Roofs 2022-12-24 Samen versnellen met Het Nationaal Dakenplan

Multifunctioneel dakenbeleid

Hoe geef je als gemeente multifunctionele daken een plek in je beleid en processen? Deze vraag stond centraal tijdens het Seminar Multifunctioneel Dakenbeleid dat het Nationaal Dakenplan op 17 november jl. organiseerde in het Depot van Museum Boijmans van Beuningen. Want dat het een gemiste kans is om 400 km2 aan braakliggende daken onbenut te laten is inmiddels duidelijk. En dus deelden vier koploper-gemeenten hun kennis en praktijkervaring over hoe je als stimulerende overheid bruikbare kaders en beleid opstelt.

Roos de Jager

Rotterdam: geen woorden, maar daken

Rotterdam is al jaren koploper op het gebied van duur­zame daken. Door de vele (middel)hoogbouw heeft de stad talrijke platte daken die zich hier goed voor lenen. Al in 2008 startte de gemeente met het programma ‘Groene Daken’, in 2017 gevolgd door het programma ‘Multifunctionele Daken’. Paul van Roosmalen, programma­manager multifunctionele daken bij de gemeente, tipt andere gemeenten de nieuwe Omgevingswet – die op 1 juli 2023 ingaat – als kans te zien: “Deze nieuwe wet biedt gemeenten meer mogelijkheden voor lokale aanpassingen. En dat is fijn, want daken vragen om een gebiedsgerichte aanpak.”

Utrecht: Dakenkansenkaart

De gemeente Utrecht ontwikkelde een interactieve kansen­kaart die per dak laat zien welke duurzame invulling mogelijk en wenselijk is. Jeanet Hekhuis is adviseur klimaatadaptatie voor de gemeente Utrecht. De ambities in haar gemeente zijn groot: “In de Ruimtelijke Strategie Utrecht 2040 hebben we vastgelegd dat geen dak onbenut mag blijven. In de Visie Klimaatadaptatie staat dat we toe willen naar minimaal 40 procent groen in elke buurt, en dan rekenen we dus ook de groene daken mee. Daarnaast willen we minimaal 90 procent van de jaarlijkse neerslag gaan vasthouden dáár waar het valt.”

Den Haag: wees ambitieus én realistisch

Anouk Montagne, programmamanager Daken bij de gemeente Den Haag, gaat voor een pragmatische aanpak: “Stop met praten over daken. Maar start met het hebben over ruimte. Want iedereen is op zoek naar ruimte.” Met ruimte als oplossing spreek je intern veel meer beleids­terreinen aan. Denk daarbij verder dan alleen opgaven óp het dak, maar vooral ook aan de beleidsterreinen die invloed hebben op eigenaren ónder het dak. Wat gaat Wonen veranderen om eigenaren richting hun dak te laten denken? Wat doen Economie, OCW of de gemeentelijke vastgoedorganisatie met grote dakeigenaren in hun doelgroepen? En als laatste, verwacht niet van elke dak­eigenaar dat die meteen voor het hoogst haalbare gaat: een multifunctioneel dak. “Zolang er in je gemeente een multifunctioneel daklandschap ontstaat, is her en der een lokale monocultuur niet erg.”

Amsterdam: punten pakken op het dak

In de Amsterdamse Omgevingsvisie is het rigoureus vergroenen van de stad één van de hoofddoelen en daarom koos de gemeente voor een praktische aanpak richting de bouwsector: Wie deel wil nemen aan een door de gemeente uitgeschreven tender moet voldoende duurzaamheidspunten scoren. Ook met de hemelwaterverordening onderscheidt Amsterdam zich. Deze maatregel verplicht bouwers om op nieuwe of gerenoveerde gebouwen regen­water vast te houden en vertraagd af te voeren. Hierbij kiest men vaak het dak. Marije Schuurman, Senior beleids­adviseur Groen voor de gemeente Amsterdam: “Wij zien de stad als een ecosysteem, dus alle middelen, van groene en blauwe daken tot gevelbeplanting en vogelhuisjes, hangen met elkaar samen.”

Het dak verbindt ambitieuze partners

De koplopende steden trekken - als enkele van de partners van het Nationaal Dakenplan - samen op om hun kennis te delen. Ze kijken waar wet- en regelgeving achterblijft om meer multifunctionele daken te realiseren. Ook bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties vere­nigen zich binnen het Nationaal Dakenplan. Ze delen een missie om zo snel mogelijk, zo veel mogelijk multifunctionele daken te realiseren. Want terwijl veel mensen daktuinen en rooftopbars fantastisch vinden en zonnepanelen op hun dak aanleggen, is het potentieel van multifunctionele daken nog lang niet overal doorgedrongen. Daarom brengen de partners van het Nationaal Dakenplan samen de meest effectieve financieringsmiddelen in kaart en zorgen ze dat alle kennis die op verschillende plekken aanwezig is en terecht komt bij de juiste personen die het gaan toepassen. Programma­manager Irene Poortinga: “Het haakt allemaal in elkaar: de daken van particulieren en bedrijven, een stimulerende overheid die bruikbare kaders stelt én de expertise van vakmensen die multifunctionele daken aanleggen en onderhouden. We hebben elkaar allemaal nodig. En hoe meer partners zich bij het NDP aansluiten, des te groter is de impact die we samen maken.”