Roofs 2018-02-62 Hoogheemraadschap stimuleert toepassen groene daken

Waterbergende maatregelen lonen de moeite

Het Hoogheemraadschap van Delfland helpt met haar stimuleringsregeling klimaatadaptatie de aanleg van groene daken, waterbergende maatregelen en groen-blauwe schoolpleinen. Zelfs de particulier die een klein schuurdak in de Groene Tornado van de Stichting Roof Update aanmeldt, wordt mee­genomen. Het waterschap berekende dat er in het stedelijke gebied een ­wereld te winnen is. Als iedereen meehelpt aan het bufferen van water tijdens de piekbuien kan het waterschap zonder ingrijpende maatregelen tot 2050 het water aan.

Stichting Roof Update

Programmacoördinator klimaatadaptatie Carl Paauwe van het Hoogheemraadschap van Delfland benadrukt dat ­bewoners van het stedelijk gebied een belangrijke rol spelen om de doelstelling van het Hoogheemraadschap te bereiken. “Al meer dan 725 jaar zorgen we voor droge voeten, stevige dijken en schoon water. Klimaatverandering leidt, met de steeds hevigere korte regenbuien, weer voor een nieuwe uitdaging. We hebben laten onderzoeken hoe we deze uitdaging kunnen aangaan. Het vergroten van de sponswerking van het versteende gebied is een belangrijke factor. Als we ook dat schuurtje of woonhuis in de buurt mee kunnen nemen helpt dat. Ieder beetje water dat we vasthouden waar het valt; op het dak, op het maaiveld of in de ondergrond, betekent ontlasting van het riool en draagt bij aan het voorkomen van grote pieklozingen op het watersysteem. Elke druppel telt. ”

In het Waterbeheerplan 2016-2021 van het Hoogheemraadschap van Delfland is als doel opgenomen dat waterrobuust en klimaatadaptief inrichten in 2020 integraal onderdeel is van het beleid en handelen. Delfland streeft ernaar in 2050 het beheergebied zo goed mogelijk naar deze inzichten te hebben ingericht. Dit volgt uit de overeengekomen gezamenlijke ambitie van de verschillende overheden op dit punt in de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie.

Onderzoek

Het gebied van Delfland dat zich uitstrekt van Den Haag tot Zoetermeer en het Westland, Delft en een stukje Rotterdam, is zo dicht bebouwd dat maatregelen in het oppervlaktewatersysteem om wateroverlast te bestrijden niet in alle situaties haalbaar of betaalbaar zijn. “In dit soort situaties kunnen maatwerkoplossingen buiten het oppervlaktewatersysteem die regenwater bij de bron vasthouden uitkomst bieden,” schrijven onderzoekers van Witteveen + Bos in de Verkenning Vasthoudmaatregelen Delfland.

Omdat het beheergebied alles behalve homogeen is, ver­schillen de vasthoudmaatregelen sterk. “Het pallet aan vasthoudmaatregelen is zeer divers. Wat deze maatregelen gemeen hebben, is dat het gaat om kleinschalige maat­regelen, buiten het oppervlaktewatersysteem, op het terrein van inwoners, bedrijven of mede-overheden. Voorbeelden zijn de aanleg van waterbergende of groene daken, waterpleinen, gietwaterbassins, waterdoorlatende verharding, het verwijderen van tegels uit de tuin, het plaatsen van ‘slimme’ regentonnen en het infiltreren en bergen van water in de bodem,” schrijven de onderzoekers.

Er zijn drie scenario’s onderzocht voor het tempo waarin de implementatie van vasthoudmaatregelen zich vol-trekt. De drie scenario’s verschillen onderling in de mate waarin partijen in het gebied onderdeel worden van de transitie naar een (meer) gecontroleerde afvoer van regenwater naar het watersysteem.

In scenario 1 ‘meeliften’ is klimaatadaptatie onderdeel van het beleid en handelen van overheden. Dit betekent dat de overheden vasthoudmaatregelen meenemen bij vervangingsinvesteringen in de publieke ruimte (wegen, riolering, etc.);

Scenario 2 ‘faciliteren’ richt zich in aanvulling op scenario 1 ook op het bedrijfsleven. In dit scenario maakt de overheid afspraken met het georganiseerde bedrijfsleven en woningcorporaties. Hierdoor zal een deel van de bedrijven op vrijwillige basis bij vervangingsinvesteringen vasthoudmaatregelen gaan treffen;

Scenario 3 ‘versnellen’ bekijkt in aanvulling op scenario 1 en 2 ook het maximale potentieel in de private ruimte. Hierbij wordt door de overheden met behulp van (aan­gepaste) regelgeving en financiële incentives (bijvoorbeeld subsidies of aangepaste lastenheffing) het realiseren van vasthoudmaatregelen door bedrijven en particulieren ­maximaal gestimuleerd.

“Uit de verkenning blijkt dat we in theorie in staat zijn bijna 5 miljoen m3 regenwater vast te houden in het gebied,” zegt Paauwe. “We hebben uitgerekend dat onze opgave voor het voorkomen van wateroverlast in het stedelijk gebed tot 2050 circa 4 miljoen m3 bedraagt. Vooral in het derde scenario blijkt een enorm potentieel aanwezig te zijn. Als we in staat zijn om dit potentieel in de private ruimte aan te boren, kunnen we echt meters maken.”

Kosten en baten

In de verkenning is becijferd met hoeveel de gevolgschade bij wateroverlast (naar verwachting) afneemt binnen de diverse scenario’s. Uit deze analyse volgt dat vasthoud­maatregelen in stedelijk gebied een doelmatig alternatief kunnen zijn. In meer landelijke polders is vasthouden een veel minder doelmatige oplossing.

“Door alle kleinschalige initiatieven in te zetten kunnen we voorkomen dat we in de toekomst grote investeringen in het watersysteem moeten doen. Vandaar dat onze strategie zich richt op het vergroten van het waterbewustzijn en het bereiken van heel veel partijen. Zo gaan we in gesprek met gebouw- en grondeigenaren en ondernemers om hen bewust te maken van de maatregelen die ze zelf kunnen nemen en ondersteunen we inwoners die plannen hebben om maatregelen uit te voeren die de sponswerking vergroten. Daarbij wijzen we ze op de mogelijkheid van financiële ondersteuning uit de stimuleringsregeling.”

Het Hoogheemraadschap werkt actief aan groen-blauwe oplossingen op scholen, groene daken, en ondersteunt ook de deelnemers aan de Groene Tornado van de Stichting Roof Update.