Roofs 2021-01-48 Bouwlogistiek: het kán duurzamer

Special Logistiek en materieel

De overheid wil graag iets doen aan de enorme hoeveelheid afval die vrijkomt uit onze consumptieve economie. Dit zou tevens moeten leiden tot reductie van de CO2-uitstoot, het verkleinen van de menselijke footprint en het stimuleren van innovatie. In dit verband heeft de overheid het voornemen om in 2023 volledig circulair te gaan inkopen, dit om de afspraken zoals die in het Klimaatakkoord zijn vastgelegd na te komen. Wat onder circulair inkopen precies moet worden verstaan is nog onduidelijk, maar vast staat dat circulariteit in de gehele bouwketen zal moeten worden doorgevoerd om de doelstellingen van de overheid te behalen. Voor de bouwsector is het belang­-rijk om hier nu alvast op voor te sorteren, want 2023 komt snel dichterbij!

Door: Marloes Beeren-Kuijpers

Materiaalgebruik

Natuurlijk zal hierbij in eerste instantie worden gedacht aan hergebruik van materialen, het reduceren van rest-afval of aan een innovatieve toepassing van bouw­materialen. Voor de dakensector wordt bovendien hard gewerkt aan de enorme ontwikkeling van zonnepanelen op het dak, aan de zogenaamde ‘indak systemen’ en inmiddels zien we ook steeds meer dakpannen uitgevoerd als zonnepaneel op de markt. Mede door de aantrekkelijke regelingen (btw-voordeel en salderingsregeling) heeft de vraag naar zonnepanelen een enorme vlucht genomen.

Daar komen ook nog de aan populariteit winnende groene daken bij die tegenwoordig een vertrouwd beeld zijn in de gebouwde omgeving. Deze daken zorgen onder andere voor energiebesparing, waterberging en luchtzuivering. De ontwikkelingen in de dakensector gaan dan ook in een razendsnel tempo en dragen zeker bij aan de ont­wikkeling van een duurzame economie en het behalen van de klimaatdoelstellingen.

Brandstofverbruik

Wat we echter niet moeten vergeten is dat er ook in de bouwlogistiek veel te winnen valt op het thema duurzaamheid. Zo zijn er bij een bouwproject heel veel verschillende partijen betrokken die af en aan naar de bouwplaats rijden om materialen of arbeid te leveren. In de transportbranche zijn de technische ontwikkelingen al jarenlang erop gericht om vrachtwagens te bouwen die schoner en stiller zijn en het brandstofverbruik terugdringen. Vanaf 2013 is voor nieuwe vrachtwagens de Euro-6 norm voorgeschreven en met de oprukkende milieuzones wordt de markt gedwongen om te investeren in schoner materieel. Ook in aanbestedingen zien we dat opdrachtgevers voorschrijven dat voor hun bouwproject alleen nog maar gebruik wordt gemaakt van moderne en ‘schone’ transportmiddelen.

Logistieke planning

Een andere manier om bij te dragen aan een duurzame economie is door het logistieke bouwproces efficiënter in te richten. Hierdoor kan de hoeveelheid bouwverkeer en dus de CO2-uitstoot worden gereduceerd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het combineren van vrachten. Noodzakelijk daarvoor is dat er vooraf goed wordt nagedacht over planning en werkvolgorde zodat materialen van verschillende leveranciers ook daadwerkelijk tegelijk uitgeleverd kunnen worden. Dat vergt een investering aan de voorkant van het bouwproces.

Bouwhubs

Een ander goed voorbeeld is het gebruik van zogenaamde ‘bouwhubs’. In ons dichtbevolkte land worden bouwhubs steeds populairder, zeker bij binnenstedelijke projecten. Deze bouwhubs bevinden zich aan de rand van de stad op een goed bereikbare plek. Leveranciers kunnen alle voor het bouwproject bestelde bouwmaterialen in één keer en snel en eenvoudig op de bouwhub lossen. Dit voorkomt meerdere aparte vrachten, overlast op en rond de bouwplaats, lange wachttijden voor het lossen en langdurig stationair draaiende motoren in een dichtbevolkte omgeving.

De bouwmaterialen worden vervolgens op de bouwhub gesorteerd en materialen van verschillende leveranciers worden samengesteld tot kleine pakketten. Deze pakketten worden daarna geregeld naar de bouwplaats gebracht met kleine, lichte en energie-efficiënte vervoersmiddelen. De bouwmaterialen in deze pakketten zijn bovendien zodanig slim verpakt dat de werklieden op de bouw zo efficiënt mogelijk aan het werk kunnen. Zo zitten de materialen die als eerste benodigd zijn vooraan in het pakket, en wordt er verpakkingsmateriaal gebruikt wat snel en eenvoudig te verwijderen is. Dit verpakkingsmateriaal wordt direct mee terug genomen naar de bouwhub om daar te worden hergebruikt voor een nieuw pakket.

Ook bestaan er bouwhubs waar geleverde materialen worden geprefabriceerd zodat er op de bouwplaats sneller kan worden gewerkt, er minder ruimte voor montage op de bouwplaats benodigd is en er minder personeel op de bouwplaats nodig is. Ook dit draagt bij aan de duurzaamheidsdoelstellingen van de overheid omdat er minder vervoersbewegingen zijn naar de bouwplaats voor materialen. Daarnaast zullen er minder werklieden naar de bouwplaats hoeven af te reizen wat leidt tot minder verkeer in de stad en files in de ochtend- en avondspits.

Draagvlak

De overheid heeft ambitieuze doelstellingen met betrekking tot duurzaamheid en circulariteit zoals die zijn vastgelegd in het Klimaatakkoord 2015. Ook maatschappelijk gezien zijn deze thema’s ‘hot’ en is er steeds meer draagvlak voor het Klimaatakkoord en de daarin verwoorde doelstelling om de opwarming van de aarde en de uitstoot van broeikasgassen te beperken. Het is duidelijk dat naast de overheid ook particulieren en bedrijven zullen moeten bijdragen om de ambitieuze doelstellingen te kunnen behalen. In de bouw zijn op dit moment al heel veel initiatieven op dit gebied ontplooid. Het valt op dat in eerste instantie voornamelijk wordt geïnvesteerd in het duurzamer maken van het eindproduct. We moeten echter zeker niet vergeten om alle stappen van het bouwproces, waaronder de bouwlogistiek, daarbij te betrekken nu ook daar veel klimaatwinst valt te behalen.

Marloes Beeren is advocaat bouwrecht bij Poelmann van den Broek advocaten. Heeft u vragen? Neem gerust contact met haar op via [email protected] of op 024-381 14 50.