Roofs 2024-02-35 Aan de slag

Special Veilig werken op hoogte

Veel bedrijven in onze branche zijn VCA gecertificeerd en hebben te maken met de GC Veiligheid Bouw. Dat lijkt niet voldoende voor arbo. Dat deze systemen op het arbo-gebied niet effectief werken, snap ik. Ze hebben tot doel om ‘aan de bak’ te blijven. Dat is iets anders dan betere arbeidsomstandigheden realiseren. Dat blijkt ook als je ziet dat slechts 30% van de bedrijven de gevaren in kaart heeft gebracht.

Je kunt op trede ‘zoveel’ staan en een VCA-gecertificeerd bedrijf zijn. Dat wil blijkbaar nog niet zeggen dat de arbeidsomstandigheden op orde zijn. Als bijna 100% van de bedrijven een VCA Certificaat heeft en ongeveer 35% een complete RIE heeft, dan moet je nattigheid voelen.

De oproep in de column van januari was om zelf in actie te komen. Ongetwijfeld heeft u van uw brancheorganisatie al iets vernomen over de activiteiten die u zelf kunt ondernemen. Zo niet, dat heeft u óf post gemist, óf het komt nog. Nu ligt in ieder geval een special van uw lijfblad over arbeidsomstandigheden voor u.

Een eerste stap die het bedrijf kan zetten, is nagaan of er een actuele RI&E is. En, aansluitend, of deze voldoet aan de wettelijke eisen. Vervolgens is het belangrijk dat de manco’s worden aangepakt en opgelost. Dit kunt u als opdrachtgever ook doen. U wilt immers zelf aan de wettelijke eisen voldoen. En u wilt toch ook dat de bedrijven die voor u werken de Arbeidsomstandighedenwet volgen?

Voor u als ondernemer is het een check (vóór de NLA komt) die boetes kan voorkomen. Voor u als opdrachtgever geeft u het signaal af dat u serieus met veiligheid bezig bent. Oh ja: de gevaren en maatregelen moeten bekend zijn op de werkvloer bij de medewerkers.

De AFNL, Bouwend Nederland, de GC Veiligheid in de Bouw, de ABU en de NBBU hebben met elkaar afgesproken om samen het werk in de bouw veiliger te maken. Men gaat iets doen aan de vakkennis van de inleenkrachten. Concrete voorlichting is al sinds mensenheugenis in de wet voorgeschreven (artikel 8). Artikel 5 lid 5 stelt dat een werkgever tijdig aan de uitlenende organisatie een beschrijving van de gevaren en maatregelen ter beschikking stelt. De uitzendkracht komt dan met de juiste kennis op het werk. Geven de organisaties, die nu dit initiatief nemen, aan te weten dat hun leden deze regel niet volgen?

In de aankondigingen staat niet dat er ook actie wordt ondernomen om de echte, fysieke veiligheid op een hoger plan te brengen. Zoals bekend kun je alleen naar beneden vallen als er geen leuning is. Kennis doet fysiek niet veel aan veiligheid als de middelen of de tijd om het veilig te maken ontbreken.

Deze organisaties gaan leerprojecten starten om te bezien hoe invulling kan worden gegeven aan de wet. Mooier zou het zijn om het gewoon aan de slag te gaan. Maak goede TRA’s (TaakRisicoAnalyse), zodat de uitvoerder weet wat de gevaren zijn en die het uitlenend bedrijf kan doorgeven aan de uitzendkracht. Geef desnoods workshops over het maken van TRA’s.

Als opdrachtgever zou u de uitvoerende partij kunnen vragen naar de wijze waarop deze voorlichting gestalte krijgt. Hoe wordt dit ingevuld? Kan de effectiviteit van deze voorlichting aangetoond worden? De nieuwsgierigheid van de opdrachtgever is niet gek. Er zitten kwaliteitsaspecten aan. Een proces dat niet verstoord wordt door ongevallen is voor de opdrachtgever best belangrijk. En tenslotte is de informatie relevant bij volgende ontwerpprocessen.

Het voldoen aan de wet betekent dat het bedrijf zijn eigen zaakjes op orde moet hebben. Immers, er moet een TRA zijn om gevaren en maatregelen door te geven aan de uitlener. Bij veel bedrijven zijn specifieke, direct toepasbare TRA’s nog steeds niet aanwezig. Ook eigen medewerkers kunnen daardoor niet volledig worden voorgelicht en geïnstrueerd. Door het vakmanschap en de behendigheid van de uitvoerder valt het niet zo op. Maar het proces van informatieoverdracht voldoet daarmee niet aan de wet (artikel 5 lid 1), is fragiel en geeft een vergrote kans op ongevallen.

Als opdrachtgever zou je ook eens naar dit proces kunnen vragen. Immers, ook jouw toezichthouder of kwaliteitsborger loopt op die bouw en loopt daar gevaar.

Overigens is het maken van een TRA niet lastiger dan het maken van een calculatie. Bij een calculatie ga je na;wat er moet gebeuren; waar gaat het gebeuren; wat kost het om die werkplek in te richten; hoeveel tijd kost het; welke materialen er nodig zijn; welk materieel er nodig is. Bij de TRA gericht op arbo ga je na; wat er moet worden gedaan; waar dat gaat gebeuren; wat de gevaren van de werkplek zijn; hoeveel tijd het kost (zodat je weet hoe lang medewerkers zijn blootgesteld aan gevaar); welke materialen nodig zijn (waardoor je weet aan welke gezondheidsbedreigende materialen men wordt blootgesteld); welke gereedschappen er nodig zijn (om instructie te geven over veilig werken).

Maak je TRA’s en ga echt aan de slag.

Adri Frijters

Noot: Een handleiding maken TRA staat op www.a3-a.nl > middelen > TRA of RI&E van een taak. Het maken van een Taak Risico Analyse.pdf (a3-a.nl)