Roofs 2023-10-30 Leidt de Bouwproductenverordening naar een circulaire economie?

Juridische zaken

In de Bouwproductenverordening (Construction Products Regulation, CPR) zijn voorschriften vastgelegd voor de fabrikanten van bouwproducten, met als doel ervoor te zorgen dat deze producten voldoen aan de Europese prestatie-eisen en technische specificaties. Gezien de duurzaamheidsambities op zowel Europees als nationaal niveau, wordt nu overwogen om deze eisen aan te vullen met ‘circulariteits­eisen’. Het is voor fabrikanten van dakmaterialen raadzaam om hier nu al rekening mee te houden.

Jarl van Sonsbeek

Achtergrond

De Europese Unie heeft zich gecommitteerd aan het doel om Europa in 2050 klimaatneutraal te maken, zoals vastgelegd in de Green Deal die werd gepresenteerd op 11 december 2019. Als concretisering van deze Green Deal heeft de Europese Commissie verschillende beleidsvoorstellen ingediend, waarvan er één betrekking heeft op de Bouwproductenverordening. Volgens de Commissie is deze verordening een geschikt middel om de circulariteit van bouwproducten te stimuleren en te zorgen voor energie- en hulpbronnenefficiënte gebouwen.

De huidige Bouwproductenverordening is van kracht sinds 1 juli 2013 en vereist dat fabrikanten aantonen dat hun producten voldoen aan Europese normen op het gebied van technische specificaties, prestaties, gezondheid, veiligheid en milieu, vaak aangeduid met de CE-markering (Conformité Européenne).

Wetsvoorstel

Op 30 maart 2022 heeft de Europese Commissie voorgesteld om de nieuwe eisen toe te voegen, waaronder:

• de algemene milieu- en klimaatduurzaamheid van producten;
• het gebruik van recyclebare materialen in het productieproces;
• het voorkomen van vroegtijdige veroudering;
• het bevorderen van reparatie en hergebruik;
• het aanvaarden van eigendom van onverkochte producten.

Het is waarschijnlijk dat het voorstel zal worden aangenomen.

Wat betekent dit in de praktijk?

Hoewel het nog even zal duren voordat bouwproducten moeten voldoen aan de genoemde circulariteitseisen, is het verstandig voor fabrikanten van dakmaterialen om hier nu al op voor te bereiden. Los van wettelijke vereisten groeit de vraag naar circulaire producten en oplossingen vanuit opdrachtgevers, in lijn met de bredere erkenning van de noodzaak om klimaatverandering tegen te gaan. Deze trend impliceert dat de vraag naar circulaire dak­materialen zal toenemen, en het is verstandig om daarop in te spelen.

Ook voor bouwers, opdrachtgevers en ontwerpende partijen is de nieuwe Bouwproductenverordening relevant. Het is van belang om bij standaardconcepten in een vroeg stadium te controleren of het benodigde dakmateriaal nog beschikbaar is en op dezelfde wijze kan worden toegepast. Als dit niet het geval is, moet hiermee rekening worden gehouden in nieuwe ontwerpen. Bouwers, opdrachtgevers en ontwerpende partijen worden aangemoedigd om snel in gesprek te gaan met vaste toeleveranciers om afspraken te maken en de vinger aan de pols te houden.

Terugnamegarantie

Verder is het goed om te realiseren dat de eis tot het bevorderen van reparatie en hergebruik – juridisch gezien – wat voeten in aarde kan hebben. Dakmaterialen zullen na montage immers vaak snel één geheel vormen met het gebouw waarin ze zijn toegepast en daarom volgens verkeersopvatting tot dat gebouw gaan behoren. Door middel van het juridische verschijnsel bestanddeelvorming wordt dan de eigenaar van het gebouw eigenaar van de aangebrachte materialen.

Een manier om het hergebruik alsnog te bevorderen, is om een terugnamegarantie af te spreken tussen de toeleverancier en de koper. De toeleverancier en koper spreken dan in de koopovereenkomst af dat de dakmaterialen (voor zover mogelijk) teruggenomen kunnen worden en dat de eigendom weer terugkomt bij de oorspronkelijke leverancier.

Bij het afspreken van een terugnamegarantie zal wel moeten worden stilgestaan bij de looptijd van de terugname­garantie, de prijs van de terug te nemen bouwmaterialen,
de staat waarin de bouwmaterialen moeten zijn bij terugname en ten slotte zal nagedacht moeten worden of de garantie gekoppeld is aan de contractspartij of het gebouw waarin de bouwmaterialen zijn toegepast. ■

Heeft u nog vragen of de (nieuwe) Bouwproductenverordening of een terugnamegarantie na het lezen van dit artikel? Jarl van Sonsbeek van Poelmann van den Broek Advocaten geeft u graag advies.