Roofs 2020-02-28 Ayla Golf Academy & Clubhouse gaat op in het woestijnlandschap

Internationale daken

In de reeks ‘Internationale daken’ hebben we al meerdere daken gezien, die het doel nastreven om op te gaan in de omgeving, maar bij Ayla Golf Academy & Clubhouse is dat wel heel goed gelukt. Zo goed, dat het gebouw vanuit sommige hoeken niet van echte zandduinen is te onderscheiden. De grootste uitdaging voor bedenker Oppenheim Architecture: de lokale arbeidskrachten hadden geen enkele ervaring met de technieken die gebruikt gingen worden in de bouw van het ontwerp.

Joep Klerx

Het 5.800 m² grote gebouw vormt het hart van de 44 km² die momenteel in aanbouw is in Aqaba, Jordanië. De ontwikkeling van het complete gebied omvat residentiële appartementen, hotels en winkelcentra, allemaal gecentreerd rond een golfbaan met 18 holes, ontworpen door golficoon Greg Norman.

Het bouwproject zelf bestaat uit drie onderdelen. Het grootste deel, met 4.100 m², is het clubhuis, waarin o.a. plaats is voor winkels, een restaurant, lounges, banketten, spa en wellness. Het tweede deel omvat de Golf Academy à 1.200 m², met componenten van winkels, een restaurant en een in- en outdoor golfswing-analyse. Het derde, en met 500 m² het kleinste onderdeel, bestaat uit twee verschillende, zogeheten comfort stations, die verdeeld zijn over de golfbaan en dienen als rustplaats waar golfers tussen het golfen door kunnen uitrusten en opfrissen. Iets wat in de woestijn geen overbodige luxe lijkt.

Een woestijnachtig karakter

Een donkeroranje, duinachtige betonnen schaal omhult het gebouw van het Ayla Clubhuis. Het is op deze manier ontworpen door Architectenbureau Oppenheim Architecture, om het te laten versmelten met de omliggende woestijn in Jordanië. De golvende vorm van het Ayla Clubhuis is, naast de omgeving, ook geïnspireerd op de traditionele stretchtenten, die gebruikt worden door bedoeïenen in hetzelfde gebied. Hierdoor staat de opvallende architectonische vorm van het gebouw niet alleen in verbinding met de natuur, maar ook met de mensen die door de woestijnen trekken en hebben getrokken.

In plaats van conventionele muren en plafonds, definieert de golvende vorm van de buitenkant de ruimtes binnenin het gebouw. Op sommige plekken kun je door het gebouw heen kijken, waardoor deze openingen het uitzicht op de golfbaan en de kleurrijke Aqaba-bergen op de achtergrond op een sierlijke manier omlijsten.

Verscheidene ruimtes zijn afgesloten door geperforeerde schermen. Deze schermen zijn gemaakt van cortenstaal, vanwege de passende donkeroranje kleur. De patronen van de perforatie zijn vergelijkbaar met de traditionele Arabische Mashrabiya-patronen en zijn gebruikt om natuurlijk licht binnen te laten vallen, zonder de privacy van de ruimtes in gevaar te brengen. Jordaanse patronen inspireerden de driehoekige openingen van de schermen, terwijl de tonen van de omliggende bergen worden weerspiegeld in de kleuren van het spuitbeton en de rustieke metalen.

Spuitbeton als lesmateriaal

Oppenheim Architecture heeft in samenwerking met lokale medewerkers het Ayla Clubhuis opgebouwd met spuitbeton (shotcrete). Alvorens men met dit beton aan de slag ging, werd er een compleet metalen karkas gebouwd, waar het beton op gespoten kon worden. Een oranje gekleurd pigment werd aan de betonmix toegevoegd om het gebouw de kleur van het woestijnlandschap te geven. Verder zorgt het droge en warme woestijnklimaat ervoor dat er naast het metalen frame en het beton, geen behoefte is aan andere – bijvoorbeeld isolerende of waterdichte – lagen in de dakopbouw.

De lokale medewerkers hadden geen ervaring met het werken met spuitbeton, waardoor uiteindelijk een kennisuitwisselingsprogramma ontstond tussen het Europese kantoor van Oppenheim Architecture en de Jordaanse medewerkers. Toen het metalen frame voor de gebouwen gereed was, werden de shotcrete giettechnieken aan de lokale werk­nemers geleerd, zodat zij de verdere constructie over konden nemen en ze deze gespecialiseerde vaardigheden meester konden maken. Voor Oppenheim Architecture heeft deze manier van werken zelfs nog invloed gehad op het ontwerp, aangezien er ‘rekening gehouden moest worden met imper­fecties van de afwerking’, doordat degenen die met het spuitbeton zouden gaan werken relatief onervaren zijn.

De puntjes werden door een lokale kunstenaar op de ‘i’ gezet, die een traditionele pigmentatietechniek toepaste op de oppervlakken aan de binnenkant van het gebouw, waardoor een rauwe, onopgesmukte uitstraling is ontstaan, die trouw is gebleven aan de context en de inspiratie van het hele gebouw. ?

Projectdetails

Ayla Golf Academy & Clubhuis, Aqaba, Jordanië

• Architect: Oppenheim Architecture
• GEBRUIKT MATERIAAL: Metaal raamwerk spuitbeton

Grootte

• Bebouwd oppervlak totaal: 5.800 m²
• Bebouwde oppervlakte Golfclub: 4.100 m²
• Bebouwde oppervlakte Golf Academie: 1200 m²
• Bebouwde oppervlakte Comfort Stations: 500 m²

Awards

• Op de shortlist bij het 2016 World Architecture Festival