Roofs 2025-03-24 Digitale hulpmiddelen overtuigen gebouweigenaar van multifunctioneel dakgebruik

Multifunctionele daken

Dit jaar start het project MultiRoofs, dat tot doel heeft vorm te geven aan groenere, slimmere steden. Een consortium van 14 partners in 6 landen in Noordwest-Europa, met Rotterdam als lead partner, stimuleert multifunctioneel dakgebruik met te ontwikkelen 3D-modelleringstools, die inzichtelijk maken wat mogelijk is op daken; methoden om gebouweigenaren te overtuigen deze functies toe te voegen; en door kennis te delen met belanghebbenden in steden in Noord-West Europa.

Met schaarse ruimte in steden biedt het benutten van daken een oplossing voor grote maatschappelijke uitdagingen. Daarom start dit jaar het project Multiroofs. Onder projectleiding van de Gemeente Rotterdam zal ook de Stichting Rooftop Revolution in het project samenwerken met een consortium van overheden, non-profits, kennisinstellingen en commerciële partijen. MultiRoofs is een 4,5 jaar durend, Europees dakenproject, dat financiering ontvangt vanuit Interreg North-West Europe. In totaal is er meer dan 6 miljoen euro mee gemoeid om op basis van ‘Digital Twins’ de multifunctionele dakpotentie inzichtelijk te maken. Daarnaast wordt ingezet op methoden om welwillende gebouweigenaren te identificeren en financiële prikkels voor huiseigenaren te ontwikkelen.

Uitdagingen in een snel verstedelijkend Europa

Steden groeien razendsnel. In 2021 woonde 74,8 procent van de Europeanen in stedelijke gebieden, een percentage dat naar verwachting stijgt tot 80 procent in 2050 (gegevens EUROSTAT en het European Environment Agency (EEA)). Tegelijkertijd nemen stedelijke gebieden 80 procent van het energiegebruik en 85 procent van het BBP voor hun rekening. Noordwest-Europa is een van de meest verstedelijkte regio’s, wat leidt tot ongekende druk op de beschikbare ruimte.

Het EEA waarschuwt: “Toenemende verstedelijking, veranderende demografische patronen, verschuivende voedingsgewoonten, en technologische en klimaat-veranderingen leggen ongekende druk op het land. De beschikbaarheid van grond is eindig.”

Interreg North-West Europe zet daarom in op een groene, slimme en rechtvaardige transitie. Multiroofs sluit hierop aan door dakpotentie grootschalig in kaart te brengen en multifunctioneel gebruik te stimuleren.

Duurzame Daken Kansenkaart

Er zal een digitaal instrument, gebaseerd op open data, open software en open standaarden worden ontwikkeld voor analyse- en planningsdoeleinden. Rooftop Revolution levert de Duurzame Daken Kansen Kaart om dakpotentie in kaart te brengen. Stichting Rooftop Revolution speelt een sleutelrol in de ontwikkeling van de Digital Twin. De ervaring met de Duurzame Daken Kansen Kaart, die in Nederland als instrument al veelvuldig wordt ingezet door provincies, waterschappen, gemeenten en vastgoedeigenaren, wordt gebruikt om data en expertise te leveren. Deze kaart biedt inzicht in de dakpotentie van vastgoed en de oplossingen die daken kunnen bieden.

Jan Henk Tigelaar, directeur van Stichting Rooftop Revolution: “Onze daken bieden een enorme kans om onze steden gezonder te maken, door het toevoegen van slimme combinaties van natuur, nieuwe ontmoetingsplekken en voorzieningen voor duurzame energie. Met Multiroofs zetten we een belangrijke stap richting het integreren van die kansen in de ruimtelijke ontwikkeling van onze steden.”

Om de potentie van daken te kunnen benutten, hebben we slimme en digitale tooling nodig om stedelijke daken zowel te analyseren als te plannen. Het MultiRoofs-project heeft tot doel in te spelen op maatschappelijke behoeften en vorm te geven aan groenere, slimmere steden. Geavanceerde 3D-modelleringstools zullen worden ontwikkeld om de optimale verdeling van dakfuncties te beoordelen en het volledige potentieel van daken te tonen in een samenwerking van consortiumpartners uit 6 steden en regio’s. Dit instrument zal gebaseerd zijn op open data, open software en open standaarden en worden ontwikkeld voor analyse- en planningsdoeleinden.

Actie

De bedoeling is dat er uiteindelijk praktische instrumenten worden gecreëerd om eigenaren van gebouwen te helpen actie te ondernemen en financiële prikkels te ontwikkelen om deze transformaties mogelijk te maken. Daartoe wordt gewerkt aan een methode om gebouweigenaren te identificeren die welwillend zijn om met hun daken aan de slag te gaan. Tevens zal het project zich richten op het ontwikkelen van effectieve financiering voor multifunctionele dakbenutting.

Stedelijke regio’s

De opgedane kennis zal worden gedeeld met belanghebbenden in de hele regio. De tool zal in eerste instantie ontwikkeld worden voor, en in samenspraak met, de steden Rotterdam, Mechelen, Brussel en Dublin, en de regio Île-de-France (Parijs). Met de tool krijgen overheden inzicht op welke daken de grootste potentie ligt voor oplossingen op het gebied van biodiversiteit, klimaat-adaptatie, duurzame energie, wonen, ontmoeting en mobiliteit.

De oplossingen en de kennis die in het project worden opgedaan zullen gedeeld worden met een 30-tal geïnteresseerde steden in Noord-West Europa, zodat zij ook aan de slag kunnen met de kansen op de daken.