Roofs 2003-08-18 Het woord is aan de dakdekker

Roofs waardeert een uitgesproken mening. Regelmatig ontvangt de redactie lezersreacties op de artikelen in Roofs, en in de meeste gevallen publiceren wij die integraal. Soms echter komt er een reactie binnen die om nadere opheldering vraagt. De (in het kader weergegeven) oproep van de heer Jaap Kluft van P&S Roofcare, om eens wat meer te luisteren naar de dakdekker, was zo’n reactie. Roofs nodigde hem uit voor een interview.

Van een dakdekker!

Met veel plezier lees ik Roofs, zoals ik Roofing Holland ook las. Vaak kon (en kan) ik een glimlach niet onderdrukken als een leverancier ‘het’ weer uitgevonden had (en heeft)! Helaas kon ik uit de laatste editie maar 2 briefkaarten halen, om zo bedrijven te nomineren voor de Roofy Award, zeg maar de TMF Award voor leveranciers. Voor zover ik het kan begrijpen beoordeel ik dan de advertentie, dus niet het geleverde product. Zinloos derhalve, en dus zonde van de tijd, en ruimte in Roofs. Die ruimte had beter ingevuld kunnen worden met artikelen over wat wij als dakdekkers allemaal fout doen!

Het fenomeen wateraccumulatie is inmiddels behoorlijk uitgekauwd, maar wat de man uit de praktijk daar van vindt, komt niet of nauwelijks ter sprake. Ingenieurs weten hoe het moet, opdrachtgevers weten dat ze het liever niet betalen, maar als het misgaat: wij als kenners (vakmensen) hadden beter moeten weten en bla bla bla… Terecht uw antwoord in Roofs 7-2003: het plaatsen van noodafvoeren is niet des dakdekkers, blij dat u als uitgever ook eens met de andere kant meedenkt. Hoe vaak een timmerman niet even een gat in een boeideel zaagt, ‘plak ‘m hier maar in’…

Ook leuk: beveiliging. Talloze (bouw)vergaderingen gaan erover: wie doet wat, waarom, en wie betaalt het ? Heel Nederland staat vol met randbeveiliging, en dan heet het nog een vangrail ook… Deze ‘beveiliging’ wordt betaald door de sponsors van o.a. de heer Wiekeraad, die zich volgens zijn column in een (citaat) ‘redelijk grote’ auto verplaatst. Wellicht een idee dat de toekomstige gebruikers van het pand waarop wij de dakbedekking aanbrengen de beveiliging betalen? Tenslotte betalen ze grif voor intercom, videobewaking en dergelijke, dus waarom niet voor mijn hekwerk ? Of moeten we alle projecten waar iets mis is gegaan ‘sieren’ met een plaquette: ‘Hier rust onze hedendaagse dakdekker, helaas te vroeg gestorven door bezuinigingen van hogerhand.  Rust zacht, vakman, zelfs jij kon er niets aan doen…’

De moraal: luister eens naar een man met een overall aan, een brander in de hand, en het stanleymes in de aanslag. Het zal u verbazen hoeveel wijsheid er uit zo’n dakdekker komt, gebaseerd op ervaring, niet op wat anderen erover geschreven hebben. Kunt u iets over uw achtergrond vertellen?

‘Op het moment ben ik dakinspecteur bij P&S Roofcare, een bedrijfsonderdeel van Patina Dakdenkers en Sietses Dakdenkers. De afdeling bestaat uit vier medewerkers en houdt zich primair bezig met dakinspecties en -rapportages. Ik ben dit voorjaar bij het bedrijf begonnen. Voor die tijd ben ik jarenlang dakdekker geweest bij verschillende bedrijven, waar ik ook een aantal binnendienstfuncties heb vervuld. Verder ben ik vijf jaar docent geweest bij de vakopleiding van de SBD.’

Wat was precies voor u de reden om deze reactie te sturen?

‘Ik heb de indruk dat er in de markt een heleboel wordt geroepen, maar dat de gewone dakdekker eigenlijk nauwelijks aan het woord komt. Het zijn vooral de mensen die wel veel van het dak afweten, maar die nooit met een brander op het dak hebben gestaan, die hun zegje doen. Velen weten niet welke praktische problemen een dakdekker zoal tegenkomt. Hun oplossingen zijn daardoor te theoretisch, in de praktijk werkt dat vaak niet. Het is niet mijn intentie om uw medewerkers aan te vallen, het gaat mij om het algemene beeld.’

