Roofs 2000-11-21 De vijfde gevel

Onlangs las ik een toelichting van een architect op zijn ontwerp voor een warenhuis in het centrum van onze stad. Dit warenhuis is gepland vlak onder de historische kerktoren. En zoals met al dit soort plannen doet het in de gemeentelijke politiek nogal wat stof opwaaien. Na de presentatie van het ontwerp door de architect was er hier echter in de gemeenteraad een groot draagvlak voor de plannen.

Waarom begin ik hierover vraagt u zich natuurlijk af. Wel het bijzondere was, dat de architect bij zijn ontwerp extra aandacht had gegeven aan het dak. Ook in zijn toelichting kwam hij hier uitgebreid op terug. Het dak vormde daadwerkelijk de vijfde gevel in het ontwerp van de architect. Uitgebreid was nagedacht hoe deze vijfde gevel van dit grootschalige pand ingepast kon worden in het historische stadbeeld. Immers de historische kerktoren was pal tegenover het pand gelegen en deze is toegankelijk voor het publiek. Vanaf de toren zal het dak van het warenhuis in de toekomst zeer prominent in beeld zijn. In dit geval is de oplossing gevonden in de vorm van een glazen dak.

Vanuit Dakmerk gezien is het jammer, dat gekozen is voor een glazen oplossing en niet de voorkeur is gegeven aan bitumen of kunststof. Maar het feit, dat het dak zo nadrukkelijk in de vormgeving werd betrokken blijft het belangrijkst. Jammer dat dit nog steeds zo weinig gebeurd, dat het opvalt. Het is nog maar een jaar geleden, dat de Stichting Bouwresearch de brochure "Ontwerp -ideeën voor architectuur met gesloten dakbedekkingssystemen" uitbracht. Hierin staat voor architecten een groot aantal voorbeelden van mooie daken. Daken die een geïntegreerd gedeelte van het ontwerp vormen en niet alleen een afsluiting van het gebouw. Dit jaar vormde het nieuwe toegangsgebouw van het Openlucht Museum in Arnhem qua ontwerp een hoogtepunt als het gaat om de integratie van de vijfde gevel. Ik hoop, dat dergelijke projecten een bron van inspiratie vormen voor ontwerpers voor een echte vijfde gevel.
Als het dak ontworpen wordt als vijfde gevel, dan is het ook van belang dat in de uitvoering ook kwaliteit geleverd wordt. Daken als het Evoluon in Eindhoven of het Dolfinarium in Harderwijk danken hun uitstraling mede aan de strakke uitvoering. Een ontwerp waarbij een patroon in het dak is ingebracht of met verschillende kleuren wordt gewerkt staat of valt bij een goede vlakverdeling in de uitvoering. Daarvoor heb je dus een deskundig dakbedekkingsbedrijf nodig.
In het verleden heeft Dakmerk onderzoek gedaan naar het aantal architecten, dat zich daadwerkelijk bezig houdt met de eisen, die aan de uitvoering van het dak gesteld moeten worden. Te veel architecten nog houden zich alleen bezig met de keuze van het materiaal en laten de keuze van het dakbedekkingsbedrijf over aan de aannemer. Dit terwijl er door bijvoorbeeld te eisen dat het dakbedekkingsbedrijf in het bezit is van een Dakmerk certificaat voldoende mogelijkheden zijn om het kwaliteitsniveau van het uitvoerend bedrijf vast te leggen. Dit zonder dat specifiek een bedrijf wordt voorgeschreven. Gelukkig zien we de laatste jaren het aantal architecten, dat Dakmerk erkende dakbedekkingsbedrijven voorschrijft en daarmee voor een deskundige en vakkundige uitvoering van het dak kiest behoorlijk toenemen. Een goede ontwikkeling voor kwalitatief goede en mooie daken in Nederland.

door: Mari van Lieshout