Roofs 2007-03-03 Voor VOL worden aangezien

Hoe is het mogelijk, zou je haast zeggen. Maar op het moment dat bij diverse partijen binnen de branche het VCA ter discussie staat, werd uw columnist opgeroepen om zijn VCA VOL (Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden) te gaan halen. Mijn oude VVAP-1 was inmiddels meer dan 10 jaar oud en dat hield in dat het daarna gehaalde VVAP-2 niet meer geldig was. Ik moest dus terug naar de schoolbanken om de nieuwe versie VCA VOL te gaan bemachtigen.

Vier weken lang op cursus, met twee collega’s en diverse andere branchegenoten – van directeuren tot voorlieden. Vier weken lang informatie absorberen over veilig werken, veilig handelen, PBM’s, wet en regelgeving etc. Soms interessant en dicht bij de branche, het laatste hoofdstuk is zelfs geheel branchegericht, soms zo ver weg van onze dagelijkse werkzaamheden dat het moeilijk te geloven was dat je ook dit soort informatie tot je moest nemen. Maar kennis is macht en omdat geen van ons zich machteloos wilde voelen, worstelden we ons gestaag door de stof.

Uiteraard worden gedurende de cursus kleine proefwerken gemaakt om te controleren of de gegeven stof wel tot iedereen is doorgedrongen. Hiervoor werden oude examenvragen gebruikt, want je weet maar nooit waar dat goed voor is. Eerlijk gezegd wisten we dat deze vragen nergens goed voor zouden zijn en tijdens het examen niet gevraagd zouden worden. De meerkeuze vragen met vier antwoorden die we oefenden waren namelijk bij de nieuwste examens vervangen door vragen met drie antwoorden. Ook vragen waarop meerdere antwoorden mogelijk waren, zouden niet meer worden gesteld.

Om ons niet teveel te verontrusten, werd ons van begin af aan voorgehouden dat we 90 minuten de tijd zouden krijgen voor het examen. Hierin moesten 60 meerkeuzevragen beantwoord worden waarvan we er 16, dus meer dan een kwart, fout mochten hebben. Dat is hééééél veel, althans als ik dat afzet tegen eerdere examens die ik in de loop der tijd heb moeten maken. Maar, dacht ik, misschien is de stof, en dus ook het examen, wel zo zwaar dat dit een compensatie is voor de moeilijkheidsgraad. Zo doen ze het tenslotte ook bij landelijke examens op het middelbare en hoger onderwijs. Daar wordt de foutenmarge mede bepaald door de zwaarte van het examen.

Echter, wat schetste mijn verbazing? Een beetje opletten, een keer doorlezen en voor een enkeling wat extra aandacht aan de stof en het examen moest door iedereen gehaald kunnen worden, aldus onze docent. Inderdaad, de stof was interessant maar het examen stelde eigenlijk niets voor. Natuurlijk was het voor de praktijkmannen niet eenvoudig en was het voor de voormannen die er zaten, waarvan het VCA ook niet echt vraagt of zij aan deze cursus meedoen, nog wel pittig. Maar voor de doelgroep, de leidinggevende, waarvan toch al wat extra inzicht in de materie wordt verlangd en verwacht, was het uitermate simpel. Het niveau van het examen was zo laag dat het mij eerlijk gezegd verbaasde.

Het VCA, een veiligheidssysteem waarbij aan de bedrijven steeds hogere / zwaardere eisen worden gesteld, kan het eerlijk gezegd niet maken om een degelijke opleiding met zo’n flutexamen te beëindigen. Als dit het niveau is waarop Veiligheid Voor Operationeel Leidinggevenden wordt geëxamineerd, dan moeten de opstellers van het examen zich diep en diep schamen. De eerste die bij ons klaar was, had zijn 60 vragen in ca. 20 minuten weten te beantwoorden en zal zeker tot de geslaagden behoren. Binnen 30 minuten was bijna de helft van de cursisten klaar. Deze mannen hadden er de tijd voor genomen de vragen te beantwoorden en waren er allemaal eveneens zo goed als zeker van dat ze geslaagd waren.

Het moet mij van het hart dat als het VCA voor VOL wil blijven worden aangezien, er echt iets aan het examenniveau zal moeten worden gedaan. Niet alleen de opleiding moet goed zijn, maar ook het examen moet voldoen, het moet immers een afspiegeling van de opleiding zijn. Als men dat niet nodig vindt, geef dan iedereen die de opleiding van vier dagen in het geheel heeft gevolgd een certificaat. De opleiding kan dan een dag korter en dat scheelt ook nog in de kosten.

Een VCA VOL moet niet alleen voor leidinggevende zijn maar ook VOLwaardig  zijn om voor VOL te worden aangezien.