Roofs 2001-09-03 Gelijk

    Ik kijk regelmatig in de spiegel van de kapper om te blijven gelijken op het hiernaast afgedrukte prentje. (Zou de koningin met de komst van de euro nou eindelijk een ander kapsel kunnen dragen?). Na mezelf een tijdje aan te staren begin ik meestal een praatje met de knipkundige, meestal een kapster. Ik wil dan weten of ze verstand van haar vak heeft en stel meestal wat vragen over mijn haar en haar klanten. Zo vroeg ik laatst hoe ze een bepaalde haardracht adviseert. “Dat is heel moeilijk” zei ze. “Je moet kijken naar het haar en naar de gezichtsuitdrukking. Ongelijkheden in het gezicht mogen niet door het kapsel worden benadrukt maar moeten worden gecompenseerd. Bij slechts enkele mensen zitten de oren op één lijn maar ook de ogenlijn en de mondlijn wijken vaak. Een kapper moet daar rekening mee houden”. “Gelijk is ongelijk” zeg ik. Ze begrijpt me niet waarna ik weer naar mezelf mag kijken.
“Gelijk is ongelijk” werd me door m’n opa al ingepeperd. Tijdens de bouw moet je er van uitgaan dat niets vanzelfsprekend haaks en niets vanzelfsprekend recht is. Ga je er bijvoorbeeld van uit dat muren precies haaks staan, of dat houten delen precies recht zijn, dan kom je op de koffie. Gelijk is ongelijk betekent dat je moet bouwen op wat voor het zicht uiteindelijk als gelijk oogt. Gelijk lijkt gelijk en als je het als gelijk behandeld dan eindig je ongelijk. Het geldt ook voor daken. Zet een pannendak of ander zichtdak uit op basis van een ongelijke ondergrond. De ondergrond is namelijk nooit vlak genoeg. Breng speling aan zodat de ongelijkheid niet opvalt en het dak recht en vlak lijkt. Er van uitgaande dat ondergronden voor hellende daken nooit geheel vlak zijn kunnen we nog wat verwachten bij de toepassing van extra grote of zogenoemde grootformaat pannen bij restauraties. Des te groter de pannen, des te meer vlakheid vereist is om de pannen te bezien in één vlak. Pas je grootformaat pannen toe ter vervanging van bestaande kleine pannen dan moet je maar afwachten hoe het dak oogt. Bestaande daken hebben daarbij vaak ook nog eens een forse zeeg. Niet alleen daken in het zicht moeten voor het oog gelijk worden getrokken. Ook platte daken ontkomen er niet aan. De randafwerking moet immers letterlijk worden getrimd met een daktrim. De rand ziet er pas recht uit na het aanbrengen van een extra strak lijntje. Verbazingwekkend te constateren hoe vaak dat strakke lijntje onderling nogal eens slecht aansluit.
Vooral particulieren hebben moeite met het begrip gelijk is ongelijk, waarschijnlijk versterkt door het heersende wantrouwen ten opzichte van bouwers. Zij kunnen niet bevatten dat hun dak altijd al scheef is geweest of is doorgebogen. Nooit kijken zij naar het dak. Hoeveel mensen weten de kleur van hun dak?
Er zijn er die na een lekkage ontdekken dat het dak plat is. Een goede reden om wel eens grondig naar het dak te kijken is of het werk van de dakdekker wel naar behoren is uitgevoerd. Natuurlijk moet de dakdekker vóór hij het werk accepteert zoveel als mogelijk mankementen benoemen. Dat valt al niet mee want door de opdrachtgever kan dat al snel worden uitgelegd als zijnde prijsopdrijving. Te vaak gaat de dakdekker er daarbij vanuit dat de particulier het wel begrijpt. Geregeld treed ik als deskundige bij onenigheden en het valt mij op dat “gelijk is ongelijk” veelvuldig aanleiding geeft voor onenigheid tussen dakbedekkers en particulieren. Niet in de laatste plaats omdat tegenwoordig te veel dakbedekkers het begrip ook niet meer kennen. Bij een van de geschillen weigerde een particulier te accepteren dat de buitenmuren van haar huis niet precies haaks op elkaar stonden met aanpassingen aan het dak tot gevolg. Ik vertelde haar de anekdote van de kapper en het gegeven dat een kapper ook het haar knipt naar het ongelijke hoofd. De particulier bleek juriste en antwoordde als volgt: “Meneer, het begrip gelijk is ongelijk ken ik niet. Wij juristen hanteren het begrip gelijk hebben is nog niet gelijk krijgen. Maar ik kan u wel volgen. Omdat de klant altijd gelijk heeft kan ik stellen dat mijn gelijk inderdaad uw ongelijk is” Gelukkig was er geen spiegel aanwezig om op dat moment naar mezelf te kijken.

Ton Berlee