Roofs 2012-09-03 Algemene voorwaarden

In de praktijk worden de algemene voorwaarden, die bij het afsluiten van een overeenkomst van toepassing zijn verklaard, pas gelezen als er sprake is van een geschil. Het je niet tijdig verdiepen in hetgeen een opdrachtgever  je via deze voorwaarden aan na te komen spelregels oplegt kan je duur komen te staan. Andersom geldt natuurlijk hetzelfde. Ook als opdrachtgever moet je je eigen risico’s goed afdekken in en met algemene voorwaarden en hier volgens de wettelijke regels mee omgaan.

Het is belangrijk dat de voorwaarden daadwerkelijk ter hand gesteld worden.  Zo was ik eens genoodzaakt wegens een niet betalende opdrachtgever een arbitrage aan te spannen. Op mijn opdrachtbevestiging staat keurig vermeld dat onze algemene voorwaarden DNR 2011 van toepassing zijn. De Nieuwe Regeling 2011 (DNR2011) beslaat de algemene branchevoorwaarden voor ontwerpen, adviseren en organiseren voor de gebouwde omgeving voor opdrachtgever en -nemer. De DNR  wordt gezien als een goede regeling voor het afsluiten van overeenkomsten tussen adviseurs (architecten en ingenieurs) en klanten. Op verzoek, zo had ik vermeld in onze opdrachtbevestigingen, worden de voorwaarden aan de opdrachtgever toegezonden. De voorwaarden zijn ook gedeponeerd bij de griffier van Rechtbank Amsterdam en kunnen daar door iedereen worden opgevraagd.

Goed geregeld, dacht ik. Optimistisch op een goede afloop begon ik aan de arbitrage om de betaling van de betreffende factuur gedaan te krijgen.

Mijn opdrachtgever gaf na ontvangst van onze memorie van eis aan dat de algemene voorwaarden niet van toepassing waren op de onderling gesloten overeenkomst. Volgens mijn opdrachtgever waren de algemene voorwaarden niet ter hand gesteld. Dit zou betekenen dat ik mij daar ook niet op kon beroepen. Mijn opdrachtgever stelde dat haar nooit een redelijke mogelijkheid was geboden om kennis te nemen van de algemene voorwaarden op de manier zoals de wet voorschrijft.

Ik was in de veronderstelling dat een door de opdrachtgever ondertekende overeenkomst waaruit blijkt dat na ondertekening akkoord gegaan wordt met de algemene voorwaarden voldoende zou zijn. Dit bleek wettelijk gezien dus niet het geval, zo werd gememoreerd dat ik als gebruiker van de algemene voorwaarden aan de wederpartij niet een redelijke mogelijkheid heb geboden om van de algemene voorwaarden kennis te nemen. Volgens de wet is hiervan sprake wanneer de algemene voorwaarden voor of (uiterlijk) bij het sluiten van de overeenkomst aan de wederpartij ter hand zijn gesteld, tenzij dit redelijkerwijs niet mogelijk is.

Een beroep op de door mij van toepassing verklaarde voorwaarden bleek niet zomaar mogelijk. Gelukkig kon in deze procedure worden aangetoond dat door de omvang en professie van de organisatie van de opdrachtgever,  arbiters van mening waren dat zij kennis voldoende hadden moeten en kunnen hebben van de voorwaarden. Indien ik dat niet had kunnen aantonen en/of arbiters er niet voor openstaan kunnen de voorwaarden nietig worden verklaard met alle consequenties van dien.

Hierop inspelende besloot ik de voorwaarden op mijn website te zetten waardoor opdrachtgevers de voorwaarden ook digitaal kunnen downloaden en  ter kennis kunnen nemen.  Onvoldoende, zo oordeelden arbiters in verschillende soortgelijke procedures die mijn interesse hadden. In algemene zin wordt gesteld dat de voorwaarden (tijdig!) ter hand zijn gesteld. Het doet er dan niet toe of de mogelijkheid tot kennisname is geboden.

Indien de algemene voorwaarden niet voor of tijdens het sluiten van de overeenkomst ‘ter hand zijn gesteld’, zijn de algemene voorwaarden in beginsel vernietigbaar. Dit betekent dat de algemene voorwaarden altijd voor of bij het sluiten van de overeenkomst ter beschikking moeten worden gesteld aan de opdrachtgever, op een zodanige wijze dat deze kunnen worden gearchiveerd en ook op een later tijdstip voor haar toegankelijk zijn.

Conclusie: sluit de algemene voorwaarden altijd (fysiek of digitaal) bij de opdrachtovereenkomsten en, last but not least, lees ze altijd goed door.

Nic-Jan Bruins