Roofs 2004-02-36 Chocoladefabriek Pette krijgt tweede leven

In dit artikel wordt duidelijk welke mogelijkheden zink als bouwmateriaal  biedt. De omvangrijke restauratie van de oude chocoladefabriek van J. Pette Hz. in Wormerveer werd afgewerkt met vier luxueuze gepatineerd zinken entrees. Ook de luchtbrug van het complex werd met zink bekleed.

Comlo-Nederland B.V. uit Akersloot was verantwoordelijk voor de, veelal kritische, verwerking.

De monumentale chocoladefabriek met cacaotoren werd in 1919 gebouwd naar een ontwerp van architect Mart Stam (1886-1957). Het complex stond al sinds 1970 leeg en raakte steeds meer in vervallen staat. De sloop van het pand werd in de loop der jaren telkens met succes tegengehouden door een handvol beschermers van monumentale industriële gebouwen, maar de toekomst van het gebouw bleef onzeker. Tot de woningbouwcorporatie De Woonmij in 2000 besloot haar hoofdkantoor in het gebouw te vestigen. Architect Jan Goedhart van bureau FKG kreeg opdracht het uiterlijk van het complex in oude staat te herstellen; maar het gebouw voor het overige aan te passen aan de wensen van de nieuwe gebruiker.

Het complex in Wormerveer bestaat uit de oude fabriek en een cacaotoren van 28 meter hoog, waar destijds de cacaobonen in werden opgeslagen. Beide gebouwen vallen op door het vele gebruik van glas, wat voor een fabriek uit die tijd vooruitstrevend te noemen is. Het hele gebouw, zowel het buitenwerk als het interieur, kreeg een grondige renovatie. Aan de buitenkant werd zoveel mogelijk geprobeerd de oude situatie te benaderen; men reconstrueerde bijvoorbeeld de oorspronkelijke kleur van de vensters en maakte die zo exact mogelijk na. Voor het overige werd het gebouw aangepast aan de eisen van de huidige tijd en die van een kantoorgebouw. De band met het verleden werd levend gehouden door de oorspronkelijke chocoladevormen in de balie te verwerken.

Dit alles resulteerde in een luxueus vormgegeven kantoorcomplex. Deze uitstraling werd nog extra benadrukt door het gebruik van gepatineerd zink in de entrees en op de onderkant en de zijkanten van de luchtbruggen, die de oude fabriek met de oorspronkelijke cacaotoren verbinden.

Entrees met zinken uitbouw

Het gebouw kreeg vier entrees. Voor de verwerking van het zink werd specialist Comlo-Nederland B.V. ingeschakeld. Het bedrijf is producent en verwerker van loden, zinken en koperen dakaccessoires en is actief in zowel de nieuwbouw- als in renovatieprojecten. Men heeft een jarenlange ervaring opgebouwd in de verwerking van deze metalen. Met een ruime voorraad standaard stadsuitlopen en steekafvoeren kan het bedrijf deze accessoires in korte tijd leveren.

Elke entree bestaat uit een uitbouw van ongeveer 30 cm, die aan de binnenkant wordt gespiegeld. De uitbouw is aan beide kanten middels een verticaal felssysteem bekleed met zink. Henk Plugboer van Comlo-Nederland vertelt: ‘De verwerking was zeer arbeidsintensief, omdat de toepassing bewerkelijk is. De maatvoering en de bevestiging luisterden nauw, want elk slordigheidje blijft zichtbaar. De zinkplaten konden door deze gecompliceerde verwerking niet worden voorbewerkt: alles moest terplekke worden opgemeten en op maat worden gemaakt. Dit werd een tijdrovend karwei: wij zijn in totaal zes weken met het project bezig geweest, terwijl het aantal vierkante meters gering was.’

Glazen luchtbrug

‘De restauratie van een dergelijk gebouw is een uitdaging,’ vertelt Plugboer. ‘De kwaliteit van het oorspronkelijke materiaal liet hier en daar te wensen over en geen aansluiting liep recht of haaks. Dit maakte de verwerking arbeidsintensief: alle verwerkers hadden daar mee te maken. Dit gold bij uitstek ook voor de bekleding van de beide luchtbruggen.’

Naast een verbinding op de begane grond, worden de eerste verdiepingen van de gebouwen met elkaar verbonden door een luchtbrug. Oorspronkelijk was deze brug dicht, maar in de huidige opzet worden beide bruggen door middel van glas zo transparant mogelijk gehouden. De onderkant en de zijkanten van de bovenste brug zijn met zink bekleed. De luchtbrug is licht hellend en heeft een ongebruikelijke knik. De twee gebouwen staan daarnaast enigszins schuin, en gedraaid ten opzichte van elkaar, ook is er in de brug een breedteverschil. Plugboer: ‘Het heeft ons ook hier heel wat kopzorgen bezorgd om een goede manier te bedenken de zinkplaten aan te brengen. Uiteindelijk zijn ze, in een waaiervorm, middels een cassetteplaat systeem aan de onderkant van de luchtbrug bevestigd; en de zijkanten volgens een felssysteem. Zo werd er een goede en dichte oplossing gemaakt waardoor de zijkanten mooi overgingen in de onderkant. Het was een heel karwei maar het uiteindelijke resultaat mag er zijn.’

Rond de oude cacaofabriek zal een winkelhart in het centrum van Wormerveer verrijzen. Het karakteristieke ontwerp van Mart Stam is, mede door deze plannen voor vernieuwing van de gemeente, verzekerd van een bloeiende toekomst.