Roofs 2005-06-22 Het Oranjegevoel

Bij alle cultuurpessimisme over Nederland en de Nederlandse cultuur die al enige tijd in de landelijke dagbladen en in actualiteitenrubrieken wordt geëtaleerd, is er één dakproduct op de markt dat het Nederlanderschap nog vol overtuiging uitdraagt: De Nieuwe Hollander. De introductie van deze nieuwe dakpan tijdens de Bouwbeurs, eerder dit jaar, zal niemand zijn ontgaan. Roofs wilde nu wel eens weten wat er precies zo Hollands is aan de pan, en waarom dat goed is voor het dak.

Producent van de nieuwe keramische dakpan is Lafarge Dakproducten BV. Feitelijk is de nieuwe pan een uitbreiding op de bestaande modellenreeks van de OH (Oude Holle), de VH (Verbeterde Holle) en de OVH (Opnieuw Verbeterde Holle). Bij de naamgeving van de nieuwe pan heeft men in dezelfde lijn een naam willen bedenken. De term ‘Hollander’ kwam volgens de producent mooi uit, omdat de vormgeving karakteristiek is voor de pannendaken die in Nederland veel wordt toegepast. Hoewel natuurlijk ook toepasbaar bij individuele projecten, is de dakpan vooral bedoeld voor toepassing in de grootschalige nieuwbouw, daar zijn de eigenschappen voornamelijk op afgestemd. Een gesprek met Will Verwer over de nieuwe pan.

Grootschalige nieuwbouw

Omdat de nieuwe dakpan geschikt moest zijn voor toepassing in de grootschalige nieuwbouw, diende de fabrikant er zorg voor te dragen dat aan een aantal belangrijke eisen was voldaan. De uitstraling van de pan moest aansluiten bij de dagelijkse praktijk, waarin architecten voor dit soort projecten dikwijls voor een meer traditionele uitstraling kiezen. Het moest een grootschalige pan worden (minder aantallen per m2) De pan moest bovendien handig zijn voor de ontwerpers en in de verwerking. En vanzelfsprekend  moest het product als een compleet systeem worden geïntroduceerd: dakpannen, hulpstukken, daksysteem componenten, panhaken, en alle services zoals verankeringberekeningen, bestekteksten, etc.

‘De Nieuwe Hollander is een 100% Nederlands product,’ vertelt Verwer. ‘Op het moment liggen in Nederland veel buitenlandse pannen uit met name Duitsland op de daken. Mocht men, om wat voor reden dan ook, in een later stadium een nieuwe dakpan nodig hebben, is het vaak een heel gedoe om te achterhalen waar de pan vandaan kwam en welke men precies nodig heeft. Bij deze pan is het aanspreekpunt duidelijk, wij zijn een Nederlandse leverancier, met Nederlandse fabrieken en in staat een snelle en correcte service te leveren.’ De uitstraling van de pan, als opvolger van de VH en de OVH, is volgens de dakpannenproducent ook typisch Nederlands. ‘Dit is een in Nederland zeer geliefd model, de VH en de OVH worden momenteel al op grote schaal toegepast en bepalen in hoge mate het aanzicht van het Nederlandse daklandschap. De Nieuwe Hollander sluit daarbij aan. Onze verwachting is dat deze pan in de nabije toekomst diezelfde centrale rol gaat spelen.’

Het verschil met de eerder genoemde, wat kleinschaligere modellen is subtiel, maar wezenlijk. Verwer: ‘Deze dakpan sluit aan bij de traditie die in Nederland gangbaar is, maar de maatvoering is groter, hetgeen effect heeft op het aantal per m2, namelijk variërend van 12,2 tot 13 per m2 afhankelijk van de dakhelling. De golf is daardoor iets meer uitgestrekt, waardoor het aanzicht van het dak een tikje anders is dan men gewend was. Met het model zijn we er, volgens onze klanten, in geslaagd een typisch Nederlandse uitstraling te realiseren. Ook is het ontwerp afgestemd op het gebruik van de pan bij flauwere dakhellingen vanaf 17,5° zonder extra maatregelen zoals toepassing van folie om de regendichtheid te kunnen garanderen. De pan is beschikbaar in de kleuren natuurrood en zwart engobe vol donker – dit laatste betekent dat ook de body van de dakpan een donkere kleur heeft, zodat er bijvoorbeeld bij het zagen van de dakpannen bij een kilkeper of lichte beschadigingen geen rode klei zichtbaar wordt.’

Modulair systeem

Een ander belangrijk punt is het modulaire systeem. ‘Modulair’ betekent: volgens vaste maat. In de constructiebreedte hoeft men enkel rekening te houden met een veelvoud van 150 mm. Het aantal benodigde pannen is eenvoudig te berekenen, hetgeen vaak slijpwerk voorkomt (denk hierbij ook aan het vrijkomende stof). Bij een veel voorkomende beukmaat van bijvoorbeeld 540 cm komt men precies uit op een veelvoud van 150 mm. De architect kan eenvoudig detailleren en de dakdekker weet met welke maat hij rekening moet houden. Het slijpen van dakpannen hoeft dan vaak niet. De gevelpannen die bij het programma horen hebben dezelfde werkende breedte en zijn uitwisselbaar met de dakpan. De afwerking van het dak wordt verzorgd met de rechte aansluiting van de gevelpan met een ‘naadloze’ overlap.

‘Een modulair systeem is in elke fase van de bouw nuttig, te beginnen in de ontwerpfase en uiteindelijk natuurlijk ook in de verwerkingsfase,’ aldus Verwer. ‘Niet alleen in het beperken van de faal- en zaagkosten tijdens de nieuwbouw. Ook vergemakkelijkt het eventuele latere aanpassingen aan het dak. Eventuele uitbouwen of de bouw van een dakkapel is te realiseren doordat de sparing in het dak door het modulaire systeem van de dakpannen eenvoudig te berekenen is. De producent heeft de Nieuwe Hollander een panspeling meegegeven van ±3mm, hetgeen de verwerking ervan vereenvoudigt.

Men heeft het programma gecompleteerd met een speciaal ontwikkelde panhaak. Het verankeringsysteem is zowel intern als extern (door TNO-Bouw) getest. De bevestiging van de dakpan voldoet aan NEN 6707 en is getest conform de recent ontwikkelde (Europese) testmethodiek.

Opvallende introductie

‘Bij de introductie hechtten wij er waarde aan dat De Nieuwe Hollander niet als de zoveelste dakpan op de markt zou worden gezet,’ vertelt Verwer. ‘Wij wilden dat bij deze pan een bepaald beeld, een bepaald gevoel zou worden opgeroepen en daar hebben we tijdens de Bouwbeurs fors op ingezet. Dat we in deze opzet zijn geslaagd, bewijst de reactie van onze klanten. De dakpan heeft al direct een geheel eigen uitstraling in de markt. Naast de Nederlandse markt is De Nieuwe Hollander ook populair in de Scandinavische landen.’

Lafarge Dakproducten is hiermee, bewust of onbewust, de eerste producent die gestalte geeft aan de oproep van minister-president Balkenende, die stelde dat Nederlanders wat meer trots op hun eigen land mogen zijn. Vooralsnog zijn er enkele kleinschalige projecten met de pan uitgevoerd, de eerste grootschalige nieuwbouwprojecten zullen waarschijnlijk na de zomer worden opgeleverd.