Roofs 2021-07-54 De opstandhoogte van Multifunctionele Daken

Special Multifunctionele Daken, Parkeerdaken

Het multifunctionele gebruiksdak wordt steeds vaker standaard in het ontwerp van de nieuwbouw meegenomen. Met name in de woningbouw is het al zeer gebruikelijk om functies te stapelen vanwege beperkte ruimte, zeker binnen de stedelijke omgevingen. Appartementencomplexen met parkeergarages zijn in de mode waarbij bovenop het parkeerdek een intensieve tuin is ontworpen door een landschapsarchitect. De (bouwkundig) architect zorgt dan voor een gebouwontwerp inclusief de waterdichting op het parkeerdek.

Erik Steegman, DakXpertise

Sinds jaar en dag maan ik vanuit mijn verschillende functies alle deelnemers aan dit traject van ontwerp tot realisatie dat een integratie van alle disciplines een doel moet zijn om de faalkansen tijdens het uiteindelijke bouwtraject terug te dringen. Nu we meer multifunctionele daken krijgen, wordt dit alleen maar belangrijker. En in de praktijk blijft het nog steeds fout gaan.

Ik heb heel veel mooie gerealiseerde multifunctionele daken mogen bewonderen maar heb ook genoeg ingerichte daken gezien waar ernstige calamiteiten met hardnekkige lekkage van de waterdichting van begroeide daken tot hoge faalkosten hebben geleid. Deze zijn vaak terug te leiden naar het niet samenwerken van architect, landschapsarchitect, bouwaannemer en ook vanuit de uitvoering het dakdekkers­bedrijf en de dakhovenier. De daken waren fantastisch inge­richt maar op detailniveau klopte het niet en begon nadien het schaakspel van ‘wie betaalt deze renovatiekosten’. Telkens weer zag ik het patroon dat een ieder zijn discipline verzorgt, melding maakt van enkele mogelijk niet-juiste bouwkundige details, maar na de oplevering huiswaarts keert en aan een volgende klus begint. Jaren later zit men dan met juristen aan een grote tafel waar het bordje van de kosten voor het verhelpen van de lekkage van de één naar de ander wordt verschoven.

Ook verzekeraars, indien betrokken, schuiven de kosten van herstel heel gemakkelijk weer terug naar de uitvoerende partij die als verzekeringsnemer netjes de polis heeft afgedragen. Naar aanleiding van het te volgen verzekerde garantieprotocol bij multifunctionele projecten worden de vastgelegde opmerkingen van het rapporterende adviesbureau uit de bezoekrapportage met volgens protocol een laatste goedkeurende verklaring uit de kast gehaald en nog eens door de verzekeraar onder de loep genomen. Een zichtbaar kleine opmerking uit die rapportage kan zeer grote gevolgen hebben: de verzekeraar heeft wel de premie geïnd maar keert helaas niets uit!

Albert van den Hout heeft wel eens beschreven in Dakenraad dat bijna alle ernstige calamiteiten bij een multifunctioneel gebruiksdak in de eerste jaren na aanbrengen worden vastgesteld. De fouten zijn te wijten aan enerzijds menselijk handelen tijdens het aanbrengen van de volledige dak­opbouw en ook aan detaillering. De meeste discussies gaan al jaren over de geringe opstandhoogte, waarbij niet meer alleen kan worden verwezen naar de oorzaak van toename van Rc-waarde door de isolatiepakketten. Weliswaar worden steeds meer daken voorzien van drukvaste en wateraf­stotende C-EPS waarvan de isolatiediktes kunnen oplopen tot meer dan 25 cm. Ook is bekend dat wij niet al het water bij de gevel willen hebben maar juist van de gevel af. Dan spreekt het voor zich dat de opstandhoogte bij de gevel voldoende moet zijn, uiteraard gerekend vanaf de bovenkant van het substraat. Een opgaande strook dakbedekking met juiste bouwkundige afwerking kan regenwater opvangen. Maar als later blijkt dat substraatlagen boven de opstaande gevelstrook uitkomen en er geen voorzieningen zijn gepland (zoals lijngoten bij de gevel) dan kunnen er problemen ontstaan.

Daarom blijf ik benadrukken dat integraal ontwerpen een must is bij de toepassing van een multifunctioneel dak. De details moeten op elkaar aansluiten, waarbij ook in de uitvoeringsfase vanuit kwaliteitsborging alles vastligt. Samen moeten de ontwerpers, de bouwer, het dakdekkersbedrijf en de hovenier ruimschoots van tevoren alle details met elkaar doorspreken om deze later ook integraal samen goed te kunnen uitvoeren. Voorkomen is beter dan ­genezen en wees er snel bij om alle details na te lopen in plaats van later de discussie aan te gaan met vastlegging in de ­rapportage (‘de opstandhoogte is te laag’). Wees bewust wat nog op de waterdichte laag wordt aangebracht. Dit kost wat extra inspanning en geld, zeker als een externe adviseur meekijkt, maar vanuit kwaliteitsborging zal het veel geld kunnen opleveren.

Of je nu een verzekering hebt afgesloten of de ogen hebt gesloten als dakdekkersbedrijf voor wat er op de aangebrachte dakbedekking komt: bij calamiteiten zoals lekkages door welke oorzaak dan ook is bij een toenemend multi­functioneel dakgebruik het dakdekkersbedrijf altijd als eerste aan de beurt!