Roofs 2022-03-80 Juweel in de woestijn

Internationale daken

Het Sheikh Jaber Al-Ahmad Cultureel Centrum, informeel bekend als het Kuwait Opera House of in de volksmond ook wel het JACC genoemd, is een cultureel centrum gelegen aan de Gulf Road in de hoofdstad Koeweit-Stad. Het hele complex bestaat uit een theater- en muziekgebouw, een conferentiecentrum en een bibliotheekgebouw met opslag voor historische documenten. Al deze onderdelen zijn met elkaar verbonden door een openbaar park met onder meer een blikvangende muziek- en dansfontein, die water spuit tot 80 meter hoogte.

Joep Klerx

De bouw van het complex begon eind 2013, de spreekwoordelijke laatste steen werd gelegd in februari 2016 en in oktober van dat jaar werd het met een inspirerende voorstelling geïnaugureerd – Andrea Bocelli was een van de optredende artiesten. Het culturele centrum, dat bestaat uit vier nogal futuristisch ogende gebouwen, is het grootste culturele centrum in het Midden-Oosten en beslaat in totaal een oppervlakte van 21,4 hectare, terwijl de gebouwen een bruto vloeroppervlakte vertegenwoordigen van zo’n 58.000 m2. Dat zijn ruim acht voetbalvelden verdeeld over vier gebouwen. Voor de bouw was een budget beschikbaar van $ 775 miljoen. Wat de uiteindelijke kosten waren, is niks over bekendgemaakt. Bij de bouw van het JACC waren ruim 10 duizend bouwvakkers betrokken.

Prijswinnend juweel

Het JACC moest ogen als een set kostbare juwelen. Vanuit de lucht gezien lijkt dat goed gelukt. Het complex oogt als een juwelenkrans, die het middelpunt vormt van de culturele wijk van de stad en daarmee meteen van het hele land. Het bouwwerk reflecteert letterlijk licht over zijn omgeving en daarmee is dat vergelijking met juwelen zo treffend. Inmiddels is het centrum een van de meest aantrekkelijke toeristische attracties van het land geworden. Het JACC won ook vele prijzen. Zo kreeg het in 2017 de International Property Award van Arabië en Afrika voor het beste project en het beste interieurontwerp. In 2018 ontving het JACC ook de prijs voor de beste culturele bezienswaardigheid in de Arabische Golf van het prestigieuze MEED (Middle East business intelligence) magazine gekregen.

Muziek

Het JACC bestaat uit vier gebouwen, waarvan één de grote concertzaal huisvest die plaats biedt aan zo’n 2.000 mensen. Het tweede, derde en vierde gebouw bestaan respectievelijk uit een muziekzaal met een capaciteit van 1.800 personen, een bioscoop met een multifunctionele conferentiezaal met 354 zitplaatsen en parkeergelegenheid voor 3.200 auto’s. In 2019 is een muziekschool geopend voor kinderen van 6 tot 12 jaar. Hier wordt op verschillende niveaus opleiding gegeven op westerse instrumenten, zoals viool, altviool, cello, fluit, klarinet en piano én instrumenten uit het Midden-Oosten, zoals de Takht, Oud en Ney.

De constructie

De draagconstructie van de vier gebouwen bestaat uit onafhankelijke betonnen kernen die zijn overdekt door een stalen exoskelet. Dit primaire raster is ingepakt in een waterdichte schil met uitsparingen voor veelvormige ramen. Deze schil wordt ondersteund door een tweede stalen raster; de ruimte tussen de twee lagen is opgevuld met isolatie­materiaal. De buitenzijde is vervolgens voorzien van titanium panelen. Deze panelen vormen een herhalend patroon dat geïnspireerd is op tekens uit islamitische cultuur en architectuur en geeft de gebouwen de uiteindelijke bijzondere uitstraling.

Aan de binnenkant is het gebouw verrijkt met natuursteen, figuurglas, gouden kalligrafische vormen en andere luxueuze afwerkingen en texturen. In de entreehal van het theatergebouw trekt een monolithische kroonluchter de aandacht. Het armatuur weegt 22 ton en bevat 220 duizend ledlampen.

Speciale manliften

Om gevels en daken te bekleden, van glas te voorzien en de bijbehorende externe werkzaamheden ten behoeve van de afbouw uit te voeren, moest er nagedacht worden over de manier waarop de bouwvakkers hun werk­zaamheden konden uitvoeren. Die uitdaging was in dit geval extra groot vanwege het zeer onregelmatige verloop van de constructie, de uiteenlopende, unieke bekledings- en beglazingspanelen en het gegeven dat er gewerkt moest worden in telkens andere hellingen. Steigers inzetten was geen optie vanwege het grillige ontwerp: te omslachtig en dus te duur. Er moest een andere oplossing komen om de montage op een goede, veilige én praktische manier uit te voeren.

Hiervoor werd Rapid Access ingezet dat een uitgebreid onderzoek heeft gedaan om een oplossing te ontwerpen. Uiteindelijk is er een servicepartnerschap met de aannemer opgezet. Deze bestond niet alleen uit de inzet van een scala aan hoogwerkers en manliften – met werkhoogtes van zo’n 48 meter en reikwijdtes van 24 zo’n meter, maar ook uit specifieke trainingen op basis van de verschillende scenario’s, op maat gemaakte transportoplossingen voor materialen, optimale veiligheidsmaatregelen en voort­durende ondersteuning op de bouwplaats. Dankzij onder meer een aantal specifiek ontworpen oplossingen, is de bouw uiteindelijk in een recordtijd van 22 maanden voltooid.

Dit prachtige centrum heeft het in zich een grote bijdrage te leveren aan de verdere culturele ontwikkeling van Koeweit.