Roofs 2006-06-03 Knikkers in het spel

Het kleine, harde, ronde balletje als speelgoed heeft het verloren van de geavanceerde spelletjescomputers. Uit het feit dat ik de speciale computergames niet zomaar bij naam kan noemen blijkt, zo geef ik toe, dat ik niet bekend ben in deze materie en er nog steeds de voorkeur aan geef het spel met “knikkers” te spelen.

Het lijkt mij overigens wél boeiend om je spel in deze virtuele wereld te spelen. Niet alleen kun je alle mogelijke “personen en omstandigheden” naar wens programmeren, ook kun je alles onder controle houden - en blijft één druk op de knop voldoende om het spel te beëindigen.

Misschien is de toename van het gebruik van computergames een symptoom van het feit dat onze maatschappij steeds meer op het individu is gericht. Het wordt moeilijker gezamenlijk naar een doel te streven. Minder en minder lijkt het collectief of groepsbelang nog te winnen van het eigen belang. Verenigingen hebben in toenemende mate gebrek aan vrijwilligers. We willen wel aan de bar staan, maar niet er achter. Alleen in het voetbal op de tv hoor ik af en toe nog wel eens dat een speler zijn belangen ondergeschikt heeft gehouden aan die van het team.

De werkelijkheid is dat zakelijk het groepsbelang ondergeschikt lijkt te raken aan het individuele belang. In de bouwsector maak je het dagelijks mee. Neem alleen maar als voorbeeld het respect voor elkaars werk op de bouwplaats.

De dakbedekking die, zonder bescherming, door bouwvakkers als werkvloer wordt gebruikt. De installateur die, zonder overleg, installatiedoorvoeren in nieuwe daken aanbrengt. De aannemer die zijn steiger maar vast weghaalt, terwijl de dakdekker deze als veiligheidsvoorziening gebruikt. Allemaal voorbeelden die strijdig zijn met het (groeps)belang van een bouwteam bij de realisatie van een project voor haar opdrachtgever.

Omdat ik niet alleen tijdens de uitvoering bij bouwprojecten betrokken ben, maar ook in de ontwerpfase, merk ik dat ook in die fase het groepsbelang niet prevaleert. Het afbakenen van koninkrijkjes en het niet openstaan voor andermans meningen maakt dat er veel fouten in het ontwerp sluipen, die zich wreken tijdens de uitvoering, of later in de gebruiksfase.

De keren dat er “stront aan de knikker is”, nemen tijdens het bouwproces alleen maar toe. Juist onder deze omstandigheden merk je dat partijen niet tot elkaar komen, maar juist sterk polariseren. Dit is jammer, omdat het in geen enkel opzicht bijdraagt tot de oplossing. Minder nemen en meer geven zou het bouwproces veel leuker maken en kwalitatief op een hoger niveau brengen.

“Het gaat niet om de knikkers, maar om het spel”, is in dit kader ook een veel toegepast spreekwoordelijk gezegde, maar helaas te vaak ook bezijden de waarheid. De normen, waarden en principes zijn al snel van ondergeschikt belang als het om de knikkers gaat.

Mijn advies zou dan ook zijn meer aandacht te besteden aan het collectief en de gezamenlijke belangen van de groep en wat minder aan de eigen “ik”.

Het spreekt voor zich dat een potje knikkeren geen kwaad kan, al was het alleen maar om het risico te beperken dat de leuke hieraan gerelateerde spreekwoordelijke begrippen verloren gaan.

Nic-Jan Bruins