Roofs 2024-01-44 Sensoren controleren de waterdichtheid van het platte dak

Special digitaal

Door in de dakopbouw elementen op te nemen die de staat van de afdichtingslaag met betrekking tot vochthuishouding op elk moment controleren, kun je snel en gericht ingrijpen als er waterinfiltratie plaatsvindt. Met de toenemende functies op het dak is een monitoringsysteem steeds vaker een optie die overwogen wordt. Het Belgische centrum voor innovatie Buildwise onderzocht diverse systemen en helpt een keuze te maken

Hoe sneller waterinfiltraties opgespoord worden, hoe sneller deze verholpen (en de negatieve gevolgen ervan beperkt) kunnen worden. Gezien de huidige tendensen is het gebruik van een systeem voor de preventieve controle van de waterdichtheid nog relevanter:

• begroening of een ander gebruik van het dak (energieproductie bijvoorbeeld) houdt een bijkomend risico in voor de waterdichtheid en maakt het dak moeilijk of zelfs niet toegankelijk voor de opsporing of herstelling van lekken;
• opmars van circulariteit: een ‘demonteerbare’ plaatsing met het oog op recycling of hergebruik beantwoordt niet altijd aan de voorzorgsmaatregelen die getroffen moeten worden om de waterdichtheid van een functioneel dak te waarborgen (volvlakkige hechting, tweelaagse afdichting).

Soorten controlesystemen

De waterdichtheid van een dak kan gecontroleerd worden door:

• een elektrisch geleidende laag die onder de dakafdichting geplaatst wordt. Deze laag maakt het mogelijk om de continuïteit van de afdichting op elk moment na te gaan door een proef uit te voeren waarbij het dak onder stroom gezet wordt;
• vochtsensoren die in of onder de isolatielaag aangebracht worden. Deze voeren een continue meting van het vochtgehalte van het dak uit en waarschuwen de gebruiker wanneer een welbepaalde drempel overschreden wordt.

Al naar gelang het gekozen systeem zal het al dan niet mogelijk zijn om de precieze locatie van het lek te bepalen. Sommige systemen kunnen ook toegepast worden bij nieuwbouw, bestaande daken, groendaken en/of daken met een ballastlaag uit grind. De tabel bij dit artikel geeft een overzicht van de mogelijkheden van enkele bestudeerde systemen.

Mening van de sector

Het Technisch Comité ‘Dichtingswerken’ bestaat in België al sinds 1960. Het verenigt de belangrijkste spelers op het vlak van dichtingswerken en platte daken: aannemers (voornamelijk via BEVAD, Belgische Vereniging van Aannemers van Dichtingswerken), fabrikanten van de verschillende samenstellende materialen en systemen voor platte daken, ontwerpbureaus, controleorganen, certificatie-instellingen en andere experts uit de sector.

Via het begeleidende comité van het project en het Technisch Comité ‘Dichtingswerken’ werden deze systemen kort voorgesteld aan de sector van de dakdekkers. Hieruit volgden een aantal aanbevelingen en feedback, ook al is er momenteel nog weinig ervaring met deze systemen omdat de controle van de waterdichtheid doorgaans plaatsvindt bij de oplevering en niet erna.

Aandachtspunten:

• De kostprijs is een doorslaggevende factor bij de keuze van een systeem. Deze verschilt namelijk per systeem en moet vergeleken worden met de kosten van een interventie voor het opsporen van een lek, rekening houdend met het geld dat men bespaart door een vroegtijdige opsporing;
• In bepaalde gevallen is de roep om een detectiesysteem luider. Zoals bij het hoogwaardige gebruik van de ruimte onder het dak, bij smart buildings, bij DBFM-contracten (Design, Build, Finance and Maintain) of afwijken van de voorschriften, hetgeen een grondigere controle vereist (bijvoorbeeld een eenlaagse afdichting bij een groendak);
• Deze systemen moeten al in de ontwerpfase zijn voorzien, zodat de dakdekker hier rekening mee kan houden;
• Om een goede coördinatie te verzekeren, moet hij deze systemen zelf kunnen installeren;
• Bij de systemen die een bijkomende laag vereisen, moet de windweerstand gecontroleerd worden;
• Een continu controlesysteem biedt het voordeel dat de gebruiker onmiddellijk gewaarschuwd wordt over de aanwezigheid van vocht, zonder dat hij hiervoor het dak op moet;
• De precieze lokalisatie van de lekken is niet noodzakelijk, maar vormt wel een pluspunt. Er bestaan immers ook andere manieren om infiltraties achteraf op te sporen;
• Tot slot moet er ook op gelet worden dat deze systemen kunnen blijven werken (duurzaamheid van de geleidbaarheid van de onderlagen, controle of ijking van de sensoren.).

Dit artikel kwam tot stand met medewerking van Buildwise ingenieur Edwige Noirfalisse. Zij is sectorale coördinator van de Technische Comités en hoofdprojectleider, laboratorium ‘Isolatie, dichting en daken’. Zij publiceerde vorig jaar de uitgave ‘Hoe de waterdichtheid van een plat dak controleren?’ en was één van de sprekers op het eind november 2023 gehouden Probitumen Event.