Roofs 2000-11-36 Schotse hooglanders rustend in 'schotse hooglanden' van Rijswijk

In Rijswijk is een vegetatiedak gerealiseerd onder een helling van 45 graden. Hierbij is gewerkt met driedimensionaal kunststof gewapende vegetatiematten die een lengte van 17 meter hebben. Hierdoor zijn extra voorzieningen als lattenconstructies overbodig en is de belasting op het dak volledig gespreid.

In de gemeente Rijswijk is een vegetatiedak gerealiseerd onder een helling van 45 graden. Hierbij is gewerkt met driedimensionaal kunststof gewapende vegetatiematten die een lengte van 17 meter hebben. Hierdoor zijn extra voorzieningen als lattenconstructies overbodig en is de belasting op het dak volledig gespreid. Het Xeroflor vegetatiedak vormt het geslaagde decor voor de schotse hooglanders binnen het drukke winkelgebied van Rijswijk.
Bij de herontwikkeling van het gebied winkelcentrum "In de Bogaard" aan de Beatrixlaan te Rijswijk is als eis gesteld dat de te bouwen winkels en de bevoorradingsstraat afgeschermd moeten worden met een geheel begroeit dak. Als aanvullende eis is door architectenbureau Studio Y en Bouw- en adviesburo Vermeent BV gesteld dat de begroeiing niet mocht bestaan uit een gras c.q. gazonconstructie vanwege de mogelijk optredende stabiliteitsproblemen en de onderhoudsproblematiek van maaien en beregenen.
Op verzoek van de genoemde partijen en het onderliggende eisenpakket, heeft Mostert de Winter BV uit Hardinxveld-Giessendam een risicoanalyse + advies gemaakt waarbij de volgende uitgangspunten zijn vastgesteld.

Uitgangspunten:

Het dak voorzien van een onderhoudsarm vegetatiesysteem met een niet gecultiveerde verschijningsvorm met als beeld 'De Schotse Hooglanden'.

De opbouwhoogte van het vegetatiesysteem is maximaal 10 cm.

Het vegetatiesysteem dient te zijn voorzien van een blijvende wapening tegen afschuiven en eroderen van het systeem.
Op de dakconstructie mogen geen steunconstructie van latten worden aangebracht welke de onderliggende constructie ongelijk kunnen belasten of beschadigen.

Het vegetatiesysteem dient brandwerend te zijn.

Bij oplevering van het werk moet het gehele dak direct geheel begroeid zijn met de gewenste vegetatie toe te passen vegetatie mossen, sedums, kruiden en wilde grassen.
Op advies van Mostert de Winter is gekozen voor het Xeroflor vegetatiesysteem type XF300s-200-110. Dit systeem bestaat al meer dan 20 jaar en is speciaal ontwikkeld voor toepassingen bij een dakhelling van 35 graden en meer.

Opbouw systeem

Op de wortelbestendige dakbedekking wordt een verankeringsmat verlijmd die gevuld wordt met Xero Terr substraat type XF200. Dit substraat dat qua samenstelling en bemestinggraad zeer stabiel is kan zeer veel water bufferen waardoor de laagdikte in verhouding tot andere systemen beperkt kan blijven. Op deze substraatlaag wordt de vegetatiemat met de niet verteerbare driedimensionale draadwapening aangebracht. De vegetatiemat verworteld in de substraatlaag waardoor een sandwich constructie ontstaat, die de stabiliteit van het vegetatiesysteem ook bij de extreme helling van 45 graden gegarandeerd. Door vegetatiematten toe te passen met een lengte van 17 meter kan er naadloos gewerkt worden van boven naar onder.
De belasting van het vegetatiesysteem is door deze constructie over het gehele dak gelijk waardoor de dakbedekking, isolatie en bouwkundige constructie niet kunnen beschadigen. Kenmerkend voor het systeem is de bijzonder hoge vochtbuffering, geluidsabsorptie, de stabiele vegetatieontwikkeling en het plezierig koel binnenklimaat onder het dak.

Onderhoud

Het onderhoud aan het systeem zal zich beperken tot het eenmaal per jaar bemesten van het systeem, het verwijderen van eventuele vervuiling (zwerfvuil etc.) en controle van de afvoerpunten. De vegetatie zal zich verder stabiel ontwikkelen en zich aanpassen aan de specifieke omstandigheden op het dak. Dit systeem werd in de gras-kruiden variant eerder toegepast op het project Villa VPRO te Hilversum.
Naast het hellende dak van het winkelcentrum in de Bogaard heeft Mostert de Winter diverse andere opvallende hellende daken gerealiseerd. Dat ze opvallend zijn blijkt uit de publieksprijs voor het mooiste hellende dak van Nederland (van de stichting het Promente dak) voor het mos-sedumcombimat vegetatiedak van de gezamenlijke gemeentewerf van Blaricum, Laren en Eemnes en de nominatie voor een vegetatiedak in Ruinen binnen het veld van 96 inzendingen met diverse bijzondere dakvormen.

Verbeterd

In de afgelopen jaren heeft Mostert de Winter de vegetatiesystemen steeds verder ontwikkeld en verbeterd. Met name in het toepassingsgebied van de mat werden zeer goede resultaten behaald op het gebied van windweerstand, brandwerendheid en waterbuffering. Ook de trekbelasting van het systeem werd sterk verbeterd door de toepassing van een nieuw waterregulerend 800 grams multivlies onder de vegetatiemat. De vegetatiemat en het vlies zijn aan elkaar vernaait waardoor rek en krimp van de mat tot het verleden horen.
Om al deze verbeteringen meetbaar te maken voor de markt is het systeem uitvoerig getest door WSP in Aken.
Door deze specifieke eigenschappen is het systeem zeer goed toe te passen op helende en golvende daken met een zeer lichte bouwkundige constructie van staal zoals bij de eerder genoemde gemeente werf(1600 m2) of hout zoals bij het project BSL-Kluwer (3500m2) te Houten.
Bij beide projecten is er voor de vegetatiemat gekozen vanwege het geringe gewicht, 30 kg/m2, de beperkte opbouwhoogte 30 mm, grote waterbuffering 53% gemiddeld per jaar, de bouwfysische eigenschappen en eerder opgedane de ervaring met het systeem door de opdrachtgevers op andere projecten. Uit de voorgaande projecten blijkt dat de toepassing van lichtgewicht vegetatiesystemen ook op hellende daken steeds meer aan populariteit winnen omdat ze het mogelijk maken probleemloze vegetatiedaken te realiseren zonder dat er zware en moeilijk constructies op de daken nodig zijn.

door: Mari van Lieshout