Roofs 2011-10-03 De slimste thuis

Op de Belgische tv heb je een spelprogramma waarin twee gezinnen het tegen elkaar opnemen om uit te testen welk gezin de meeste kennis heeft: ‘De slimste thuis’. Misschien kende u het al, ik zapte er laatst voor het eerst langs.

De gezinnen spelen om zelfgekozen prijzen, oplopend van klein naar groot. Als de eerste set vragen goed wordt beantwoord, krijgt moeder haar nieuwe fiets, daarna kan worden gespeeld voor het middagje shoppen voor de jongste dochter, het ‘Verjaardagsfeest XL’ voor de oudste dochter, oplopend naar een volledig verzorgde reis naar Lapland. Helemaal bovenaan, dus boven al die megaprijzen, prijkte het woord: ‘Zonnepanelen’. “Vroeger demonstreerde ik al tegen kernenergie, en ik ben mijn idealen altijd trouw gebleven,” verklaarde de vader op de vraag van presentator Bart Peeters waarom die zonnepanelen bovenaan de lijst stonden.

Dat van die idealen wilde ik wel geloven, maar het leek me toch ook dat een echte idealist allang zelf een dergelijk systeem had aangeschaft. Tijdens de SunDay 2011, afgelopen 12 oktober in het MediaPlaza van de Jaarbeurs Utrecht, werd nog tot vervelens toe herhaald dat de branche voor zonne-energie een volwassen industrie is geworden. De branche heeft zich zodanig ontwikkeld dat de terugverdientijd rond een overzichtelijke 10 jaar ligt en ook de aanschafprijzen zijn zodanig gedaald dat de sector steeds minder afhankelijk is van subsidiëring. De innovaties volgen elkaar in hoog tempo op waarmee het aantal toepassingen wordt uitgebreid, de opbrengst wordt verhoogd en de productiekosten – en daarmee de aanschafprijs - omlaag gaan. Allemaal goed nieuws dus voor de vader in ‘De slimste thuis’.

Wellicht was hij daar zelf ook van op de hoogte, en zette hij daarom de zonnepanelen bovenaan. Het gezin speelde goed. Alle prijzen werden binnengehaald, behalve de hoofdprijs: de zonnepanelen. Niemand leek er erg rouwig om en ik denk niet dat de vader van het gezin pruilend op de massagetafel in Lapland zal liggen omdat hij naast de zonnepanelen heeft gegrepen.

Voor de Belgische consument was het trouwens goed nieuws dat deze meneer niet óók nog zonnepanelen op zijn dak kreeg. In België stijgt de energieprijs namelijk explosief doordat de energieleveranciers verplicht zijn om ‘groenestroomcertificaten’ op te kopen. Iedereen met zonnepanelen op zijn dak krijgt zo’n certificaat per 1.000 kWh geproduceerde elektriciteit. Door het enorme succes van zonnepanelen kan Eandis (dat zo’n 80% van de energie in Vlaanderen levert) de certificaten nauwelijks nog betalen. Dat betekent weer dat men genoodzaakt is de energierekening met zo’n 6 euro per maand (72 euro per jaar) te verhogen. Nu is er in België wel discussie over de noodzaak van een zo forse prijsverhoging en de mate waarin de ‘groenestroomcertificaten’ daaraan bijdragen – feit blijft dat in België de mensen zonder zonnepanelen nu wel héél nadrukkelijk de rekening betalen voor andermans idealen.

Nee, dan wij in Nederland. Tijdens de SunDay 2011 werd een kaartje van Europa getoond waarop de mate waarin in de verschillende landen zonne-energie wordt toegepast met kleuren was aangegeven. Het leek verdacht veel op het kaartje uit de geschiedenisboeken waarmee het begin van de Tweede Wereldoorlog inzichtelijk werd gemaakt. Twee witte vlakken vallen op: Zwitserland en Nederland. Deze landen stelden zich ‘neutraal’ op, wat dus betekent dat ze geen partij kozen. Niet uit overtuiging, maar uit strategische overwegingen. Met andere woorden: we wachtten rustig de ontwikkelingen af vanuit de gedachte dat zodra er een beslissing zou vallen we altijd nog kunnen deelnemen.

Daar komt onze befaamde handelsgeest weer de hoek omkijken: niet meebetalen, wel meeprofiteren. Als we de diverse sprekers op de SunDay 2011 mogen geloven, is het moment voor het meeprofiteren nu zo’n beetje aangebroken. Er is in de afgelopen jaren internationaal zoveel gemeenschapsgeld in de ontwikkeling van zonne-energie gestoken dat de particuliere investering in zonne-energie kennelijk rendabel is geworden. Het ligt dus voor de hand dat de Nederlandse markt voor deze systemen nu eindelijk ook op gang gaat komen. Natuurlijk, óók voor de planeet, maar de centjes zijn ook niet onbelangrijk – zoals die twee mannetjes in dat reclamespotje ons in bijna elk reclameblok duidelijk willen maken. Eindelijk, eindelijk gaan we een beetje geld verdienen aan zonne-energie. Met dank aan o.a. de Belgische, niet-idealistische energieconsument.