Roofs 2021-05-19 Vallen

veilig en gezond werken

Vallen is een Engelse jongensnaam. Het staat voor sterk. Vallen is in Zweden een oud dorp, het wordt voor het eerst genoemd in 1543. Wikipedia zegt dat vallen een beweging is onder invloed van de zwaartekracht. Dit klopt met onze Nederlandse gedachten bij het woord vallen. Zwaartekracht maakt het aannemelijk dat dit natuurverschijnsel een oorzaak is van val-ongevallen. Aannemelijk is ook dat dit gebeurt vanaf het moment dat de (voorloper van de) mens probeert te lopen.

Vallen is in alle sectoren het meest voorkomende ongeval. Ook onder de huis- tuin- en keukenongevallen komt vallen het meest voor. We herkennen dit allemaal wel. Wie heeft er niet een keer een lamp gewisseld vanaf een krukje of een bureaustoel.

Vallen is van alle tijden. In Deuteronomium tekende Mozes in vers 22 op dat als je een huis bouwt je op het dak leuningen moet plaatsen, zodat jou geen blaam treft als er iemand van het dak valt. Mozes heeft daarmee de basis gelegd voor artikel 3.16 van het Arbeidsomstandighedenbesluit. Door een collectieve maatregel te benoemen, heeft hij ook de arbeidshygiënische strategie ingevuld. Hiermee kun je zeggen dat het aanbrengen van valbeveiliging volgens de arbeids­hygiënische strategie een echt oud arbovoorschrift is. Vallen kennen we als ongeval in vele vormen, zo lijkt het althans. We onderscheiden verschillende hoogten om vanaf te vallen en verschillende manieren om te vallen. Voor de hoogte is er een magische grens van 2,5 meter. Er wordt vaak gedacht dat er onder de 2,5 meter geen voorzieningen behoeven te worden getroffen. De ongevalscijfers geven daar echter geen aanleiding toe. Er wordt vaker van een geringe hoogte gevallen dan van een grotere hoogte. Het aantal ongevallen met letsel is ook groter bij vallen van een hoogte van minder dan 2,5 meter dan van meer dan 2,5 meter.

Vaak wordt ook gedacht dat op basis van artikel 3.16 van het Arbeidsomstandighedenbesluit onder de 2,5 meter geen valbeveiliging behoeft te worden geplaatst. Dat is een misvatting. In 3.16 staat eigenlijk alleen dat als er gewerkt wordt nabij een hoogteverschil van 2,5 meter of meer er geen ­discussie is over de aanwezigheid van valgevaar. Alleen bij het sporadisch werken op ladders of trappen behoeven er geen leuningen te worden geplaatst. Om aan alle twijfels een eind te maken heeft de Gezondheidsraad onderzocht of er een veilige hoogte is om vanaf te vallen. De conclusie van de Raad: die is er niet is. Voldoende aanleiding om die grens van 2,5 meter te vergeten. De verschillende manieren om te vallen zijn mijns inziens beperkt. Voor het treffen van maatregelen is het handig om deze te herkennen op de werkplek.

1. Je verliest je evenwicht op een ladder of trap, waardoor deze omvalt en jij naar beneden gaat.
2. De constructie waarop je staat bezwijkt, deze was niet sterk genoeg.
3. Er ontbreekt een deugdelijke leuning nabij de rand van de vloer.

Ik denk dat als we deze drie scenario’s in ons hoofd hebben en de grens van 2,5 meter vergeten, we snel kunnen zien waar het gevaar zit en dan de juiste maatregelen kunnen treffen. We volgen dan de opdracht die Mozes ons heeft gegeven, voldoen aan de wet en volgen het wijze advies van de Gezondheidsraad. Nog belangrijker is dat we val­ongevallen voorkomen en daarmee veilig thuis komen na een mooie werkdag.