Roofs 2025-02-17 Van voornemen naar doen

Veilig en gezond werken

We zijn het jaar 2025 begonnen en de goede voornemens beginnen op de achtergrond te raken. We hadden ons voorgenomen om in 2025 veiliger te gaan werken.We namen ons voor van elke taak een risicoanalyse (TRA) te maken. En we namen ons ook voor, vóór de uitvoering van alle taken eerst een LMRA uitvoeren.

Het is lastig om dit vol te houden, er is immers geen ‘beloning’ als je deze dingen doet. Wel is er weer de werkdruk en dat is weer allesoverheersend. Het is ook niet zo dat door veilig te werken en het werk te starten met TRA en LMRA er een garantie is op een ongeval-vrije klus. Was dat maar zo. Wel is het zo dat de kans op ongevallen kleiner wordt als je werkt op basis van een TRA, werkoverleg voert en een LMRA uitvoert.

We denken dat we sneller en goedkoper werken als we minder tijd steken in veilig werken. Maar is dat echt zo? Het is niet te ontkennen dat anders werken in het begin iets meer tijd kost. En als je veilig wilt werken in plaats van risicovol, is dat een verandering in werken. Dus het kost inderdaad in het begin iets meer tijd. Velen met mij hebben de overtuiging dat, als veilig werken is ingesleten, het tijd en kwaliteit gaat opleveren. Ook hier gaat de kost voor de baat uit. Wat is normaal? Veilig werken of onveilig werken?

Aangezien de wet volgen het normale gedrag is, is veilig werken de norm. Onveilig werken is eigenlijk wetsontduiking. De pakkans, door de NLA, is klein, maar de ongevalskans is groter bij onveilig werken. Als we even stilstaan bij de wijze waarop we met gevaren en risico’s omgaan op de werkvloer, zullen we moeten constateren dat regelmatig minder veilig wordt gewerkt dan met geringe inspanningen mogelijk is. De kans dat door deze wijze van werken anderen ook slachtoffer worden, is niet ondenkbeeldig: dat moeten we niet willen, want de gevolgen van een ongeval zijn meestal groot. Een val van een dak heeft ernstige gevolgen. Ernstige gevolgen voor de werknemer, zijn partner, maar ook voor het bedrijf en de opdrachtgever.

Een TRA maken is niet lastig en niet tijdrovend. Vaak kun je een eerder gemaakte TRA, met wat aanpassingen aan de nieuwe situatie, hergebruiken. Ook bouw je, door regelmatig een TRA te maken, routine op. Eigenlijk is het maken van een TRA niets anders dan het maken van een begroting. Daarom kan het maken van een TRA ook naadloos worden ingepast in het maken van een begroting. Je bedenkt wat je gaat doen en welke handelingen verricht moeten worden. Bij die handelingen op die werkplek kun je gevaren bedenken. Bij de gevaren kun je preventieve maatregelen bedenken.

Als je dit vastlegt, dan heb je een TRA. Als je alle TRA’s bundelt, heb je de basis voor een V&G plan. En ja: die zal niet volmaakt zijn. Dat was de eerste calculatie ook niet. Je leert door het vaker te doen en vooral van de vergissingen. Daarmee bouw je ervaring op en het werk gaat sneller en veiliger.

Praten binnen het bedrijf, of op de bouwplaats, over wat je doet en hoe je het veilig kunt doen levert nog meer ervaring op. Maak van dit praten over het werk een regelmatig overleg, waarin ervaringen worden uitgewisseld en ideeën voor de komende periode worden uitgewisseld.

Dit overleggen kost tijd en koffie. Maar op de steiger of de werkvloer overleggen over werkvolgorde of veiligheid kost veel meer tijd. De opbrengsten van de inspanningen zijn meer werkplezier, betere kwaliteit en minder ongevallen. Laat veiliger werken geen voornemen blijven.

Adri Frijters