Roofs 2021-07-36 De Dakencatalogus is uit

Special Multifunctionele Daken, Parkeerdaken

Rotterdam is al langere tijd op zoek naar oplossingen voor de ruim 18,5 km2 aan platte daken die de stad binnen zijn grenzen herbergt. Veelal verborgen, ongebruikte ruimte, zoals wethouder Bas Kurvers (Bouwen, wonen en energietransitie gebouwde omgeving) schrijft in het voorwoord van de pas verschenen Dakencatalogus. Dit boekje bevat 130 verschillende mogelijkheden om daken te benutten. Het is gemaakt door architectenbureau MVRDV en is vooral bedoeld om te inspireren.

We zijn gewend aan groene daken en soms minibos op een dak, maar platte daken kunnen voor veel meer worden gebruikt, bijvoorbeeld voor waterberging, als evenemententerrein, voor energiewinning en bebouwing. De Dakencatalogus bevat liefst 130 mogelijkheden, van zzp-units, een reuzenhangmat en een sportveld tot een begraafplaats en een vuurtoren. De Dakencatalogus laat zien hoe dakgebruik een oplossing kan zijn voor de schaarse ruimte in de stad en hoe het kan voorkomen dat we buitengebieden bebouwen. Het toont waarom we de lucht in moeten en op welke manier programmering van daken kan helpen bij grote actuele vraagstukken als de klimaatopgave, de woning­opgave en de energietransitie. In de Dakencatalogus komt ook de praktische kant van het gebruik van daken aan bod: Welke constructieve mogelijkheden zijn er? En welk voorstel op welk type gebouw ligt voor de hand? Het wordt allemaal uitputtend en overzichtelijk uitgewerkt.

Over het waarom van de Dakencatalogus ging Roofs te rade bij een van de samenstellers, Sanne van Manen, associate architect bij MVRDV. “Wij nemen als architectenbureau het dak altijd mee, dat is er met de paplepel ingegoten sinds MVRDV de blauwe dakopbouw maakte voor Sjoerd Didden in Rotterdam. We willen tevens aanjager zijn van een structurele ontwikkeling die al jaren gaande is. Grote steden doen al veel en lopen voorop met het multifunctioneel gebruik van daken, daar is de problematiek – klimaatadaptatie, energietransitie, groei, leefbaarheid – ook het grootst. Maar vaak is de invulling beperkt: zonnepanelen al dan niet gecombineerd met sedum, daar blijft het vaak bij. De meeste andere opties komen niet in beeld. En dat is doorgaans een beleidsprobleem. Groen, energie, een laag erbij en je komt al snel in stroperige procedures terecht. Dat zou veel gemakke­lijker moeten gaan en gelukkig zijn gemeentes zich daar ook steeds meer bewust van. Rotterdam is enige tijd terug een wijkgerichte aanpak gestart om met gebouweigenaren hierover in gesprek te gaan. Dat doen Dakendiva Esther Wienese en Jan Henk Tigelaar van Rooftop Revolution. Toen hebben wij gezegd dat er een soort catalogus moest komen om mensen te kunnen laten zien wat allemaal mogelijk is. Een catalogus is voor ons bureau een veelgebruikt middel om onderwerpen overzichtelijk te maken, bijvoorbeeld voor opdrachtgevers.”

Uiteindelijk is de Dakencatalogus een doorkijkje naar een – mogelijke – toekomst en hoe daar in grote lijnen te geraken. Van Manen: “Algemene oplossingen zijn er niet. Je zult altijd bij elk gebouw het dak opnieuw moeten opmeten en met de constructeurs kijken wat erop kan. Het boekje laat wel in grote lijnen zien hoe je als gebouweigenaar met een paar vuistregels toch een indicatie kunt krijgen wat de mogelijkheden zijn.”

Die mogelijkheden kunnen worden verruimd. “Ik denk dat we (…) een nieuw Bouwbesluit nodig hebben, of liever gezegd een ‘Dakbesluit’, en een helpdesk voor initiatiefnemers, of dat nu VvE’s of woningcorporaties zijn”, zegt Winy Maas, mede-oprichter van MVRDV. “Water, groen, energie en woningen zou je als een sandwich op daken kunnen plaatsen, als in een verordening wordt vastgelegd dat daken dat extra gewicht kunnen dragen. Sterkere constructies zijn duurzamer.”

De Dakencatalogus is een uitgave van de Rotterdamse Dakendagen en in opdracht van de Gemeente Rotterdam gemaakt door MVRDV. Het telt 148 pagina’s, kost €19,95 en is verkrijgbaar via NAibooksellers.nl.