Kunt u dat nader toelichten?

‘Ik denk vaak, als ik een technisch artikel door bijvoorbeeld een ingenieur lees: deze meneer heeft nog nooit zijn handen gebrand aan de bitumen – om maar even een voorbeeld te noemen. Kleine en grotere ongelukken, die je wel vormen als dakdekker: je maakt zo’n fout maar één keer. Deze ervaring heb je volgens mij nodig om te weten wat er speelt op het dak. In de praktijk kom ik veel situaties tegen, waarvan ik denk dat die eigenlijk niet mogen voorkomen: constructieve fouten, overtredingen van de veiligheidsvoorschriften, slordigheden...  Bijna al deze problemen komen vroeg of laat bij de dakdekker terecht, omdat die verantwoordelijk is voor het dak. Terwijl de fout lang niet altijd bij de dakdekker ligt.’

‘De kern van het probleem is naar mijn mening dat het dak vaak niet de aandacht krijgt die het nodig heeft. In Nederland wordt vaak op het dak bezuinigd.  Als we nu eens beginnen met het bouwen van een stevig dak, en dan ook goede materialen (die vaak inderdaad wat meer kosten) gebruiken om het dak te bedekken, als we het dak nu eens echt als vijfde gevel gaan behandelen, dat zou een flinke vooruitgang betekenen. Hetzelfde geldt voor de problematiek van de veiligheid. Ik vind dat veiligheidsvoorzieningen al in het ontwerp moeten worden opgenomen. Dat kost de opdrachtgever meer, maar op een bedrijfspand van een paar miljoen is dat extra bedrag relatief laag. Ik kom in de praktijk veel onwenselijke situaties tegen, die door overleg met de dakdekker voorkomen hadden kunnen worden.’

Heeft u daar voorbeelden van?

‘Een simpel voorbeeld: deze week kwam ik op het dak van een gebouw dat twee jaar geleden is gebouwd. Het dakluik is vlak bij de dakrand bevestigd, en opent naar de dakrand toe. Degenen die het dak willen betreden, moeten dat dus bij de dakrand doen, die op een hoogte van twintig meter staat. En dat is echt geen uitzondering. Twee jaar geleden was men ook al bezig met veiligheid; toch is zo’n luik geplaatst. Een ander voorbeeld van hoe het verkeerd kan gaan: de opstandhoogten van bijvoorbeeld een galerij. Aan de rand is dat meestal geen probleem, bij het opgaande werk is vaak het ontwerp zodanig, dat het niet goed dicht te krijgen is. Dit soort voorbeelden zijn legio. Mijn principe is: als je denkt dat je het niet goed dicht kan krijgen, of als je denkt dat je niet veilig kan werken, waag je er dan niet aan. In de gevallen dat het mis gaat (lekkage, ongeval,  etc.), zit de dakdekker met een probleem dat door een ander is veroorzaakt. Desondanks nemen veel dakdekkers, uit angst een opdracht te verliezen, onverantwoorde risico’s, met alle gevolgen van dien.’

De dakdekker zou volgens u dus al vanaf de ontwerpfase bij het gebouw betrokken moeten zijn. Maar beschikt de dakdekker wel over de nodige know how?

‘Er is een groot verschil tussen theoretische kennis en praktische kennis. Hoewel het theoretische niveau van de gemiddelde dakdekker, door de verbeterde scholing, stijgt, zullen veel dakdekkers in theoretisch opzicht misschien tekort schieten. Maar het merendeel van de dakdekkers is vakman (hoewel er natuurlijk altijd uitzonderingen zijn, en hoewel het aantal vakmensen, door de geringe instroom, afneemt). Deze mensen willen niets liever dan een mooi dak maken en, als het dak af is, met een voldaan gevoel naar huis gaan. Het enige dat ik zeg, is: luister naar de dakdekker, hou rekening met zijn vakmanschap. Op basis van ervaring beschikt hij wel degelijk over de know how, die een groot aantal misstanden, die nu nog de praktijk van alledag zijn, kan oplossen.’