Roofs 2024-09-13 Niet alle regels zijn wetgeving

Veilig en gezond werken

In de vorige column heeft u kunnen lezen wat de arbowetgeving betekent. Nog even ter herinnering: deze wetgeving omvat de Arbeidsomstandighedenwet en het Arbeidsomstandighedenbesluit.

De verdere wetgeving bestaat onder andere uit het Arbobesluit Jeugdigen en het Besluit Bouwwerken leefomgeving. Als je de Arbeidsomstandighedenwet ‘naar eer en geweten’ invult, heeft de overige wetgeving niet veel invloed op wat er binnen het bedrijf moet worden gedaan.

Voor ons gevoel is er wel veel meer. Maar dat is geen wetgeving die je MOET volgen. We zouden dat ‘grijze wetgeving’ kunnen noemen. Denk dan bijvoorbeeld aan het VCA-systeem met alle opleidingseisen en persoonscertificatie, de Veiligheidsladder, De Generieke Poort Instructie, Certificaten van KIWA of SKG-IKOB. Dit zijn geen wettelijk opgelegde eisen, maar eisen die bijvoorbeeld een opdrachtgever stelt. Eigenlijk komen deze eisen voort uit twijfel aan uw vakbekwaamheid, de vakbekwaamheid van uw mensen en uw bedrijf.

Helaas: als u voor deze opdrachtevers wilt werken, moet u hun dansje doen. Het ontbreekt er nog aan dat er kledingeisen worden gesteld, alhoewel: een veiligheidshesje of helm op plaatsen waar dit geen feitelijke functie heeft, zijn natuurlijk onzin maar worden wel gevraagd. Dit zijn de eisen die u hoofdbrekens geven. Eisen waar je zelf het nut niet van ziet, zijn onmogelijk overtuigend van de medewerkers te vragen. Toch moet het, ga er maar aan staan.

En natuurlijk draagt alles een beetje bij aan de veiligheid. Natuurlijk zijn de VCA-eisen geen onzin. Als de medewerkers opgeleid en bijgeschoold zijn, is dat natuurlijk goed. Bedenk wel dat het hebben van een VCA certificaat nog niet betekent dat je aan de wetgeving voldoet. Echter, voldoe je aan de wetgeving, dan voldoe je vermoedelijk ook aan de VCA eisen.

Voor de Veiligheidsladder geldt dit ook. Het behalen van een hoge trede betekent niet dat je aan alle wettelijke eisen voldoet. Bij de ladder wil men de nadruk leggen op de effectiviteit. Dat poogt men te meten door bij de medewerkers te toetsen of ze alles weten wat ze moeten weten.

De Generieke Poort Instructie vervangt niet de wettelijk verplichte voorlichting en instructie. Het is een aanvullende eis opgezet door de GC bouw. En natuurlijk: alle extra kennis is welkom. Er is echter nog nimmer bewezen dat alleen informatie werkt. Er moet meer gebeuren.

Zowel VCA als de Veiligheidsladder dringen het bedrijf een organisatievorm en werkvorm op die niet per definitie behoeven te passen bij het bedrijf. En voor een opdrachtgever geldt dat deze werk- en organisatievormen niet behoeven te passen bij de onderneming die het meest geschikt is voor uw klus.

Van systemen zoals VCA en de Veiligheidsladder is niet onafhankelijk bewezen dat deze de veiligheid en gezondheid het meest efficiënt in uw bedrijf of op uw project bevorderen.

Bedenk dus dat het primair gaat om het volgen van de wet en daarna om additionele zaken. Het voldoen aan de wet hoeft niet getoetst te worden met VCA of met de Veiligheidsladder. De opdrachtgever kan een bedrijf ook vragen om een verslag van de arbodienst, waaruit blijkt dat wettelijke verplichtingen worden ingevuld. De opdrachtgever kan ook inzage vragen in het V&G plan en de TRA’s.

Ondernemer: u moet op het arbo-domein voldoen aan de wet. Vraag uzelf af bij alle aanvullende eisen of deze nuttig zijn, vraag je af of er een bewijs is van effectiviteit en vraag je af of u het zelf wel belangrijk vindt. Want niet alle regels zijn wetgeving en alleen dat waar u echt achter staat, kunt u effectief invoeren.

Adri Frijters