Roofs 2020-03-54 BENG met een half jaar uitgesteld

Special energiebesparing en energie-opwekking

De nieuwe BENG-eis wordt een half jaar later ingevoerd omdat de software die voor de berekening van het label nodig is, nog niet klaar is. Marktpartijen hadden om het uitstel gevraagd. De nieuwe eis wordt nu op 1 januari 2021 ingevoerd. BENG geeft volgens het ministerie een genuanceerder beeld van de energieprestatie van een huis of gebouw.

De nieuwe eisen hebben gevolgen voor zowel de isolatie van gebouwen als de opwekking van hernieuwbare energie. De dakenbranche gaat dus onmiskenbaar te maken krijgen met de BENG. In dit artikel een uiteenzetting over de nieuwe eisen.

Eisen

Voor alle nieuwbouw, zowel woningbouw als utiliteitsbouw, geldt dat de vergunningaanvragen vanaf 1 januari 2021 moeten voldoen aan de eisen voor bijna energieneutrale gebouwen (BENG). Die eisen vloeien voort uit het Energieakkoord voor duurzame groei en uit de Europese Energy Performance of Buildings Directive (EPBD). Vanaf die datum wordt de energieprestatie voor bijna energieneutrale gebouwen (BENG) vastgelegd aan de hand van drie eisen:

• de maximale energiebehoefte in kWh per m² gebruiksoppervlak per jaar;
• het maximale primair fossiel energiegebruik, eveneens in kWh per m² gebruiksoppervlak per jaar;
• het minimale aandeel hernieuwbare energie in procenten.

Deze eisen vervangen de EPC, de huidige eis voor nieuwbouw. BENG is gebaseerd op de Trias Energetica, een driestappenstrategie om een energiezuinig ontwerp te maken. De EPC voldoet niet meer. Je kunt bijvoorbeeld een grote glaswand in een gebouw zetten en de EPC-eis halen door deze energieverliezen bij glas te compenseren met zonne­panelen: de huidige nieuwbouweis houdt geen rekening met het energieverlies van de woning door de gebouwvorm.

Er is daardoor bij de huidige eis geen relatie met het energie­verbruik per m². De BENG-eisen houden hier wel rekening mee. Er geldt een aparte eis voor de schil van een gebouw om de energiebehoefte te limiteren (BENG 1). Ook moet de energievraag van een gebouw zo veel mogelijk uit hernieuwbare energie bestaan: de BENG 3-eis. En tenslotte moet de resterende energiebehoefte zo efficiënt mogelijk worden opgewekt: BENG 2.

Hieronder gaan we kort in op deze eisen.

Energiebehoefte

Voor het bepalen van de energiebehoefte wordt de ­energiebehoefte voor verwarming en koeling opgeteld. Deze kijkt naar een optimale kwaliteit van de gebouwschil, waarbij zowel de verhouding glas ten opzichte van dichte gevel, de mate van isolatie, de mate van kierdichting als de aanwezigheid van koudebruggen een rol speelt. Niet alleen isolatie, maar juist het samenspel van bovenstaande factoren, de vorm (geometrie) en de ligging van een gebouw zijn van belang om de energiebehoefte van een gebouw zo veel mogelijk te beperken. BENG 1 gaat over al deze factoren. Hierbij wordt gerekend met een vastgesteld ‘neutraal’ ventilatiesysteem. De energiebehoefte invullen kan met hernieuwbare of fossiele energie.

Primair fossiel energiegebruik

Het primair fossiel energiegebruik is een optelsom van het primair energiegebruik voor verwarming, koeling, warmtapwaterbereiding en ventilatoren. Voor utiliteits­gebouwen telt ook het primair energiegebruik voor ­verlichting en voor bevochtiging (indien aanwezig) mee. Voor zowel woningen als utiliteitsgebouwen geldt dat, als er PV-panelen of andere hernieuwbare energie­bronnen aanwezig zijn, de opgewekte energie van het primair energie­gebruik wordt afgetrokken.

Verschil tussen energiebehoefte en het primair fossiel energiegebruik

Bij primair fossiel energiegebruik worden de systeemverliezen (zoals leidingverliezen bij verwarming), hulpenergie (zoals pompen) en het rendement van de opwekkers (zoals de CV-ketel) meegenomen. Bij energiebehoefte is dat niet het geval.

Aandeel hernieuwbare energie

Het aandeel hernieuwbare energie wordt bepaald door de hoeveelheid hernieuwbare energie te delen door het totaal van hernieuwbare energie en primair fossiel energiegebruik.

Gezond binnenklimaat

Betere isolatie en betere luchtdichtheid zijn consequenties van de eisen. Hierdoor wordt het realiseren van een gezond binnenklimaat in hogere mate afhankelijk van de voorzie­ningen voor de luchtverversing in de gebouwen. Bij de verdere ontwikkeling van bijna-energieneutrale ­concepten is dit een belangrijk aandachtspunt. Van belang is dat ontwerpers van gebouwen in hun ontwerp met de circulatiestromen van koude lucht in een gebouw rekening houden en dat uitvoerders het ontwerp op dit punt goed uitvoeren. Bij de verdere ontwikkeling van bijna-energieneutrale concepten is dit een belangrijk aandachtspunt.

Uitgesteld

Aanvankelijk was het de bedoeling de nieuwe eisen in te laten gaan per 1 juli 2020. Voor berekening van de BENG-eisen en de energielabels is specifieke software nodig. Deze software zou minimaal een half jaar voor invoering van de BENG-eisen beschikbaar moeten zijn. Ondanks alle inspanningen is dat niet gelukt. Bouwpartijen hebben voldoende tijd nodig om zich goed voor te bereiden op de nieuwe regels. Aedes, NEPROM, NVB-Bouw, Bouwend Nederland en BNA hebben daarom minister Knops (BZK) gevraagd om de BENG-eisen op 1 januari 2021 in te laten gaan in plaats van 1 juli 2020. De minister is hiermee akkoord gegaan. Omdat dezelfde bepalingsmethode en rekensoftware nodig zijn voor de berekening van het nieuwe energielabel (NTA8800), wordt dit ook pas op 1 januari 2021 ingevoerd.