Roofs 2023-04-58 Daklandschap krijgt meerdere vormen

Special Groene Daken

Met de verzamelde kennis kan het Nationaal Dakenplan voor elke situatie een oplossing bieden. De aangesloten partners hebben de kennis en producten om daken te realiseren die een positieve bijdrage leveren aan de leefomgeving. Natuurinclusief bouwen krijgt een boost, mede door de ontwikkeling van een handige communicatietool.

Op de eerste partnerdag van het Nationaal Dakenplan, eind maart in Amersfoort, geven de trekkers van de speerpunten een update over de voortgang van de vier speerpunten: zoektocht naar financiering, het verbreden van de mindset, en de verankering in Beleid en de analyse van de kennisinfrastructuur en ontwikkelen actieprogramma. Alle ontwikkelingen haken aan bij de steeds luider wor­dende roep naar natuurinclusief bouwen.

Met handreikingen van de overheid kunnen provincies en lagere overheden de uitvraag naar natuurinclusief bouwen concreet maken. De begin dit jaar uitgekomen ‘Handreiking decentrale regelgeving Klimaatadaptief en Natuurinclusief bouwen, inrichten en beheren,’ laat met voorbeeldregels zien welke mogelijkheden gemeenten en andere decentrale overheden hebben om klimaatadaptief en natuurinclusief bouwen vast te leggen in hun beleid en plannen.

Projectleider Marijke Dijkshoorn, werkzaam bij Wageningen Economic Research onderzocht de bereidwilligheid tot natuurinclusief bouwen onder bouwbedrijven en ontwikkelaars. Dijkshoorn noemt voorbeelden waarom de natuur in projecten onder druk staat:

• De ruimte voor natuur botst vandaag helaas nog vaak met wonen, werken, voedsel en energie produceren, transport en recreëren. Er is maar beperkte ruimte en daardoor is groen vaak een sluitpost die pas wordt ingevuld als alle andere functies al vorm hebben gekregen;
• Bij vertraging of onverwachte kostenposten, worden de groene ambities vaak bijgesteld;
• Gebrek aan kennis over de alternatieven;
• En vastgoed partijen twijfelen of de consument uiteindelijk wel bereid is voor extra natuur te betalen.

Vaste praktijken moeten worden doorbroken om de transitie naar natuurinclusief te kunnen maken, blijkt uit het onderzoek van Dijkshoorn. Ondanks allerlei obstakels is deze manier van bouwen wel degelijk mogelijk. De cruciale succesfactoren zijn een duidelijke visie, creativiteit, flexibiliteit en de bereidheid om risico’s te nemen. Ook de vasthoudendheid van de betrokkenen is belangrijk.

Bij de Trudo Toren, waaraan zij meewerkte als projectleider, bleven de groene ambities in het hele proces - van ontwerp tot bouw - overeind. In de loop van het project werd bij financiële tegenvallers het groen niet wegbezuinigd, maar bleef het natuurinclusieve aspect voorop staan. Groene binnenwanden moesten weliswaar om financiële redenen wijken, maar de bomen en struiken aan de buitenkant zijn behouden. De kosten werden gedrukt door een soberdere binneninrichting. De meerkosten voor natuurinclusief bouwen bedroegen uiteindelijk minder dan 1 procent van de totale kosten.

De woningcorporatie die de Trudo Toren bouwde, is een voorloper in de transitie waarin Nederland zich bevindt. “De bouwsector werkt op een bepaalde manier, zoals ze het altijd gewend zijn”, legt ze uit. In een brochure voor de vastgoed­sector staan drie voorbeeldprojecten. Ook maakte Dijkshoorn met haar collega’s een communicatietool waarin inzichtelijk wordt hoe natuurinclusief bouwen te realiseren is. Daarmee wil ze handvatten bieden om het gesprek over natuurinclusief bouwen te voeren.

Dijkshoorn is optimistisch over het verloop van de transitie. “Natuurinclusief bouwen staat steeds hoger op de agenda. We hebben te maken met uitdagingen op het gebied van bouwen, klimaatadaptatie en biodiversiteit. Natuur kan een grote bijdrage leveren aan de oplossingen hiervoor. Hoe schaars de ruimte ook is, je kunt daken, gevels en balkons ook groen maken. Ik merk dat de sector in beweging is en dat natuur steeds vaker de aandacht krijgt die het verdient. Ik denk dat het ook zó belangrijk is, dat natuurinclusief bouwen de standaard wordt, in welke vorm dan ook.”

Tool om het gesprek op gang te brengen

Natuurinclusief bouwen begint met het besef dat je groener wil bouwen en met collega’s en geïnteresseerden binnen en buiten het werkveld het gesprek hierover aangaat. Welke ambities zijn er? En waar begin je? De door de WUR ontwikkelde interactieve tool biedt handvatten voor dit gesprek. Hij laat het belang van natuurinclusief bouwen zien en wat er nodig is om een groene(re) stad te realiseren.

De tool onderscheidt vier niveaus van natuurinclusief bouwen van Business as usual: het wettelijk minimum tot volledig geïntegreerd: de bebouwing is onderdeel van de natuurlijke omgeving en andersom

‘Dankzij de verschillende onderdelen en voorbeelden in deze tool wordt goed zichtbaar hoe natuurinclusief bouwen vorm en betekenis krijgt. Dat maakt het makkelijker en effectiever om het gesprek met elkaar aan te gaan,’ schrijven de ontwikkelaars.

Link naar de tool: v3.jamdots.nl/view/30195/Natuurinclusief-Ondernemen