Roofs 2002-08-20 Het "PV-Voldak"

De 'Stad van de Zon' is een VINEX-locatie in Heerhugowaard, Alkmaar en Langedijk. De nieuwe wijk in dit zogenoemde HAL-gebied verdient mede haar naam aan de zonnepanelen die op de daken van duizenden woningen komen. Ze zijn samen goed voor een vermogen van vijf MegaWatt aan fotovoltaïsche (PV) zonne-energie. Deze duurzame energiebron zet zonne-energie direct om in elektriciteit. Inmiddels is bouwkundig veel ervaring opgedaan om de waterdichting en bouwfysische eigenschappen van daken met PV zonder problemen te combineren en goed te laten functioneren. Door de inspanning van verschillende partijen mag gezegd worden dat steeds meer wordt gedaan aan ontwikkelingen die met de huidige kennis en ervaring bestaande problemen oplossen en nu ook als grootschalige toepassing kunnen worden ingezet. Dit artikel verscheen eerder in B+U

Auteur:
Erik Steegman Phoenix

Voor dit doel is een nieuw PV-dakconcept ontwikkeld voor grootschalige toepassing op hellende daken. Het bedrijf VOS Projectontwikkeling B.V. (VPO) ontwikkelt een groot deel van het project. Uitgangspunt voor VPO is, de bouwkundige meerkosten zo veel mogelijk te reduceren. De PV-voorzieningen moeten voor minder dan tien gulden per wattpiek realiseerbaar zijn (1kWp is circa 9 vierkante meter PV-paneel, dit levert ongeveer 750 kiloWattuur op jaarbasis). Een tweede belangrijke randvoorwaarde voor het project is, dat de voorzieningen op de daken geen bouwkundige twijfels oproepen. Voor het antwoord op deze eisen heeft VPO een team van deskundigen samengesteld
Het team van deskundigen bestaat naast TNO Bouw onder andere uit VUREN HAWA, Axys Innovations B.V., Phoenix Benelux, ISOVER, Witteveen Daktechniek Noord, Alcoa Europe B.V., Solarned en BP Solar.

Ingebouwd vocht

TNO Bouw is al in een vroeg stadium bij de ontwikkeling van het nieuwe dakconcept betrokken. Met hulp van de teamleden is o.a. een nieuw universeel bevestigingsysteem voor de zonnepanelen ontwikkeld.
Daarnaast heeft ook de bouwfysische toetsing van het dakelement in de praktijk op het terrein van TNO plaatsgevonden. Bij deze bouwfysische toetsing keek men met name kritisch naar het mogelijke ontstaan van inwendige condensatie in het dakelement. Bij het zonnedak is een vrijwel dampdichte dakbedekking toegepast. Inwendige condensatie zou daarbij een belangrijk schaderisico inhouden. Onderzoek toonde aan, dat vooral ingebouwd vocht een risico met zich mee zou brengen. Dit kan ontstaan door toepassing van hygroscopische materialen zoals houten delen, vochtopname tijdens transport, opslag en montage op de bouwplaats. De eindconclusie van TNO Bouw is dan ook dat het aan de bouwpartijen is dit risico te voorkomen.

Bouwpartijen.

Alle dakelementen worden in de fabriek van Vuren Hawa voorzien van een dampremmende laag aan de onderzijde van het element en een waterdichte zelfklevende EPDM bovenop het element. Wanneer hier vocht wordt ingesloten kan dit nooit meer uit het element ontsnappen. Daarom wordt onder geconditioneerde omstandigheden het waterdichte prefab element geproduceerd waardoor een minimum aan vocht aanwezig kan zijn. Daarna worden de elementen met de waterdichte afwerking en de dampremmende laag getransporteerd naar de bouw waarna de dakdekker en montageploegen van de elementen hun werk doen om de koppelingen tussen de elementen waterdicht en dampdicht uit te voeren. Mede door de inzet van de projektleider dhr. W. Koppen van VPO in samenwerking met alle bouwpartijen wordt tijdens de produktie van de prefab elementen voldaan aan een aantal eisen om de mogelijkheid van vochtinsluiting tegen te gaan.

Succesvol concept

Om vooraf voldoende zekerheid te krijgen over de bouwfysische kwaliteit van het dakconcept is een proefdak geassembleerd. Op dit testdak beproefde TNO Bouw ook het aanbrengen van een zelfklevende kunststof (EPDM) dakbedekking met daarop de profielen en het bevestigingsysteem voor de zonnepanelen. Aan de onderzijde van de profielen wordt een zelfklevende strook EPDM toegepast die is voorzien om de waterdichting op de bevestiger van het profiel te garanderen. Hiervoor is samen met de producent van de zelfklevende EPDM, Phoenix Benelux bvba uit Heiloo, een specifiek detail ontwikkeld. Vervolgens is het dak op het zonnehuis van TNO Bouw geplaatst, waar het vochtgedrag van het dakelement gedurende de winter werd gevolgd.
Het onderzoek is inmiddels afgerond en geeft duidelijk aan dat VPO uit Alkmaar samen met TNO Bouw en de andere samenwerkingspartners een succesvol dakconcept heeft ontwikkeld, dat een belangrijke innovatie voor de Nederlandse markt in met name de grootschalige PV dakopbouw betekend. Begin november 2001 is het bouwtraject van de kappen gestart en wordt de oplevering van de eerste woning in de wijk Vronermeer deze maand 2002 verwacht.

 Informatie: Ir. Wouter Borsboom - Afdeling Duurzame Energie en Gebouwen
e-mail: [email protected] ,
Tel. 015-2695319