Roofs 2022-04-66 “De daktuin van Rooftop Rumour maakt bezoekers een beetje groener”

Aan tafel met… Mirjam Slob

In deze rubriek laat Roofs markante personen van binnen en buiten de dakenbranche aan het woord. De insteek is om de visie en de persoon achter die visie voor het voetlicht te brengen.

Tekst: Nolanda Klunder

Twee jaar geleden startte Mirjam Slob Rooftop Rumour, een initiatief dat moet leiden tot een daktuin met publieksfunctie in het centrum van Tilburg. Op het dak zullen groente en fruit verbouwd worden, die de basis kunnen vormen voor de keuken van een horecagelegenheid die eveneens op het dak zal komen. “Een groendak heeft een heleboel positieve effecten, maar het hoofddoel van Rooftop Rumour is om mensen bewust te maken”, zegt Slob.

Impact van voedsel

Slob groeide op in de jaren ‘90 op het biologische melkveebedrijf van haar ouders in het Zuid-Hollandse Noordeloos. “Daarbij kreeg ik vanzelfsprekend ook het bijbehorende gedachtegoed mee over hoe je respectvol met de natuur omgaat”, vertelt Slob. Toen ze naar Tilburg verhuisde voor haar studie Bedrijfseconomie – later stapte ze over naar Communicatiewetenschappen – ontdekte ze dat veel van haar medestudenten anders tegen voedsel aankeken. “Veel mensen hebben geen idee hoe het voedsel op hun bord geproduceerd is. Voeding en natuur zijn in de stad vaak een ver-van-mijn-bed-show. Terwijl de keuzes die we maken in wat we eten en de keuzes die in de landbouw gemaakt worden, enorme impact hebben: denk aan de uitstoot van CO2 en stikstof. Ik geloof dat er in onze maatschappij keuzes zijn gemaakt die we misschien niet hadden gemaakt als we allemaal meer verbinding hadden gevoeld met natuur en voedsel. Daarbij viel me ook op dat de mensen die er wel over nadenken en zich uitspreken, soms voor eigen parochie preken. De grote vraag voor mij werd: hoe kunnen we de mensen bereiken die nooit met deze thema’s bezig zijn?”

Een antwoord op die vraag kreeg ze tijdens een reis door Scandinavië in 2019. “Bij Østergro in Denemarken – een restaurant met moestuin op een dak in Kopenhagen – viel het kwartje”, vertelt Slob. “Een tuin en horeca op een dak is een aansprekende manier om bewustzijn voor natuur en voeding naar de stad te halen. En niet alleen dat: zo’n groen gebruiksdak levert ook extra ruimte op en heeft allerlei andere positieve effecten. Het kan water bufferen, draagt bij aan vermindering van de hittestress, vangt fijnstof af en geeft een plek aan bijen, vogels en vlinders.”

Van start

In januari 2020 rondde Slob haar tweede studie, Data Science, af en besloot ze zich helemaal in te zetten voor haar plan. “Ik huurde een kantoor en liet een schets van mijn plan maken. Toen die schets in mei 2020 in het Brabants Dagblad werd gepubliceerd, kreeg ik veel positieve reacties. Al snel zat ik met vijf partijen aan tafel: de Gemeente Tilburg, BIZ Vastgoedeigenaren, Binnenstad Management Tilburg, Midpoint Brabant (een economisch samenwerkingsprogramma van Midden-Brabant) en Citymarketing Tilburg. Zij wilden aanjager van dit project zijn en leverden financiële bijdragen om van start te gaan.”

Met deze belangrijke partijen uit de stad achter zich kon het balletje gaan rollen. “Allereerst moest de business-case bepaald worden. Ik ontdekte al snel dat de oogst van het dak niet rendabel ging zijn, dus daar moest een ander plan voor komen. Het dak zal niet alleen een tuin hebben, maar ook horeca, een winkel en een programma. Deze elementen dragen de business-case. De gemeente Tilburg heeft toegezegd 50% van de kosten van de tuin te financieren vanuit het Klimaatfonds. We zijn nu op zoek naar de andere helft en de investering voor de publieksfuncties: partners die willen investeren, crowdfunding, een bancaire lening.”

Heel belangrijk was natuurlijk de zoektocht naar een geschikt dak. “Ik zocht een dak van minstens 600 m2 – de omvang van Østergro – met voldoende draagvermogen in het centrum van Tilburg. Naar aanleiding van het artikel in het Brabants Dagblad kreeg ik veel reacties van vastgoedeigenaren. Ik zocht ook zelf de Tilburgse daken af op Google Earth. Of een dak voldoende draagkracht heeft, konden de eigenaren vaak wel vertellen. Daarnaast was dat ook een kwestie van gezond verstand: vooral bij oudere panden wist ik dat het niet zou kunnen. Het was een lange zoektocht, maar uiteindelijk vonden we een heel goede plek: het dak van de oude V&D, dat eigendom is van Wereldhave.”

Zaadjes planten

“Het is een project van de lange adem”, zegt Slob. “Het eerste half jaar deed ik dit voltijds, nu combineer ik het met één à anderhalve dag per week betaalde freelance klussen. Ik heb inmiddels een netwerk om me heen van partijen die meedenken en hun expertise meebrengen. Ik doe dit omdat ik heel sterk het gevoel heb dat we zo niet kunnen doorgaan. Als je het mensen op de man af zou vragen, wil niemand voedsel waar chemische bestrijdingsmiddelen overheen gespoten zijn. Dat wil je niet voor jezelf en je wilt het niet voor de natuur. De manier waarop landbouw nu vaak bedreven wordt, leidt tot uitsterven van bijensoorten en andere insecten. Ik wil vanuit een positieve beweging laten zien dat het echt anders kan.”

“Ik ben niet iemand die anderen wil vertellen wat ze moeten doen. Vanuit een positief en optimistisch voorbeeld willen we mensen kennis laten maken met hoe het ook kan. We creëren een nieuwe verfrissende omgeving met een eigen mindset. We geloven dat dat aanstekelijk werkt. Op ons dak laten we zien wat duurzaam betekent, zonder dit woord overal op te plakken. We vervangen ‘belerend’ door ‘inspirerend’ en planten zo onze zaadjes. Of je nu een theetje doet, rondstruint, fruit plukt, neerploft of meeharkt, op ons dak word je als bezoeker - vaak ongemerkt - vanzelf een beetje groener.”

“De bedoeling is dat het dak begin 2023 gemaakt wordt en aan het eind van die zomer open gaat. Vanaf daar moet het kunnen draaien”, besluit Slob. “Mijn persoonlijke ambitie is om het concept vervolgens uit te breiden naar andere daken. Dus dan ga ik weer zoeken naar een geschikt dak, binnen of buiten Tilburg. Het dak van Rooftop Rumour zal positieve effecten hebben op het gebied van klimaat­adaptatie, wateropvang en afvangen van fijnstof, maar het heeft met zijn 1150 m2 natuurlijk maar een beperkt effect. Willen we verschil maken, dan zijn er veel meer groene daken nodig. Waar we met Rooftop Rumour wél verschil in kunnen maken: dit dak wordt een mooie plek om het verhaal over voedsel en natuur te vertellen.”