Roofs 2019-03-46 Is mijn dak geschikt voor zonne-energie?

Special zonne-energie en zonnewarmte

Zonatlas toont landelijk de geschiktheid van het dakoppervlak voor ­zonne­panelen. De zeer gedetailleerde data worden o.a. beschikbaar ­ gesteld aan particulieren. Hoe kan de dakenbranche deze data benutten? Een gesprek met adviseur Wouter van Lohuizen.

Nadat het concept van Zonatlas was opgezet in Duitsland, werd in 2012 Arnhem de eerste Nederlandse stad waarvan de bewoners zelf konden bekijken of hun dak geschikt is voor de toepassing van zonnepanelen. De oprichting van Zonatlas NL bv, per 15 december 2015, is het resultaat van de samenwerking tussen EnShared en KENA BM UG. Samen hebben zij de Zonatlas activiteiten overgenomen van de oorspronkelijke initiatiefnemer, tetraeder.solar GmbH. De nieuwe bv heeft als doel haar basis als onafhankelijk ­platform te versterken en daarmee nog beter uitgerust te zijn om de lokale energietransitie te onder­steunen. Daarmee wil men het gat tussen technologische oplossingen en de praktische vragen van vele Nederlanders overbruggen.

Inzicht geschiktheid

Inmiddels is een landelijke dekking bereikt en kan elke ­dakeigenaar, particulier of zakelijk, de geschiktheid van het dak controleren. Het gaat hierbij vanzelfsprekend om de mate van lichtinval en niet om de geschiktheid van de ­onderconstructie. Door het combineren van weerdata, de invallende zonnestraling, de hellingshoek van de daken en de schaduwsituatie is een zeer nauwkeurige indicatie van de geschiktheid van de dakvlakken voor zonne-energieopwekking te geven. Zonatlas wordt onder andere gemaakt met het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN2 & AHN3) van Rijkswaterstaat en de Waterschappen. Deze gegevens zijn in de loop der tijd verzameld en verwerkt in een een­voudig raadpleegbare database.

Van Lohuizen: “Wij beschikken momenteel over de data van alle objecten. Denk daarbij ook aan huizen, bomen, schoorstenen en andere objecten die een schaduw ­kunnen veroorzaken. Tevens beschikken wij over gegevens van de jaarlijkse zoninstraling voor iedere locatie in Nederland. Deze data worden op de objecten gesimuleerd, zodat wij kunnen berekenen (incl. de schaduweffecten van omliggende objecten) hoeveel zonne-energie deze objecten door de zoninstraling kunnen genereren. Het zijn dus meerdere datapunten die worden gecombineerd. Wij hebben het zo gesimuleerd dat iedere tien minuten de zoninstraling van elke vierkante meter wordt gemeten.”

Men is partnerschappen met gemeenten aangegaan en biedt hen o.a. abonnementen. Afhankelijk van het abonne­ment dat de gemeente heeft afgesloten, verschilt de hoeveelheid informatie die beschikbaar is voor dakeigenaren. Deze gemeenten krijgen zo bijvoorbeeld de opslagmodule (waarmee inzicht kan worden gegeven in hoeverre de opgewekte zonne-energie kan leiden tot zelfvoorzienendheid door deze op te slaan in een thuisaccu), maar ook een module voor zonne-warmte (waarmee met de zon warmte gegene­reerd kan worden). Zodra de nieuwe (AHN) hoogtedata ­beschikbaar is voert men een update uit, zodat dak­eigenaren blijven beschikken over actuele informatie. Er kan immers in de tussen­tijd een hoog gebouw zijn bijgebouwd, of er kunnen bomen zijn gekapt. Dit heeft natuurlijk effect op de geschiktheid van het dak voor zonne­panelen. De eerstvolgende update vindt in het tweede kwartaal van 2018 plaats.

Hoe is de Zonatlas in te zetten?

Men biedt daarnaast verschillende diensten en tools aan die de dakdekker en/of de installateur kunnen helpen in hun bedrijfsactiviteiten. “Wij geloven dat de verduur­zaming van Nederland sneller gaat als consumenten goed geïnformeerd worden over de mogelijkheden van hun woning en installateurs deze informatie kunnen ge­-bruiken om goede offertes te maken,” aldus Van Lohuizen. “Dit doen wij door de relevante informatie over de zon­potentie van een woning beschikbaar te stellen. Met deze data wordt de dakdekker/installateur in staat gesteld zijn klant ervan te overtuigen dat de investering in zonne­panelen rendabel is. ”

Hiertoe biedt men een speciale module voor op de website. Deze is gratis te downloaden en maakt voor de klant direct inzichtelijk in hoeverre het dak geschikt is voor de toepassing van zonnepanelen. Vervolgens kan de bezoeker van de ­website vanuit deze module direct een offerte aanvragen. Men hoeft enkel postcode en huisnummer in te vullen: alle gegevens van het dak (afmeting, oriëntatie, hellingshoek, omgeving) zijn immers al in de database opgenomen.

Deze eerste offerte kan vervolgens worden uitgewerkt aan de hand van het legplan en het type zonnepanelen. De dakdekker/istallateur kan de prijs per paneel, en die van de montage, de veiligheidsvoorzieningen, etc. zelf in de module invoeren, zodat de totaalprijs en de terugverdientijd direct inzichtelijk wordt gemaakt. Men betaalt voor deze dienst niet per download, maar per aanvraag. Het legplan kan vervolgens door de dakdekker/installateur zelf worden gemaakt, of door Zonatlas. “Ervaring leert, dat men veel gebruik maakt van onze legplannen,” vertelt Van Lohuizen. “Deze blijken namelijk vaak een ­optimaal ­rendement te geven.”

Van Lohuizen meldt tenslotte dat men op korte termijn de diensten gaat uitbreiden naar toepassing van zonne­panelen aan gevels. De zoninval is weliswaar doorgaans minder gunstig dan bij daktoepassingen, maar de te gebruiken oppervlakte is in veel gevallen groter. Met de dalende aanschafprijs van zonnepanelen kan deze toepassing eveneens een goede keuze zijn.”