Roofs 2019-09-46 Scherper toezicht op het voldoen aan de bouwvoorschriften

Special Wet kwaliteitsborging voor het bouwen

Hoe bereiden de leden van branchevereniging ProBitumen Benelux zich op de aanstaande wetgeving voor en welke rol speelt de vereniging in dit proces? Een interview met directeur Peter Ligthart.

Peter Ligthart is vanuit verschillende rollen nauw betrokken bij de ontwikkelingen. Hij is niet alleen directeur van branchevereniging ProBitumen Benelux, als adviseur Bouwregelgeving en Kwaliteitsmanagement zit hij namens de Aannemersfederatie Nederland (AFNL) in de NEN-­commissie die de NPR 8092 opstelt, een richtlijn voor de informatievoorziening in het kader van de aanstaande Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb).

“De ontwikkelingen hebben de voortdurende aandacht van de branchevereniging,” vertelt Ligthart. “Iedere vergadering staat het onderwerp ‘bouwregelgeving’ op de agenda. Daarbij worden de ontwikkelingen besproken en de acties die de vereniging zou kunnen ondernemen. Op dit moment stellen we vast dat de leden de informatie, die van hen zal worden gevraagd in het kader van de kwaliteitsborging en het consumentendossier, al kunnen leveren en is er nog niet veel actie nodig vanuit de vereniging.” Ligthart vertelt dat de rol die de vereniging voor zichzelf ziet, met name ligt in de informatievoorziening en het meedenken over de eventuele digitale omgeving, via welke de informatie kan worden vastgelegd in een consumentendossier. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een uitwisselingsformat voor deze gegevens.

Privaat- en publiekrecht

Ligthart: “Er wordt veel onzin verkondigd over de Wkb. De wet wordt door de betrokkenen vaak geïnterpreteerd ­vanuit het eigen perspectief, wat wel eens voor onzuiver­heden kan zorgen. Belangrijk om in het oog te houden is dat de Wkb zowel een wijziging van het privaatrecht als het publiekrecht betreft. De eerste gaat over de ver­houdingen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer, zoals aansprakelijkheid. De wijziging in het publiekrecht betreft de wijziging van het stelsel van bouwtoezicht en raakt in eerste instantie de vergunninghouder. De (kwaliteits)eisen waar het gebouw minimaal aan dient te voldoen, zijn publiekrechtelijk vastgelegd in het Bouwbesluit. Overigens zal niet bij alle opdrachten van een dakaan-nemer een vergunningplicht gelden. Dan zal er ook geen (wettelijk vereiste) kwaliteitsborger op het werk komen.”

“Het Wkb regelt dat de verantwoordelijkheid voor de kwali­teit van werken ligt waar die hoort: bij de aannemer. Dat bete­kent dat de aannemer moet kunnen aantonen dat het bedrijf de gevraagde kwaliteit heeft geleverd. Deze bewijslast kan worden overgedragen middels het consumentendossier. Het heet wel een consumentendossier, maar het is voor alle typen opdrachtgevers bestemd, dus ook professionele organisaties. Overigens betreft het ook hier een afspraak tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. In alle gevallen is het in verband met de aangescherpte aansprakelijkheid verstandig dat de aannemer (dus ook de dakdekker) vastlegt welke werkzaamheden zijn uitgevoerd, met welke materialen en op welke manier - dus ook wanneer er geen consumentendossier wordt overgedragen.”

Kwaliteit

Ligthart sluit zich niet aan bij de kritische geluiden over de aanstaande wetgeving, waarbij gevreesd wordt voor een enorme toename van het aantal klachten. “Veel discussies die nu plaatsvinden, zoals bijvoorbeeld over esthetische aspecten van het werk, zullen ook in de toekomst worden ­gevoerd. De wet verandert in die zin weinig aan die bouwpraktijk. Wat gaat veranderen, is het begrip ‘verborgen gebrek’. Een verborgen gebrek is een gebrek dat de opdrachtgever redelijkerwijs niet had kunnen waarnemen bij de oplevering. Straks is niet meer relevant of hij het heeft waargenomen; als de aannemer niet kan aantonen dat het hem niet te verwijten is, dan is de aannemer, ook na de oplevering, aansprakelijk.”

