Roofs 2025-02-03 Valveiligheid

Voorwoord

Gezond verstand, dat is de basis voor verantwoord veilig werken en bouwen. Als we op hoogte moeten werken, wat we bij werken op en aan daken gegarandeerd doen, dan moeten uitvoerenden beschermd worden tegen vallen van hoogte. Dit omdat uitvoerenden hun focus op het werk moeten hebben om het goed uit te voeren.

Ik neem deel aan de jury ‘Dak van het jaar’, waar veilig werken aan het project een vereiste is of onderscheidend kan zijn om genomineerd te worden. Zo is afgelopen jaar terecht een project genomineerd zonder dak: een trainingscentrum voor beginnende dakhoveniers op maaiveldniveau. Kunnen ze zich goed concentreren op de aan te leren vaardigheden. Het was het enige project waar valveiligheid nog een issue was, bij alle andere nominaties was het als bijna vanzelfsprekend goed geregeld. Minder goed geregeld is de norm voor ‘ankervoorzieningen’.

Ik heb het hier over de norm EN 795. Daar is sinds het verschijnen van de eerste norm (in de jaren negentig) al heibel over, en met reden. De norm voor ‘ankervoorzieningen’ is in opzet geschreven door experts op het gebied van ‘Persoonsgebonden veiligheidsvoorzieningen’. Niet verwonderlijk, en terecht, echter… jammer dat er destijds geen kennis is opgehaald bij bouwkundigen, of meer in het bijzonder: bij constructeurs! In de EN 795;2012 zijn de ‘gebouwgebonden ankervoorzieningen’ niet langer opgenomen. De eisen die in eerste opzet aan die ankervoorzieningen werden gesteld, stroken onvoldoende met de bouwpraktijk. Ik heb er vele artikelen over geschreven. September vorig jaar was er dan eindelijk de langverwachte norm voor ‘gebouwgebonden ankervoorzieningen’: EN 17235;2024.

Zijn we er nu dan uit? Helaas. Naar deze norm moet de fabrikant aangeven hoe de voorziening met welke middelen, op welke wijze en op welke ondergrond getest moet worden. De bestaande ankervoorzieningen ‘passen’ er maar ten dele in.

Er zijn heel veel fabrikanten en bedrijven die helemaal zijn ingericht op valveiligheid. Die hebben allemaal producten die voldoen aan de eisen die voortvloeien uit persoonsgebonden (val)veiligheid. De nieuwe norm schrijft nieuwe testmethoden voor, waar de erkende laboratoria nog niet op ingesteld zijn. Er is een overgangsperiode, er is nog een consultatieronde, etc. Ik laat de discussies die nu gevoerd worden voor wat ze zijn en vraag alle betrokkenen om terug te gaan naar de basis: gezond verstand.

Wat een gebruiker van een ankervoorziening nodig heeft, is niet zozeer een certificaat dat het product aan de norm voldoet. Wat een gebruiker nodig heeft, is informatie met tekening van het aangebrachte product en de bevestigingswijze op het betreffende dak, zodat iedere vakman met verstand van daken zelf kan vaststellen of de ankervoorziening in staat is te doen waar het voor is. En als hij geen verstand van daken heeft… heeft ie ook niets op het dak te zoeken.

Ton Berlee