Roofs 2024-07-38 Circulair dakbedekkingsmateriaal of dakbedekkingssysteem

Erik Bij De Anderen

Wat is er mooier dan een circulair geproduceerd dakbedekkingsmateriaal toe te passen in een circulair aangebracht dakbedekkingssysteem? Het circulair inzetten van dakbedekking is een nieuw tijdperk is ingegaan. Enerzijds is het de producent die steeds meer het hergebruik van grondstoffen inzet en promoot, anderzijds is het de opdrachtgever die steeds vaker in zijn eisenpakket spreekt over een circulair dak, een gemakkelijk te ontmantelen dakbedekkingssysteem, straks geschikt voor hergebruik. Vanuit de systeem-producent wordt daarom ook steeds meer een volledig circulair dakbedekkingssysteem gepromoot, waarbij men verklaart alle materialen retour te zullen nemen na afloop van de levensduur.

Tekst: Erik Steegman, Kiwa BDA

Gerecyclede grondstoffen

Binnen de dakbedekkingsbranche worden grondstoffen ingezameld middels het veelal inzetten van ‘nieuw’ productieafval of het inzamelen van snijafval via de verwerker of het distributiekanaal. Het ontmantelen van oude daken komt nog altijd moeizaam op gang vanwege de ingewikkelde procedures inzake vervuilingsgraad. De meeste bitumen materialen daarvan gaan naar de wegenbouw. Binnen de isolatiebranche wordt inmiddels enerzijds herbruikbare grondstoffen uit andere bouwproducten, zoals bijvoorbeeld sandwichpanelen ontmanteld. Veelal zien wij een toename van recycling als de nieuwe grondstoffen van een dakbedekkingsmateriaal duurder zijn geworden, dan is het interessant om meer materialen in te gaan zamelen.

Het is uiteraard gemakkelijker om schoon gerecycled productieafval toe te passen vanuit een inzameling dan het volledig reinigen en splitsen van ontmantelde materialen die hun levensduur op het dak hebben behaald. Het hierbij scheiden van grondstoffen blijkt tijdrovend en kostbaarder te zijn dan alleen de restanten van productiemateriaal in te zetten voor recyclebare grondstof .

Circulaire dakbedekkingssysteem

Deze staat voor een dakopbouw die na afloop van de levensduur gemakkelijk los-maakbaar is en daardoor makkelijk te scheiden is voor hergebruik. De risico’s van losse systemen vanwege onderloopsheid is bekend, waardoor tegenwoordig ook elektronische componenten toegevoegd worden, die een signalerende functie hebben inzake ontstane calamiteiten. Voorbeelden daarvan zijn lek- en detectiesystemen in combinatie met compartimentering van de dakbedekking. Daarmee kan direct een lekkage op een specifieke plek onder de dakbedekking worden gesignaleerd of langzame (over de seizoenen heen) bouwfysische problemen worden gesignaleerd van verzadigde isolatie. Belangrijke thema’s bij extreme daken van koel- en/of vriescellen.

Steeds meer sturen opdrachtgevers aan op een circulaire dakbedekkingsconstructie. Deze bestaan dan vaak uit de volgende componenten:

• Waterdichte dampremmer, die overigens alleen bij volledige verkleving ook als tijdelijke noodlaag gebruikt kan worden.
• losliggende of mechanisch bevestigde isolatie en een dakbedekking, voorzien van compartimentering
• toepassing bij meer risicovolle daken van een signalerings- of detectiesystemen

Vakrichtlijn, gesloten dakbedekking MF(Multifunctionele) Daken

Als een opdrachtgever een circulaire dakbedekkingsconstructie onder een multifunctioneel dak wil toepassen, heeft het dakdekkersbedrijf, gecertificeerd conform BRL 4702 en werkend conform de Vakrichtlijn, een probleem. In de nieuwe Vakrichtlijn (die nu ter inzage ligt) wordt een onderverdeling gemaakt van ‘Lichte MF daken’ of ‘Zware MF daken’. Voor de lichte MF daken geldt nog steeds de mogelijkheid voor een circulaire dakbedekkingsconstructie. Een losliggend of mechanisch bevestigde extensieve dakbedekkingsconstructie conform de NTA 8292. De zware MF daken, gespecificeerd als gebruiksdaken met dakbestrating met klinkers, parkeerdaken met grootformaat tegels, intensieve begroeiing en water of retentiedak worden geadviseerd als ‘compact dak’ uit te voeren, volledig verkleefde lagen.

Het toepassen van circulaire dakbedekkingssystemen met toevoeging van een lek- en detectiesysteem wordt vanwege de risico’s op calamiteiten door dakdekkersbedrijven gecertificeerd conform BRL 4702 en daardoor werkend vanuit de nieuwe Vakrichtlijn niet geadviseerd.

Circulair MF dakbedekkingsproject: De Passerelle Zwolle

Het fotomateriaal is van de in aanbouw zijnde houten brug in Zwolle, bestaande uit gelamineerde liggers en CLT-delen die voorzien is op specifiek verzoek van de opdrachtgever van een circulaire dakbedekkingsconstructie.

Deze bestaat uit:

• een eerste laag van een waterdicht, mechanisch bevestigd EPDM membraan,
• hierop een losliggend PE-scheidingsvlies,
• een detectiesysteem met koolstoffilter
• daarop weer een PE scheidingsvlies.
• de afsluitende toplaag bestaande uit een waterdicht en wortelvast losliggend EPDM membraan.

Het gehele circulaire dakbedekkingssysteem wordt beschermd met een zware kwaliteit rubbermat ten behoeve van beschermende maatregelen. De aanvang van de multifunctionele inrichting door de Gemeente Zwolle is in 2025 gepland, waarna de brug opengesteld wordt voor het publiek. Het speciale dak van de brug is als totaalproject inmiddels ook ingezonden voor het Dak van het Jaar 2025, die in 2026 wordt uitgereikt. ■

De Passerelle te Zwolle:

• Bouwer: Dura Vermeer Infra, regio Noord Oost
• Opdrachtgever: ProRail en gemeente Zwolle,
• Leverancier: Brokers Kunststoffen
• Uitvoerend bedrijf: SealEco
• Signaleringssysteem: ProGeo Smartex
• Technische begeleiding: Kiwa BDA Dak- en Geveladvies