Roofs 2018-04-68 Inlage is van groot belang voor kwaliteit bitumineuze dakbanen

Bedrijfsnieuws

Begin dit jaar maakte Marco de Kok, lid van de redactieraad van Roofs, ­ de overstap van een certificatie-instelling naar een fabrikant van inlagen. De redactie vroeg hem deze overstap toe te lichten en uitleg te geven bij de activiteiten van zijn nieuwe werkgever.

Marco de Kok

Ik vind mijzelf nogal honkvast als het gaat om mijn professionele carrière. In de bijna 30 jaar dat ik op de arbeidsmarkt aanwezig ben, heb ik tot nu toe (slechts) vier werkgevers gehad. Als ik het arbeidsverleden van veel van mijn LinkedIn connecties bekijk, zit ik daarmee ver onder het gemiddelde. Mijn meest recente overstap (sinds 1 januari 2018) is die naar de functie van Technical Manager Building bij de firma Low & Bonar B.V. in Arnhem. Ik vermoed dat bij de meeste lezers van Roofs dit bedrijf geen lampje doet branden en daarom grijp ik deze kans aan om Low & Bonar voor te stellen en wat mijn functie bij dit bedrijf inhoudt.

Drager

Low & Bonar (voorheen Colbond genaamd, wellicht dat dit bij meer mensen bekend is) is een producent van technische textielen, zogenaamde nonwovens. Deze nonwovens worden in uiteenlopende toepassingen gebruikt, zoals backings van tapijten, filtratietechnieken, bodemmatten in de automotive industrie, maar ook als inlage voor met name bitumineuze dakbanen. De inlage van dakbanen is van groot belang om überhaupt een bitumineuze dakbaan te kunnen produceren. De inlage wordt ook wel ‘drager’ genoemd, omdat de bitumencompound op deze ‘drager’ wordt gesmeerd. Er zijn wel technieken waarbij een dragerloze bitumen dakbaan geproduceerd kan worden, maar dat wordt maar zelden gedaan en deze producten worden veelal niet op daken toegepast. De inlage zorgt voor de dimensionele stabiliteit van de uiteindelijke bitumineuze dakbaan. Tevens kan de inlage een grote bijdrage leveren aan de vliegvuurbestendigheid van de bitumineuze dakbaan. En tenslotte zorgt de inlage ervoor dat de dakbaan niet makkelijk inscheurt ter plaatse van bevestigers en dat het eventuele bewegingen in de ondergrond kan opvangen. Al deze argumenten maken de inlage een zeer belangrijke en essentiële component van de totale dakbaan.

Net zoals er veel verschillende dakbaanproducenten zijn, zijn er uiteraard ook verschillende producenten van inlagen. De techniek die Low & Bonar gebruikt is bijzonder. Colback®, zoals het merk van de inlage luidt, is een zogenaamd spinvlies dat geproduceerd wordt door hele dunne eindeloze draadjes (filamenten) van polyester die in een draaiende beweging op een lopende band worden neergelegd. Deze filamenten worden door afzuiging op de lopende open mat gezogen en met warmte thermisch met elkaar verbonden. Het bijzondere aan de techniek van Low & Bonar is dat dit een tweetraps proces is. De dunne filamenten worden apart geproduceerd, gebundeld tot een garen en op grote klossen opgerold om vervolgens in de tweede stap tot een vlies verwerkt te worden.

Dit tweetraps proces biedt grote voordelen. We kunnen het spinvlies in vele variaties maken door het gebruik van verschillende soorten garen/filamenten. Een filament bestaat uit een kern van het polymeer PET met daaromheen een huidje van een andere polymeer zoals polypropyleen, polyamide of co-PET. Het polymeer dat het huidje vormt van het filament heeft een lager smeltpunt dan het polymeer van de kern van het filament. Door het vlies met hete lucht te verwarmen tot het smeltpunt van het polymeer van de huid zal de huid bij de cross links aan elkaar smelten en de kern zal intact blijven. Er is dus geen bindmiddel nodig die andere producenten van inlagen wel moeten gebruiken. Het voordeel van een thermisch gebonden vlies is dat het vlies meer open is in vergelijking met een chemisch gebonden vlies. Deze openheid van het vlies maakt het voor de dakbanenproducent makkelijker de inlage te impregneren, waardoor een volledige opname gegarandeerd wordt en de snelheid van produceren mogelijk kan worden verhoogd. Het vlies is ook relatief dun, waardoor er dunnere en dus ook goedkopere dakbanen geproduceerd kunnen worden. Ook is een dunne inlage zeer geschikt om te worden toegepast in zelfklevende dakbanen.