Een te verwachten effect hiervan is dat wellicht minder snel zal worden afgeweken van het bestek. Ligthart: “In de huidige situatie wordt (onder de noemer ‘of gelijkwaardig’) nog weleens gekozen voor een ander merk of materiaal dan voorgeschreven, waarvan niet altijd vaststaat dat de kwaliteit gelijkwaardig is. Onder de Wkb is er ook na de oplevering een claimrisico en ik kan me voorstellen dat dakdekkers dit risico liever niet lopen. In ieder geval zal vanuit de kwaliteits­borger scherper worden gelet op het voldoen aan de bouwvoorschriften, zoals bijvoorbeeld vliegvuurbestendigheid. Het belang van de documentatie omtrent de kwaliteit en de verwerking van de bitumineuze dakmaterialen zal groeien, onze leden hebben dit zoals gezegd op orde. Er zijn nog wel aandachtspunten bij de Wkb, zoals de vraag waar de informatieplicht ophoudt. Volgens de wet dient ‘volledige’ informatie worden verschaft, maar wat houdt dit precies in? Dit zal uit de praktijk moeten blijken en allicht zal via rechtszaken jurisprudentie worden verkregen.”

België

“De markt wordt steeds internationaler en de meeste leden van de branchevereniging zijn internationaal actief. ­Bovendien is ProBitumen een Benelux-vereniging. Natuurlijk is het soms lastig dat de bouw in Nederland anders is geregeld dan in andere Europese landen, maar dat is nu eenmaal niet anders. Bij de invoering van de CE, in de jaren ’80, kwam men er al heel snel achter dat het een illusie is om de bouwvoorschriften Europees te regelen. In plaats daarvan zijn de bepalingsmethoden van de producteigenschappen geharmoniseerd via CE-markering. Elk land stelt zelf de eisen aan de producten vast. Of een product met CE-markering aan de nationale voorschriften voldoet, blijft de verantwoordelijkheid van de verwerker.”

“Waar houdt de informatieplicht op?”

“In België loopt nu de discussie over de zogeheten Wet Peeters. Deze wet, die per 1 juli 2018 van kracht is ­geworden, verplicht alle aannemers, architecten en ook alle andere dienstverleners uit de bouwsector een aan­sprakelijkheidsverzekering van 10 jaar af te sluiten voor alle werken (renovatie en verbouwing) van woningen en gebouwen (voornamelijk bestemd voor private bewoning) waarvoor tussenkomst van een architect verplicht is. Deze verzekeringsverplichting gold al voor architecten, met deze nieuwe wet wordt de rechtspositie van alle bouwpartijen gelijkgesteld. Ook wil de wet de positie van de opdrachtgever versterken. In die zin is de Belgische situatie enigszins vergelijkbaar met de Nederlandse.”

Management Symposium

Tijdens alle eerdere door ProBitumen (voorheen Probasys ­Benelux) georganiseerde symposia stond kwaliteitsborging al op het programma. Nu de wet na een lange voorberei­dings­tijd een feit is, zal hier bij het vierde Management Symposium uitgebreid op worden ingegaan. Het symposium wordt georganiseerd op 12 november aanstaande op de vertrouwde locatie: De Mariënhof in Amersfoort. Bart Dunsbergen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) zal de voorbereiding van de implementatie op de wet toelichten. Daarnaast komt de gewijzigde aansprakelijkheid van de (dak)aannemer aan de orde. Verder zal tijdens het symposium aandacht zijn voor de gevolgen van het klimaat voor het dak en het werken op het dak (met een spreekbeurt van weerman Ed Aldus van RTV Rijnmond). Danny Mekic, technologie- en innovatie-expert, zal de keynote verzorgen.