Roofs 2016-03-12 Commotie rond ontwerp-BRL valveiligheid daken (premium)

Valbeveiliging

De procedure voor het aanmelden van een nieuwe BRL is als volgt. De nieuw op te stellen BRL wordt door de certificatie-instelling (CI) aangemeld bij KOMO, samen met informatie over de samenstelling van de begeleidingscommissies en het College van Deskundigen (CvD). Stichting KOMO voert een initiële check van de commissiesamenstellingen uit en stuurt de aanmelding van het nieuwe onderwerp, samen met de samenstelling van de commissies, rond naar de andere CI’s, ter controle en om overlap te voorkomen. Vervolgens geeft Stichting KOMO een nummer af voor de nieuw te schrijven BRL.

Door certificatie-instelling SGS Intron Certificatie bv zijn twee ontwerp ­Beoordelingsrichtlijnen (BRL) ter kritiek aangeboden: KOMO-attest-met-­productcertificaat voor dakbeveiligingssystemen en BRL 9935; KOMO-­procescertificaat voor het ontwerpen, aanbrengen en inspecteren en ­onderhouden van voorzieningen tegen valgevaar op daken. Er is ­onduidelijkheid op het gebied van gebouwgebonden ankervoorzieningen, certificaten zouden in een behoefte kunnen voorzien. De ontwerp-BRL’s gaan hier echter niet over, met de nodige commotie tot gevolg .

Het doel van een KOMO keurmerk is om de kwaliteit van producten en processen aan te tonen. Producten en het eindresultaat van processen voldoen met een KOMO-keurmerk automatisch aan de relevante wet- en regelgeving in de bouw, zoals het Bouwbesluit, het Besluit Bodemkwaliteit en andere eisen op het gebied van kwaliteit en veiligheid. KOMO keurmerken zijn niet verplicht maar zijn wel richtinggevend.

De kritiek op het ontwerp is niet mals en is op te delen in twee delen, te weten de totstandkoming en de gekozen insteek.

Als eerste de totstandkoming. Voor het opstellen van een Beoordelingsrichtlijn wordt een College van Deskundigen ingesteld. Het college moet naast aantoonbare kennis van zaken ook zo breed als mogelijk de belangen vertegenwoordigen van de bij het proces of product betrokken partijen. Te denken valt aan fabrikanten, verwerkers, gebruikers, opdrachtgevers, overheid, etc. Het College van Deskundigen wordt goedgekeurd door Stichting KOMO. Het voor deze BRL betreffende college bestaat echter vrijwel geheel uit fabrikanten en adviesbureaus en in een later stadium is branchevereniging VEBIDAK aangesloten. Het werkveld waarvoor dit college de richtlijn heeft opgesteld beslaat alle daken.

Brancheverenigingen Het Hellende Dak (HHD), OSB, AVAG, de Nederlandse Leidekkersvereniging , overheidsinstanties en marktpartijen hebben inmiddels aangegeven hier grote problemen mee te hebben. De invulling van veilig werken verschilt aanzienlijk per branche en een gekleurd college richtlijnen laten schrijven, waar niet betrokken belanghebbenden zich tegen moeten verweren, kan en mag volgens deze partijen niet de bedoeling zijn van een KOMO keurmerk.

Ten tweede beslaat de kritiek de insteek die is gekozen. De richtlijn gaat niet in op het werk dat op daken moet worden verricht. De Arbowet schrijft voor dat er veilig gewerkt moet worden en dat dit de verantwoording is voor de werkgever. De wijze waarop de werkgever dat moet beoordelen is vastgelegd en uitvoerig gedocumenteerd. Het Bouwbesluit geeft aan dat een gebouw veilig te onderhouden moet zijn en, wanneer dat niet mogelijk is, dat er voorzieningen moeten worden getroffen. Bij het invoeren van die regels in het Bouwbesluit is een checklist verschenen hoe daar bij een bouwaanvraag invulling aan is te geven. Ook volgens deze checklist moet een afweging worden gemaakt hoe het werk veilig is uit te voeren. Op dit gebied zijn er vele onduidelijkheden en schemergebieden waar het beleid van de overheid in alle gevallen er op is gericht om de inzet van Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM’s) tot het uiterste te beperken.

Een richtlijn zou hier duidelijkheid kunnen verschaffen, echter de ter kritiek aangeboden richtlijnen geven hier geen houvast; beschreven staat op welke wijze daken voorzien moeten worden van ‘dakbeveiligingssystemen’. Of die systemen nodig zijn en voor welk werk, de volgens de Arbowet verplichte afweging, komt in het geheel niet aan de orde. Het soort of type dak komt ook niet aan de orde, de scope betreft alle daken, plat en hellend.

Dit is in de kern waarom met name de brancheverenigingen zich als werkgever gepasseerd voelen: leveranciers van veiligheidsmiddelen bepalen op deze manier de werkwijze en de veiligheid van de gebruikers, de werknemers waar zij voor verantwoordelijk zijn. De gekozen werkwijzen zijn daarbij beperkt tot gebiedsbegrenzing en valstopsystemen terwijl er meer mogelijkheden zijn.

Het productcertificaat gaat in op waar het product aan moet voldoen. De EN 795 norm is als uitgangspunt genomen, dezelfde norm die geharmoniseerd is met uitsluitsel van juist de type ankers waar het en. Naar de aangeboden ontwerp- richtlijn moet de fabrikant aantonen dat het ankerpunt werkt op alle ondergronden inclusief bevestiging conform de testwijze van de EN 795. Die norm is daar nu juist niet meer op van toepassing omdat die testwijze niets zegt over de krachtafdracht. Het is nu goed of niet, volgens een éénmalige laboratoriumtest. Hier is en wordt in Europees verband al heel lang discussie over gevoerd. Juist op dit punt biedt de richtlijn geen duidelijkheid.

In de ingediende beoordelingsrichtlijnen staat een hele reeks aan checklisten, functieprofielen, rapporten en ander registraties. De te voeren interne kwaliteitszorg is uitvoerig beschreven inclusief het onderhoud en de controle op de aangebrachte ‘dakbeveiligingssystemen’. Het waarom en hoe blijft aan het uitvoerende dakveiligheidssystemenbedrijf.

Bij het verschijnen van dit nummer is de datum waarop kritiek kan worden ingediend gepasseerd. De kritiek wordt nu verwerkt zoals de procedures die hiervoor zijn opgesteld voorschrijven. Roofs houdt u op de hoogte.