Polyester is een kunststof dat enigszins rekbaar is, zeker onder invloed van warmte: als het door de hete bitumen doorgetrokken wordt tijdens het productieproces. Om oprekking te voorkomen, wordt er voor de toepassing als inlage voor dakbanen een glasdraden/scrim of een glasvlies (of zelfs beide) in het vlies opgenomen. Het glas zorgt ervoor dat het vlies tijdens de productie niet opgerekt wordt, maar zorgt ook voor een goede stabiliteit van het eindproduct: de dakbaan zelf. Er worden steeds hogere eisen gesteld aan de dimen­sionele stabiliteit van de toplagen. In de meest recente versie van beoordelingsrichtlijn BRL1511 voor het KOMO-certificaat is de eis aangescherpt van 0,6% naar 0,3%. Om hieraan te voldoen is een gecombineerde inlage van polyester en glas absoluut noodzakelijk.

Het glasscrim heeft ook een positieve invloed op de vliegvuurbestendigheid van de totale dakbaan. Uiteraard heeft dit ook te maken de bitumencompound van de dakbaan, maar het glas kan een steentje bijdragen. Dient de dakbaan aan zwaardere eisen inzake vliegvuurbestendigheid te voldoen (Broof(t2) of Broof(t3), dan kan er een glasvlies i.p.v., of zelfs samen met, een glasscrim worden toegepast.

Een ander voordeel van de Colback® inlage is dat de verdeling van de filamenten in cirkels gedaan wordt en de filamenten van het vlies hierdoor heel gelijkmatig verdeeld wordt over het totale vlies. Dat betekent dat de sterkte (trek­sterkte en uitrekking) nagenoeg in alle richtingen in het vlies gelijk zijn. Dit heeft op zijn beurt weer een positieve invloed op de doorscheursterkte van het vlies met als gevolg een beter resultaat wanneer een dakbaan met een Colback® inlage in een windkist getest wordt om de weerstand tegen windbelasting te bepalen. Hierdoor zijn er minder bevestigers nodig, wat een fikse besparing op kan leveren.

Structuurmat

Naast de inlagen voor dakbedekking produceert Low & Bonar o.a. ook nog een 3D-structuurmat, genaamd ENKA®. Deze 3D-structuurmat bestaat uit ‘sliertjes’ (dikke filamenten) polymeer die door een soort mal in een bepaalde vorm gegoten kunnen worden. Deze vorm kan een pyramidevorm zijn met aan boven- en onderzijde een open structuur, of aan één zijde een gesloten structuur. Of een noppenstructuur, of een V-shape structuur. Deze ENKA® 3D-structuurmatten worden voor zeer uiteenlopen doeleinden toegepast. Denk daarbij aan bijvoorbeeld afstandhouders c.q. ‘spacers’ om ventilatie te creëren, bijvoorbeeld onder een metalen dak. Bij een zinken dak is dit essentieel om corrosie te voorkomen, maar bij een dak van een ander metaal kan deze 3D-structuurmat zorgen voor geluidsreductie bij regen of hagel. Maar ze worden ook toegepast bij de fabricage van bijvoorbeeld bladen van windmolens. Ze worden ook als drainagelagen voor o.a. groendaken, maar ook voor wegen, vliegvelden en verticale drainage bij funderingen en kelders onder het maaiveld. De 3D-structuurmat kan in combinatie met een waterretentievlies zorgen voor een waterbuffering en hiermee een vertraagde waterafvoer of watervoorziening voor de vegetatie in droge perioden dienen.

Mijn taak als Technical Manager Building is de volgende. Ik zal de markt moeten voorlichten over de mogelijkheden (en onmogelijkheden) van onze producten, klanten adviseren over welk type inlage het meest geschikt is voor hun toepassing, maar ook het doorontwikkelen van de producten, zodat ze blijven voldoen aan de steeds veranderende eisen vanuit de markt, klanten en regelgeving. Het feit dat achter mijn functienaam “Building” staat, betekent dat er nog meer Technical Managers binnen Low & Bonar zijn met elk hun eigen vakgebied. Zo is er een Technical Manager voor civiele toepassingen, Interior & Transportion toepassingen en industriële toepassingen. En allemaal staan ze ten dienste van de klant om zij aan zij, als partners, het beste uit hun eindproduct te halen met behulp van onze materialen.