Roofs 2023-01-22 Integrale ontwikkeling van gebruiksdaken

Erik steegman

Ruim 30 jaar geleden begon men voorzichtig met de aanleg van dakbedekkingssystemen met lichtgewicht voorgekweekte mos-sedummatten van rond de 25 tot 30 kilo per vierkante meter. Er ontstond een eerste aanzet voor een integrale aanpak tussen hoveniers en dakdekkers, ook met gemeenschappelijke garanties. Inmiddels is de dakenmarkt veel meer gericht op multifunctioneel dakgebruik en zijn de lichtgewicht matjes allang van de daken verdwenen. Met overigens ook heel andere verantwoordelijkheden tot gevolg.

De voorstanders en voorvechters van een multifunctionele invulling op daken zijn steeds talrijker, een ontwikkeling die wordt aangejaagd door bijvoorbeeld het Nationaal Dakenplan (voorheen Green Deal Groene Daken). Architecten, gemeenten, woningbouwcorporaties, vastgoedontwikkelaars en andere organisaties hebben het dak ontdekt en kiezen voor een vergroening van dak en gevel, al dan niet in combina­tie met retentiedaken of zonne-energie. Was het jaren geleden wat onwennig om te praten over een integratie van disci­plines voor alle wensen op het dak, tegenwoordig is het van groot belang om te kijken naar een integrale aanpak. Zowel bij nieuwbouw als renovatie is onderlinge samenwerking noodzakelijk tussen dakdekkers, dakhoveniers, installateurs (ingeval zonnepanelen) en de betrokken hoofdaannemer en opdrachtgever.

Wat is er in de afgelopen decennia op het gebied van die integraliteit veranderd? Zijn we bewuster omgegaan met het inrichten van multifunctioneel dakgebruik om schades te voorkomen? Nog steeds zijn er vele dakdek­kersbedrijven die met oog op hun verantwoordelijkheid ten aanzien van de waterdichting niet direct zitten te wachten op de multifunctionele inrichting, of die nu groen, blauw, rode of geel is. Alleen al vanwege het jaarlijks onderhoud is de dakbedekking bij multifunctioneel gebruik lastiger te inspecteren en daardoor ook minder goed preventief te onderhouden. Tegenwerpingen dat dakbedekkingen UV-beschermd veel langer meegaan en minder onderhoud behoeven daargelaten: alle toevoegingen leiden ogenschijnlijk vaker tot calamiteiten en het waterdichtingslegioen wordt hier - terecht of onterecht - als eerste over aangesproken.

Wordt de verantwoordelijkheid voor aspect waterdichting niet als eerste bij het dakdekkersbedrijf gelegd, ook als andere partijen mogelijk de lekkage hebben veroorzaakt? Jaren gelden wees een uitgebreid onderzoek van BDA uit dat ruim 95% van de schade aan de waterdichte laag bij begroeide daken zich openbaart in het eerste jaar na oplevering. Dit heeft onder meer te maken met de uitvoering van dakbedekking, de uitvoering van bouwkundige detailleringen door de aannemer en met onvoldoende aandacht voor de eindkwaliteit van elkaars werk tijdens allerhande werkzaamheden op het dak. Hierdoor ontstaan al snel mel­dingen van lekkages na oplevering. Alle partijen die het dak gebruiken als werkvloer kunnen de veroorzaker zijn van relatief kleine schades, die dan ook direct gemeld en opgelost (moeten) kunnen worden. Meldingen blijven echter veelal achterwege, met als gevolg dat pas na oplevering van het multifunctionele dak de calamiteiten zorgen voor grotere schades met als gevolg: veel hogere kosten.

Een goed aangebrachte en kwalitatief hoogwaardige dakbedekking zal, zo blijkt uit het onderzoek, niet spontaan gaan lekken na de garantietermijn van tien jaar. Vandaar dat het belangrijk is om altijd gecertificeerde bedrijven te selecteren die aansturen op een integrale aanpak van werkzaamheden.

Integrale aanpak blijft struikelblok

Ondanks dat een integrale aanpak al jaren de voorkeur heeft van dakdekkend Nederland zien we nog al te vaak dat de werkzaamheden op multifunctionele daken zonder enig overleg worden uitgevoerd. De integrale aanpak is kennelijk ver te zoeken. Vanuit juridische aspect blijkt dan dat dakdekkersbedrijven in het kader van een bewezen waterdichting een zogenaamde ‘goedkeurende verklaring’ aanvragen bij Kiwa BDA door een eindcontrole op hun werkzaamheden. Wellicht een nog betere oplossing is het om vanuit het oogpunt van kwaliteitsborging tijdens de uitvoering van de werkzaamheden door de dakdekker het project te laten monitoren door Kiwa BDA, zodat gebreken tijdens de aanleg worden voorkomen of tijdig worden geconstateerd. Ook kunnen centraal wijzigingen van detailleringen vooraf besproken worden om niet achteraf tot verrassingen te komen. Uiteraard is een integrale aanpak nog altijd de beste methode. Als hovenier, installateur, dakdekker en aannemer vooraf, tijdens en bij oplevering met elkaar samenwerken en in overleg met elkaar alle details van de werkzaamheden bespreken, krijgen we optimale kwaliteit. Een belangrijk aspect blijft: respect tonen voor andermans werk en daar ook naar handelen.

Erik Steegman (Kiwa BDA)