Roofs 2018-05-36 Overleg in vroeg stadium leidt tot kwalitatieve daken

Special gekleurde daken

Toen hij de DakAward voor het Dak van het Jaar 2017 in ontvangst nam voor het polderdak van het kantoorgebouw Vivaldi in Amsterdam, memoreerde Friso Klapwijk van De Dakdokters de belangrijke rol van de betrokken landschapsarchitect, Karres + Brands Landschapsarchitecten. “Soms is een frisse blik van buitenaf nodig om tot een oplossing te komen. Een goed overleg ­tussen bouwpartijen vanaf een vroeg stadium zorgt voor een beter resultaat.”

Het dak van het kantoorgebouw Vivaldi is zo bijzonder ­geworden dat de vakjury het heeft uitgeroepen tot Dak van het Jaar 2017. De jury roemde de wijze waarop een dynamisch waterbufferend dak, een polderdak, is toegepast, dat ook esthetisch een zodanige waarde heeft dat mensen graag op het dak verblijven. Het dak geldt zodoende als voorbeeld van wat er allemaal mogelijk is op het dak.

Klapwijk vertelt dat hij blij verrast was met de toekenning van de prijs. “Natuurlijk hoop je vooraf dat je de prijs mee naar huis kunt nemen, maar de concurrentie was groot. Het mooie aan een dergelijke prijs is natuurlijk dat je de ­kwaliteit die in de markt aanwezig is beloont en zichtbaar maakt. Het was dan ook een geslaagde feestavond in Egmond aan Zee, die zich naar mijn mening kan ontwikkelen tot een vaste waarde in de dakenbranche.”

Technische beperkingen

Lange tijd zag het er echter niet naar uit dat op het dak van het Vivaldigebouw een dergelijk resultaat zou kunnen worden bereikt. Friso Klapwijk van De Dakdokters vertelt dat het dak zodanige technische beperkingen kende dat dit ten koste ging van het dak dat men eigenlijk wilde realiseren. “Er lag een prachtig en ambitieus plan, maar gaandeweg werd duidelijk dat dit niet als gedacht zou kunnen worden gerealiseerd,” vertelt hij. “Het dak leverde hierdoor naar mijn idee enorm in op kwaliteit. Zo bleek dat de installaties die op het dak aanwezig waren, daar zouden moeten blijven. Ook werd gaandeweg duidelijk dat het dak de belasting niet aan zou kunnen en dat de constructie niet overal zou kunnen worden verstevigd. Dat was heel vervelend, want het deel dat niet verstevigd kon worden, was wel heel relevant voor het ontwerp. Zo waren er nog wat beperkingen, waaronder een afschotprobleem.”

“Een frisse blik van buitenaf kan soms helpen,” aldus Klapwijk. “Hoe creatief je ook bent, je kan soms in een ‘squeeze’ terecht komen, waardoor je in een soort tunnelvisie terecht komt: je ziet alleen het (technische) probleem, maar bent niet meer in staat om de oplossing te bedenken. Eén sessie met de landschapsarchitect was voldoende om het proces weer vlot te trekken. Tijdens die sessie hebben we alle informatie op tafel gelegd, vervolgens werd heel pragmatisch nagedacht over hoe met de diverse aandachtspunten om te gaan. Uitgangspunt was om zo veel mogelijk van het oorspronkelijke ontwerp te behouden. Soms lukte dit door met creatieve oplossingen te komen, soms ook door het probleem een­voudigweg te negeren.”

Vanaf vroeg stadium meedenken

Een voorbeeld van dat laatste is het gegeven dat de instal­laties op het dak moesten blijven. Klapwijk: “We zijn er gewoon van uitgegaan dat de installaties op termijn alsnog zouden verdwijnen. Als het een tijdelijk probleem is, is het niet nodig om het hele ontwerp erop aan te passen. Het bijzondere is, dat de installaties op het dak nu niet eens opvallen. Men denkt nu eenvoudigweg dat het zo hoort. Wij zien dat dat niet zo is, maar dat is alleen omdat wij het oorspronkelijke ontwerp kennen.”

Een oplossing voor de beperkte draagkracht van het dak was het in drieën opdelen van het dak. De draagkracht van de hoofdconstructie was voldoende om het extra gewicht te dragen, maar de draagkracht van de tussenliggers was dat niet. Op het middendeel is het dak actief waterbergend. De constructie is hier versterkt met behulp van een staalconstructie in de parkeerkelder. De andere twee delen, langs de gevel en langs de dakrand, zijn passief waterbergend, waarbij vertraagd maar continu water wordt afgevoerd. ­Bovendien is in deze twee stroken de beplanting aangepast.

“Al met al bleek het mogelijk om in samenspraak met alle partijen op een technisch en esthetisch verantwoorde ­manier om te gaan met de beperkingen van het dak,” aldus Klapwijk. “Mijn oproep zou dan ook zijn om in een vroeg stadium bij elkaar te zitten zodat alle partijen direct hun kennis kunnen inbrengen. De beste resultaten worden in samenspraak bereikt, wanneer niet de contracten en ­budgetten het uitgangspunt zijn, maar de kwaliteit. Dan zie je dat er voldoende mogelijkheden zijn om (binnen het ­budget!) tot een optimaal resultaat te komen.”