Roofs 2008-02-08 Tekortkomingen sandwich dakpanelen aanleiding tot zorg

Dit is artikel nummer 9 van een artikelenserie, waarin de werkmethode van de dakingenieur bij veel voorkomende dakvraagstukken wordt belicht. Het volledige traject van inspectie, analyse, conclusies en advisering wordt besproken. In de artikelenreeks wordt, ter lering en vermaak, steeds gekozen voor actuele en/of informatieve dakvraagstukken.

Ing. J.M. Bruins, DGI Dak & Gevel Ingenieurs BV

In 2007 is op aanwijzing van meerdere ongeruste gebouweigenaren onderzoek gedaan naar wat in eerste aanleg lijkt op blaasvorming in sandwichpanelen. Het betreft sandwichpanelen met een polystyreenkern en metalen buitenhuiden. Nader destructief onderzoek toonde aan dat de buitenhuid loskomt van de isolatiekern. Deze delaminatie duidde op problemen van de hechting van de coating, welke aan de binnenzijde van de metalen buitenhuid plaatselijk op de lijmlaag werd terug gevonden.

Betreffende de specifieke oorzaak en aansprakelijkheden wordt intensief onderzoek verricht. Belangrijker is het dat we de gevolgen onder ogen zien. De huiden van een sandwichpaneel zijn essentieel in de wijze waarop belastingen en daardoor ontstane krachten moeten worden afgedragen. Er zijn constructieve controleberekeningen uitgevoerd, waaruit blijkt dat bij een volledige loslating het sandwichpaneel niet meer kan functioneren.

Navolgend wordt inzicht gegeven over de wijze waarop onderzoek werd verricht.
Toegepast zijn sandwich dakpanelen met een polystyreenkern en metalen buitenhuiden. De dakpanelen zijn waterdicht afgewerkt door over de langs- en dwarsnaden PVC stroken aan te brengen. De dakdetaillering is traditioneel uitgevoerd. De dakpanelen zijn bevestigd aan een stalen draagconstructie.

De dakbedekkingsconstructie wordt visueel beoordeeld en hierbij worden handmatige trekproeven uitgevoerd. Bij een functioneel sandwichpaneel (paneel zonder tekortkomingen) is het niet mogelijk de buitenhuid los te trekken. Bij panelen met tekortkomingen blijken ook op het oog vastzittende buitenhuiden losgetrokken te kunnen worden. Na onthechting blijft in voorkomende gevallen direct een ‘bolling’ in de buitenhuid achter.

Op basis van dergelijk onderzoek kan worden vastgesteld of er losse buitenhuiden c.q. opbollende buitenhuiden aanwezig zijn. Vaak is ook zichtbaar dat de buitenhuid in de lengterichting van de dakelementen flauw is geplooid. De plooien tekenen dan ook af in de PVC stroken, welke over de langs- en dwarsnaden zijn aangebracht.

Omdat de constructieve sterkte bij loslating van de buitenhuid ernstig kan afnemen, worden er in alle situaties ook wateraccumulatieberekeningen uitgevoerd. De daken worden dan ook gewaterpast. Zowel visueel als uit de resultaten van de waterpassing kan de waterhuishouding goed worden beoordeeld.

De constructieve controle
De constructieve berekeningen tonen aan dat bij geheel of gedeeltelijke loslating van de buitenhuid van het sandwich dakpaneel de draagcapaciteit in belangrijke mate is afgenomen. Prioriteit in de advisering van herstel betreft primair het duurzaam veiligstellen van de constructieve eigenschappen en de waterdichtheid. Het is secundair met name van belang de warmteweerstand, de waterhuishouding en de esthetische aspecten aan de binnen- en buitenzijde te waarborgen.

Op basis van een daktechnische en constructieve analyse zijn er twee praktische mogelijkheden:

• Vervangen van de sandwichpanelen met de vastgestelde tekortkoming

• Of, indien vervangen leidt tot onoverkomelijke problemen aan de buitenzijde, een nieuw sandwichpaneel aanbrengen welke bevestigd wordt op de hoofddraagconstructie (onder de randvoorwaarden dat noodoverloopvoorzieningen worden aangepast (aan nieuwe wateraccumulatie berekening bepaald door de herstelmethodiek)).

Omdat beide oplossingen kostbaar zijn, en nog niet duidelijk is wie er voor de kosten moet opdraaien, merken wij dat herstel niet de gewenste hoge prioriteit krijgt. Een ongewenste situatie, toont de praktijk aan.

Afgelopen zomer werden wij geconfronteerd met een tweede dakinstorting, waarbij sandwichpanelen onder regenbelasting (wateraccumulatie) zijn ingestort. Geadviseerd wordt bij loslatende buitenhuiden van dak sandwichpanelen geen enkel risico te nemen en deze direct te laten vervangen en/of te voorzien van een additioneel sandwichpaneel. Ontraden wordt de daken zonder bijzondere veiligheidsvoorzieningen te betreden.