Roofs 2004-04-03 Het recht aan je zijde hebben

Je recht halen. De advocatuur, de rechtsbijstandverzekeraars en, last but not least, de dakingenieursbureaus varen er wel bij. Wie wil immers het recht niet aan zijn zijde hebben. Iedereen vindt, helaas veelal zonder enige nuance, dat hij zelf gelijk heeft als er een geschil over uitgevoerde dakwerkzaamheden tussen partijen speelt. Kenmerkend in onze huidige samenleving is, dat niemand er meer voor schroomt dat recht te halen. Men acht alle middelen tot het verkrijgen van recht geoorloofd. Waar het zou moeten beginnen met een goed gesprek, wordt vaak het eerste gesprek al vanuit de zelf gecreëerde vesting gevoerd. Over ergere randverschijnselen in onze maatschappij, tot en met bedreigingen en kogelbrieven, maar niet gesproken. In het stadium dat partijen hun vesting ter verdediging goed hebben ingericht, word ik nogal eens als dakingenieur ingeschakeld. Er wordt dan verwacht dat je vanuit zijn of haar vesting er zorg voor draagt dat je opdrachtgever zijn recht kan halen. Laatst werd ik ingeschakeld voor de oplevering van diverse daken op een verenigingsgebouw. Omdat mijn opdrachtgever vertelde zich onzeker te voelen over de geleverde kwaliteit van de uitgevoerde dakwerkzaamheden, zijn we voorafgaand aan de oplevering gezamenlijk de daken gaan schouwen. Zijn onzekerheid over de kwaliteit moest ik bij de schouw helaas bevestigen. De dakwerkzaamheden waren slecht en slordig uitgevoerd. Dit in combinatie met foutief ontworpen bouwkundige detaillering bleek er sprake van een, voor mijn opdrachtgever, rampzalig dak. De eerste lekkages waren al opgetreden, maar werden toen nog aan uittredend bouwvocht toegeschreven. Tijdens de schouw werd mij verzocht een vernietigende rapportage over de dakdekker te schrijven. Het rapport zou de basis moeten zijn voor het afdwingen van duurzaam herstel en schadevergoeding voor de te verwachten overlast. Op zichzelf zou dit, gezien de vastgestelde tekortkomingen, geen probleem zijn, ware het niet dat enig nader onderzoek naar het ontstaan van de tekortkomingen naar mijn mening op zijn plaats is. Na de voorschouw zijn we gezamenlijk om tafel gaan zitten om de vastgestelde tekortkomingen aan de daken en aangrenzende bouwkundige detaillering te bespreken. Bijzondere omstandigheden daargelaten, is het mijns inziens niet normaal te verwachten dat er doelbewust slechte kwaliteit op daken wordt geleverd. Het gesprek, waarbij uiteindelijk ook de bouwverslagen op tafel kwamen, liet een ander licht over het ontstaan van de problematiek schijnen. De dakdekker moest zijn werk onder slechte weersomstandigheden uitvoeren, op een dak dat bouwkundig voor zijn werk nog niet gereed was. In meerdere verslagen werd melding gemaakt van achterstand in de bouwkundige werkzaamheden. Het werd mij duidelijk dat de dakdekker waarschijnlijk onder onwerkbare omstandigheden zijn prestatie heeft moeten leveren. Hiermee keur ik overigens de slechte en slordige kwaliteit absoluut niet goed. Het maakt echter duidelijk dat de in aanvang zwart-wit situatie genuanceerder is dan in eerste instantie voorzien. Een vernietigend rapport, alleen gericht aan de dakdekker, om daar de schade te verhalen, is in deze situatie niet op zijn plaats. In dergelijke situaties is het bewaken van de onafhankelijkheid in communiceren en rapporteren in ieders belang om de voortgang naar een oplossing niet te frustreren. In overleg met mijn opdrachtgever is om die reden de rapportage niet alleen gericht aan de dakdekker, maar wordt hierin ook de rol van de bouwkundige aannemer nadrukkelijk betrokken. De verantwoordelijkheden en de daaraan te ontlenen rechten blijken, zo ook in dit bouwproces, zonder op de details in te gaan, nooit zwart-wit te zijn. Het recht zal vrijwel nooit aan slechts één zijde aanwezig zijn. Nuances zijn waarheden waaraan niet te snel moet worden voorbij gegaan, als men besluit met de inzet van advocaten en dakingenieurs het recht te gaan halen. Men zou daarnaast wat vaker de hand in eigen boezem kunnen steken; en tegenover rechten staan ook plichten.   Nic-Jan Bruins