Roofs 2000-02-21 Nieuw programma voor het berekenen van totale milieubelasting

Op de Nationale Dubo Dag, die 24 november jl. plaatshad, lanceerden SEV en SBR Eco-Quantum, een nieuw rekenprogramma, waarmee architecten en opdrachtgevers in een handomdraai de totale milieubelasting van een gebouw kunnen berekenen. Het programma is gebaseerd op de methode van de levenscyclusanalyse en houdt daarbij rekening met winning, transport en verwerking van de materialen en grondstoffen die in het ontwerp gebruikt worden. En ook met sloop en hergebruik.

Eco-Quantum Woningbouw is een product van de Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (SEV) en de Stichting Bouwresearch (SBR). Aan het ontwikkelen en testen ervan is drie jaar besteed. Het laatste jaar is Eco-Quantum in verschillende woningbouwprojecten uitvoerig getest. De gemeenten Enschede, Groenlo, Utrecht, Haarlemmermeer (Hoofddorp), Nijmegen, Eindhoven, Hoorn, Tilburg, Arnhem en Rotterdam hadden de eer als eerste gemeenten in Nederland milieuprestatieafspraken te maken.
"In de eerste plaats kunnen architecten en opdrachtgevers van woningen hun voordeel doen met het programma", zegt Henk Buis, van de SEV. "Architecten levert het een grotere ontwerpvrijheid op. Eventuele minder milieuvriendelijke materialen kunnen zij elders in het ontwerp compenseren door milieuvriendelijker alternatieven. Opdrachtgevers hebben met Eco-Quantum een instrument in handen om milieu-inspanningen vooraf zichtbaar te maken. Hun 'milieubudget' kunnen zij op deze manier optimaal inzetten. In gemeenten kan het instrument worden in het milieu- en woningbouwbeleid. Bijvoorbeeld om ontwerpen te toetsen aan gemeentelijke milieuprestaties."

Tekentafel

Hoe werkt het nu precies? Eco-Quantum rekent de milieubelasting uit van een gebouw, zelfs als het nog op de tekentafel ligt. Op die manier wordt al in een vroeg stadium duidelijk welke belasting het uiteindelijke gebouw op het milieu zal hebben. Desgewenst kan het ontwerp worden aangepast tot een minder belastend onderwerp.
De gegevens die onder meer moeten worden ingevoerd zijn de afmetingen van het gebouw, het gebruiksoppervlak, de verwachte levensduur, materiaalkeuze en gegevens over energie- en watergebruik Duidelijk is dat deze elementen de milieubelasting sterk kunnen beïnvloeden.
Nadat alle gegevens zijn ingevoerd en de berekeningen zijn gedaan geeft het programma een score op vier verschillende componenten, die milieumaten worden genoemd: grondstoffen, emissies, energie en afval. Deze score wordt opgebouwd door effecten van bepaalde keuzes in het ontwerp op het milieu. Altijd is in het programma te achterhalen door welke keuzes een score uit de band springt, zodat het ontwerp zonodig kan worden aangepast.

Energie

Eco-Quantum neemt een belangrijke plaats in het Tweede Plan van Aanpak Duurzaam Bouwen en in het Beleidsprogramma Duurzaam Bouwen 2000-2004 van het ministerie van VROM. Hierin is gesteld dat milieuresultaten op product- en gebouwniveau meetbaar moeten zijn. Eco-Quantum voorziet hierin en is dus een uitgesproken dubo-product.
MRPI en Eco-Quantum maken gebruik van dezelfde 'taal', de LCA (levenscyclusanalyse), waarmee de milieubelasting van een bouwmateriaal vanaf de winning tot en met eindgebruik wordt uitgedrukt. Als straks de gecertificeerde MRPI-gegevens beschikbaar zijn, zullen ze worden opgenomen in het programma", aldus Buis.
Vooralsnog is rekenprogramma alleen beschikbaar voor woningbouw. De verwachting is dat het programma in 2000 wordt uitgebreid met een energieprestatie module. Later zullen ook voor utiliteitsbouw en gestapelde woningbouw Eco-Quantum-programma's worden ontwikkeld.