Roofs 2008-07-20 Werkgever blijft verantwoordelijk

Per 1 juli is de Arbeidsinspectie gestart met het project Dakwerk 2008. Het project loopt tot het einde van het jaar en richt zich op alle dakwerkzaamheden in heel Nederland. Delbouw dak & techniek zag in deze actie aanleiding om haar klanten tijdens een seminar in Theaterhotel De Oranjerie te Roermond te informeren over de wet- en regelgeving, de risico’s en de wijze waarop deze kunnen worden beperkt en vanzelfsprekend het project Dakwerk zelf. Uit de soms felle reacties blijkt dat er nog veel werk te verzetten is.

Marc Breugelmans, Arc Nederland

Ruim 150 geïnteresseerden waren afgekomen op dit door Delbouw georganiseerde seminar in Theaterhotel De Oranjerie te Roermond. Jos Schouten, veiligheidskundige van Aboma Keboma, beet het spits af. Uit onderzoeken blijkt dat 1 op de 14 werknemers in de bouw is betrokken bij een ongeval. Veel van die ongevallen vinden plaats tijdens het werken op hoogte; op steigers, ladders en daken. Vele partijen dragen de verantwoordelijkheid als het op veiligheid aankomt; de projectontwikkelaar, de architect, de bouwer, de eigenaar/beheerder en het uitvoerend onderhoudsbedrijf. Allen moeten ze de wet- en regelgeving in acht nemen.

Veel problemen kunnen volgens Schouten worden voorkomen als er in de ontwerpfase van gebouwen al rekening wordt gehouden met de veiligheid. Opdrachtgevers en architecten moeten daar zeer alert op zijn en niet uitsluitend naar de realisatiekosten kijken. “Er zijn slechts weinig gebouwen waar een dakopstand is voorzien die de veiligheid bevordert. Dat is jammer.” Echter, het is de werkgever en uiteindelijk de werknemer zélf die verantwoordelijk is voor de veiligheid. Jos Schouten: “De verantwoordelijkheid voor de werkgever gaat ver. Hij moet ervoor zorgen dat zijn mensen juist geïnstrueerd zijn en erop toezien dat de veiligheid op het dak is gewaarborgd. Is dit niet het geval dan mogen de werknemers feitelijk niet het dak op!”

De wet- en regelgeving is helder en duidelijk, maar het kan geen kwaad deze even te herhalen. In de Arbobeleidsregel 3.16 is de veiligheid op het dak geregeld. Indien de werken zich beperken tot een werklocatie op 4 meter of meer van de dakrand dan kunt u veilig aan het werk. Bevindt de werkplek zich tussen de 2 en de 4 meter van de dakrand dan kunt u zich beperken tot het aanbrengen van een markering (streep van gekleurde dakbaan, tegelpad, markeringsbordjes). Bij werken binnen 2 meter van de dakrand is een  valbeperkende maatregel noodzakelijk (permanent of tijdelijk), zoals leuningwerk of een opstand van 1 meter. Ladders zijn vaak oorzaak van de ongevallen. Bij de uitstap dienen ze gezekerd te zijn en aan weerszijden van de uitstap dient een leuningwerk aanwezig te zijn. Voor hoogtes vanaf 7 meter wordt een vaste gevelladder geadviseerd.

In de praktijk blijkt de uitvoering van de wet- en regelgeving lastig. Het draait om discipline van mensen. Om de bewustwording van medewerkers, werkgevers en andere verantwoordelijken te vergroten, start de Arbeidsinspectie landelijk het project Dakwerk 2008. Arno van Soest, inspecteur van de Arbeidsinspectie Roermond, is enthousiast over de projectmatige aanpak. “Met deze projecten worden alle betrokkenen nog eens met de neus op de feiten gedrukt. Dat is leerzaam. Wij handhaven alleen en zijn geen adviseurs. Bij onveilige situaties moeten we werken natuurlijk stilleggen. Wij zullen niet meteen bestraffend optreden, maar als na een proces verbaal de zaken niet opgevolgd blijken, dan worden boetes uitgedeeld of verdergaande maatregelen genomen.”

Dakdekkers in de zaal reageren betrokken op de woorden van Arno van Soest. Zij geven aan dat er met verschillende maten wordt gemeten. Volgens Van Soest kunnen werkgevers dat voorkomen. Hij benadrukt dat het van groot belang is, ook vanwege aansprakelijkheden achteraf, om de procedures, gemaakte afspraken – met opdrachtgevers en werknemers – goed vast te leggen. “Zorg dat procedures en werkvoorschriften op papier staan in een Arbozorgsysteem. Toon aan dat er voor een dakproject een goede risico-inventarisatie en evaluatie is uitgewerkt (RIE) en zorg dat er een helder plan van aanpak aangaande de veiligheid aanwezig is. Dat voorkomt veel ergernis tijdens handhavingtrajecten.”

Na een uiteenzetting van Delbouw-directeur John Knauf over het uitgebreide veiligheidspakket van de Limburgse groothandel, ontstaat er een levendige discussie in de zaal. Uit de reacties blijkt dat er nog veel onduidelijkheden zijn in de regelgeving en de wijze waarop wordt gehandhaafd. Het ontbreekt veel dakdekkers aan kennis over de mogelijkheden van persoonlijke beschermingsmiddelen tot en met flexibele en permanente beveiligingsmogelijkheden. Volgens Peter Miltenburg van de afdeling techniek van Delbouw vraagt dat om opleiding. “Delbouw biedt naast het uitgebreide assortiment de mogelijkheid om medewerkers te scholen op het gebied van ‘veilig werken op hoogte’. Daarnaast dienen ondernemers zich meer te verdiepen in de veiligheidsproducten en mogelijkheden om het werken op hoogte veiliger te maken. Voor elk project bieden wij advies op maat.”

De aanwezigen zijn het er over eens dat er op het gebied van veiligheid nog veel te winnen is. Discipline van werkgevers en werknemers is daarbij van groot belang. Het seminar toont aan dat er voldoende mogelijkheden zijn om veiligheid te borgen, maar dat het menselijk gedrag uiteindelijk maatgevend is. Een gewaarschuwd mens telt voor twee!