebruik. “Als ’s ochtends de trams het gebouw verlaten, gaat de stroom van het segment waar wij werken af.” Om hinder voor de omgeving tot een minimum te beperken, voert Schakel & Schrale de werkzaamheden overwegend vanuit de binnenzijde van het gebouw uit. Ook de opslag van bouwmaterialen wordt inpandig opgelost. “Als de betonplaten zijn verwijderd, kunnen de nieuwe elementen van 1,0 meter bij 2,5 meter met de hand worden getild. Ze zijn dubbel zo breed uitgevoerd als de originele betonpanelen. We gaan als een treintje, maar we zijn afhankelijk van de exploitatie van de klant. Idealiter hadden we midden in het gebouw een torenkraan geplaats en hadden we eerst het hele dak verwijderd om vervolgens het nieuwe dak erop te leggen. Dit wordt nu met een compacte kraan gerealiseerd”.
Bonnema verwacht rond de bouwvak het hele dak te hebben vervangen. In oktober zijn dan ook de zonnepanelen geplaatst. Op de nieuwe dakplaten komt een dampremmende laag met daarop isolatieplaten, afgewerkt met een duurzame POCB dakbedekking. Om het gebouw nog duurzamer te maken, worden 1.400 zonnepanelen geplaatst, die jaarlijks circa 650 duizend kilowatt aan energie zullen opwekken. Het dak bestaat uit acht zadeldaken met lichtstraten in het midden. Bij elkaar 12.000 m2 en inclusief de daklichten 15.500 m2. ■
