Roofs 2022-06-79 Arbeidsinspectie

theo talks

In deze rubriek geeft Theo Wiekeraad zijn mening over de dakenbranche en aanverwante onderwerpen.

Hoe belangrijk vinden wij veilig werken in Nederland? Wat hebben wij als Nederland er voor over om veilige arbeidsomstandigheden te creëren? Hoeveel mag veilig werken kosten? Moet de Nederlandse staat controleren op veilige arbeidsomstandigheden of kan dat efficiënter? Gestructureerd controleren of is steekproefsgewijs voldoende en controleren ze überhaupt voldoende? Zijn de controle-resultaten representatief en eventuele boetes per delict redelijk? Zo maar wat vragen die in mij opkomen als ik aan de Nederlandse Arbeidsinspectie (de nieuwe naam sinds januari 2022) denk.

Bent u nooit verbaasd geweest over het feit dat u in al die jaren zo weinig bezoeken van de Nederlandse Arbeidsinspectie heeft gehad? “Nou, nee, ik zit er ook niet op te wachten”, hoor ik u denken. “Het zijn ambte­naren die als ze komen, blijven zoeken om iets te vinden.” Ik snap u.

Dat laatste is natuurlijk niet waar. Iedereen weet dat er bijna altijd een onveilige situatie of handeling op een bouwplaats te vinden is. In de bouw is het zelden honderd procent in orde. In onze eigen ogen valt dat wel mee, zelf vinden we dat het goed gaat. Waar gewerkt wordt, vallen spaanders en die moeten we zo nu en dan opruimen. Zelfs als het echt slecht is, zijn er altijd excuses waarom het juist nu niet in orde is.

Maar weet u dat de Nederlandse Arbeidsinspectie een overheidsinstantie is waar meer dan 50 miljoen euro per jaar in omgaat? Met dit budget worden een kleine 1.100 inspecteurs in het land aangestuurd. De komende jaren wordt met extra budget deze afdeling hopelijk met zo’n 200 fte’s uitgebreid. De jaarstukken van de Arbeidsinspectie laten zien dat de inspecteurs 17% van hun tijd moeten gaan besteden aan Veilig & Gezond werken en 59% aan de controle op eerlijk werken, schijnconstructies en uitbuiting van personeel. Verschil moet er zijn.

Om alles iets meer in perspectief te zetten. De bedrijfstakken Bouw & Infra bestaan uit ruim 225.000 bedrijven in soorten en maten met meer dan 326.000 werknemers en bijna 82 miljard euro omzet. Van de 1.100 inspecteurs is slechts een deel voor Bouw & Infra. Als het 100 fte’s zijn die zich met ‘ons’ bezighouden, overdrijf ik vast naar boven. Hoeveel tijd wordt er werkelijk fysiek op de bouwplaats gecontroleerd? Ik kan dit niet vinden, maar veel kan het niet zijn. Ter vergelijking: tijdens de Grand Prix van Zandvoort in 2021 zette de organisatie in drie dagen 1.500 marshalls in voor de veiligheid tijdens trainingen en races.

Als ik dan in een voetnoot de trotse vermelding lees dat in 2019 te Tilburg op één dag dertig bouwlocaties zijn bezocht waarbij er 22 (ja: tweeëntwintig) werkplekken zijn stilgelegd, schrik en huiver ik. Want dertien daarvan waren voor onveilig werken op hoogte. Het is dan toch ongelofelijk, met dit als resultaat van één intensieve inspectie-dag, dat de Arbeidsinspectie het voldoende vindt als 17% van de tijd op Veilig en Gezond Werken in Nederland wordt gericht?

Misschien is het héél dom wat ik nu zeg, maar ik zou het begrijpen dat als u als bouwondernemer een boete krijgt voor onveilig werken, dat oneerlijk zou vinden, zeker als er géén ongeval heeft plaatsgevonden; u het gevoel heeft ‘Want wat heb ik misdaan?’. Als die mensen tegen mij zouden zeggen: ‘Theo, de Arbeids­inspectie zoals wij hem kennen is een farce’, ik ze bijna zou geloven? Dus wacht voor Veilig & Gezond werken niet op de arbeidsinspectie, organiseer het zelf.

Theo Wiekeraad