Roofs 2025-05-17 Op hoogte zonder te vallen

Veilig en gezond werken

Ladders zijn niet weg te denken. Ze vervullen een belangrijke functie. Je kunt ze gebruiken om mee naar een hoger niveau of naar een lager niveau te gaan. Gelukkig zijn er ook trappen die veel comfortabeler zijn als je je naar een hoger of lager niveau met verplaatsen. Op een trap loop je veel makkelijker dan op een ladder. Ladders worden daarom alleen toegepast wanneer een trap niet mogelijk is.

In de bouw zie je dan ook bij steigers vaker een trappenhuis staan dan een ladder. Van een ladder val je gemakkelijker dan van een trap. Vallen is het meest voorkomende ongeval en ook een ongeval dat meestal echt slecht afloopt. Het is daarom heel verstandig om vallen te voorkomen.

Mocht er van een ladder gebruik worden gemaakt, zorg dan dat deze tijdens het gebruik niet kan omvallen. Dat doe je al door met de navel tussen de bomen te blijven. In het Warenwetbesluit draagbaar klimmaterieel wordt omschreven onder welke voorwaarden een ladder mag worden gebruikt. Daarbij is een handige checklist opgenomen met als doel vallen te voorkomen.

Daarin staat dat een ladder altijd op een horizontale ondergrond moet zijn opgesteld. Het verlengen van de bomen is daarmee in het gebruik niet toegestaan. Dit soort ladders is wel te koop, maar mag niet worden gebruikt. Als gebruiker ben je verplicht alle aandachtspunten in het Warenwetbesluit te volgen bij het werken met een ladder. Het Warenwetbesluit is voor iedereen via internet te raadplegen en te downloaden. Met een tekstverwerker en de optie knippen en plakken kun je de checklists zo geschikt maken voor gebruik op de werkvloer.

Men vraagt zich vaak af hoe hoog je een ladder mag gebruiken. Je mag tot 10 meter overbruggen met een ladder. Da’s best wel veel. Moet er een grotere hoogte worden overbrugd, dan moet er een trappenhuis worden geplaatst. Dat kan het best met trappen, maar mag ook met ladders. Hoe dat moet, staat in de Richtlijn Steigers.

Te vaak wordt er nog op een ladder gewerkt. De werkers zijn zich vaak niet bewust van het gevaar dat hiermee gelopen wordt. Bij werken op een ladder ontstaan er krachten, waardoor de ladder gemakkelijker kan omvallen of bezwijken. Bij het boren van een gat, bijvoorbeeld, druk je tegen de muur, waardoor de ladder niet meer met het volle gewicht tegen de muur rust. Er is daardoor minder weerstand tegen het wegschuiven.

Het werken op een ladder is sinds 2001 niet meer toegestaan. Werken op een ladder wordt gedoogd, indien er om technische redenen geen andere werkplek op hoogte te realiseren is. In de EU richtlijn 2001/45/EC staat letterlijk:

Er zijn alternatieven voor een ladder als werkplek. Denk aan een ‘spinhoogwerker’. Die zijn er heel klein, met een breedte van 90cm kan deze ‘hoogwerker’ door de voordeur naar binnen en door de achterdeur naar buiten. Werken vanuit een hoogwerker is veiliger, minder belastend en ook nog eens efficiënter. Vanuit één opstelplaats kan een veel groter gevelvlak worden bewerkt. In het verleden is uitgerekend dat een schilder ongeveer 60% van zijn tijd bezig is om van de ladder te klimmen, de ladder te verzetten en dan op de ladder te klimmen. Dat betekent dat met een hoogwerker veel meer nuttige werktijd ontstaat.

Een ander alternatief zijn éénpersoonsliftjes. Ook deze machientjes kunnen door het gebouw naar de andere gevel gereden worden. Deze liftjes zijn er handbediend en elektrisch. Tenslotte zijn er ook nog bordestrappen of platformtrappen waarmee, staand op een platform en beschermd door leuningen, veilig op hoogte kan worden gewerkt.

De leverancier is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het product. De producent, en als het product buiten Europa is geproduceerd de importeur of leverancier, moet verklaren dat het product voldoet aan alle EU richtlijnen en veilig kan worden gebruikt. Dat veilig gebruiken moet in de handleiding worden omschreven. Vaak wordt er in de veel te dikke handleiding vooral omschreven wat er niet mag met het product. Dit is voor de gebruiker onhandig.

Als je, als gebruiker, op zoek bent naar een arbeidsmiddel, is het daarom verstandig om aan de leverancier voor te leggen wat je wilt gaan doen en hem om een voorstel te vragen. De werkgever van de gebruiker is verantwoordelijk dat het arbeidsmiddel, de ladder, trap hoogwerker of lift, wordt gebruikt zoals in de handleiding beschreven.

Vindt er een ongeval plaats, en er is gewerkt zoals in de handleiding beschreven, dat is de leverancier aan te spreken. Wordt er gewerkt in afwijking van de handleiding en in afwijking met regelgeving, dan is de werkgever van de gebruiker de klos.

We willen minder vallen maar misschien wel opvallen. We willen ook niet aangesproken worden op onjuist gebruik. Werk dan veilig en niet vanaf een ladder en volgens de handleiding. Dan ben je een voorbeeld en val je op door niet te vallen.

Adri Frijters