Roofs 2025-09-56 Bladlood terug van nooit weggeweest

Special duurzaamheid en isolatie

Producent Uzimet recyclet 95 procent van het lood dat in Nederland vrijkomt bij sloop of renovatie. Ze maken er onder meer nieuw bladlood van dat nog steeds veel toepassing vindt in de Nederlandse bouw. Omdat lood vaak in negatieve zin geassocieerd wordt met milieu en gezondheid, brengen Maurits Blok, Commercieel directeur, Erik van den Toorn, Accountmanager van Uzimet en Johan Bodde van AGS Products, lood graag weer onder onze aandacht. Het circulaire, duurzame bouwproduct heeft niet te evenaren eigenschappen die de toepassing vandaag en morgen rechtvaardigen.

Producent Uzimet (op de grens van Rijswijk en Delft), produceert loodproducten uit sloop en afval. Maurits Blok: “De bulk van het volume dat Uzimet produceert, vindt haar weg terug naar de bouw voor de toepassing als waterkering. Daarnaast heeft lood een heel goede stralingsweerstand, door de hoge massa en dichtheid van het metaal. Röntgenkamers in ziekenhuizen, artsen- en tandartspraktijken krijgen een wandbekleding met lood, vaak in combinatie met NPL of MDF.” “En tenslotte vindt lood ook, vanwege het gewicht, toepassing als ballast of contragewicht bij hefbomen, in de scheepvaart, bij bruggen”, voegt Erik van den Toorn toe.

Historisch

Lood vindt haar toepassing op het dak bij de overgang van plat naar schuin of andersom; het komt in de voegen van het metselwerk, voor het maken van een robuuste waterkering met een lange levensduur. Het wordt toegepast rond dakkapellen, schoorstenen en opgaande wanden. In historische gebouwen wordt het soms zelfs verwerkt in de nok van het dak. Vooral in monumentale panden, op leidaken, vind je lood als waterkering.

Van den Toorn: “Lood laat zich gemakkelijk bewerken. Vakmensen maken er al eeuwen de mooiste dingen van op en rond gebouwen. Neem nou bijvoorbeeld het Binnenhof in Den Haag of de Westertoren in Amsterdam. Vakkundig aangebracht loodwerk is van groot belang voor het behoud van historische gebouwen, het beschermt tegen water, voorkomt schade en verlengt de levensduur van het monument. Het Rijk als toezichthouder of opdrachtgever let er zeer streng op dat ornamenten en geveldelen ook weer in lood en met hetzelfde vakmanschap wordt uitgevoerd. Het draagt bij aan de garantie dat het gebouw weer 100 jaar meekan.”

Aantoonbaar hergebruik

Het nieuwe bladlood dat vandaag wordt toegepast, komt uit een recyclingproces (zie kader). Hergebruik is voor de fabrikant al jarenlang vanzelfsprekend. Bedrijven die lood verwerken, werken al decennialang met een hechte keten van inzameling, raffinage en hergebruik. Reststukken die vrijkomen bij productie of sloop worden direct teruggebracht in het proces. Hierdoor is het mogelijk lood oneindig te recyclen zonder verlies van kwaliteit. “Dat is één van de mooiste eigenschappen van lood”, zegt Blok. “Van alle loodresten die vrijkomen in Nederland wordt 95 procent hergebruikt. Via klanten of de loodleverancier kopen wij het lood weer terug. We krijgen per week gemiddeld zo’n 400 ton lood binnen.”

“Die recyclinggarantie verhoogt score van de levenscyclusanalyse. Die hebben we dit jaar weer hebben laten uitvoeren. Gekeken wordt naar de hele levenscyclus. Alle relevante facetten die van invloed zijn op het milieu worden doorgerekend. De resultaten zijn uitstekend. Ons product daklood staat daarom al jaren in de in de Nationale Milieudatabase (NMD) en heeft daarin een milieuklasse 1, wat duidt op een zeer gunstige milieukostenindicator (MKI).”

Lood, milieu en gezondheid

Van den Toorn: “Er is heel veel misvatting over lood. Vaak ontstaat er discussie over de mogelijke schadelijkheid van lood. Lood is een toxisch materiaal. Je moet het niet opeten, maar het is goed om onderscheid te maken; Uzimet maakt massief bladlood voor toepassing in de bouw. Het gaat niet om lood in de vorm van stof, dampen of verbindingen zoals loodoxide. Juist die stoffen, die vroeger bijvoorbeeld in verf en benzine werden gebruikt, zijn wél giftig en schadelijk voor mens en milieu. Massief bladlood, zoals toegepast in gebouwen, is dat niet.”

Blok: “De mensen die bij ons in de raffinage werken, zijn allemaal volledig uitgerust en dragen maskers met filters. Iedere maand testen we onze medewerkers op bloedwaardes. We houden dat dus goed in de gaten. Binnenkort vieren we dat er een aantal collega’s meer dan 40 jaar in dienst zijn.”

“Wanneer lood net uit de fabriek komt, is het zilverkleurig. In de buitenlucht vormt zich na verloop van tijd een natuurlijke patinalaag waardoor het lood doffer en grijzer wordt. Door het gebruik van patineerolie kan het verouderingsproces van lood versneld en gecontroleerd worden. Dit voorkomt de vorming van witte strepen op onderliggend werk en zorgt tevens voor een mooi egaal oppervlak”, zegt Johan Bodde: “Er bestaan tegenwoordig ook bewerkte varianten van bladlood die al tijdens de productie worden voorzien van een beschermende coating. Dit zogenoemde ‘venuslood’ biedt niet alleen een esthetisch voordeel, een mooie egale kleur, maar ook bescherming tegen zuren uit bijvoorbeeld riet. Deze materialen zijn direct klaar voor gebruik en worden vaak toegepast bij hoogwaardige projecten. Bij hemelwaterafvoeren gaat het zelfs nog een stap verder. Zo wordt bij de productie van Loden ECO-Afvoeren® uitsluitend gebruik gemaakt van gerecycled lood, lassen we met Waterstof Zuurstof en wordt de binnenzijde van de koker (de water loop) voorzien met een waterscheidende laag. En om de hechting te verbeteren, en zo de gebruiksduur van de afvoer te verlengen, wordt de plaat voorzien van een 5 dagen vooraf aangebrachte hechtlaag. De beste hechting conform KIWA BDA test”.

Lood blijft

Blok: “Een van de grootste voordelen van lood is de levensduur. In gebouwen kan lood zonder problemen 75 jaar of langer meegaan, en soms worden nog stukken hergebruikt die al meer dan 100 jaar oud zijn. Het materiaal is buigzaam en spanningsvrij, waardoor het makkelijk te verwerken is. Bodde: “Dakdekkers geven vaak aan dat lood prettig werkt omdat het goed aansluit en zich eenvoudig laat vormen. Dat maakt het bij uitstek geschikt voor ingewikkelde aansluitingen waar waterdichtheid cruciaal is, zoals bij gevels en daken. Lood is daarom onvervangbaar en nog jarenlang toe te passen in de bouw.” “En de keuze voor lood kunnen vakmensen dankzij de LCA’s nu dus ook verantwoorden naar hun opdrachtgevers”, voegt Van den Toorn toe.