Roofs 2000-02-25 Zaanse flat toonbeeld van duurzaam en energiezuinig bouwen

Ongeveer 6.400 kilo glas, 3.600 kilo aluminium en 3.100 kilo koper. Dat zijn de belangrijkste bestanddelen van de 278 zonlichtcollectoren bovenop het dak van de Brandaris, een veertien verdiepingen hoge flat in Zaandam. Juist vanwege deze grootschalige winning en toepassing van zonne-energie heeft het ministerie van VROM de gerenoveerde flat uitgeroepen tot voorbeeldproject van duurzaam en energiezuinig bouwen.

Diverse maatregelen op het gebied van zonlichtenergie, isolatie en individuele warmtemeting zorgen voor meer woongenot en minder milieubelasting. Bovendien levert het de bewoner zo'n tweehonderd gulden per jaar op. Deze maand wordt de laatste woning in het gebouw van Woningstichting Patrimonium opgeleverd.
In de woningen zijn de keukengeisers verdwenen en zijn de bewoners aangesloten op een gezamenlijk warmtetapwaternet. De Brandaris gebruikt nu zonne-energie voor de verwarming van tapwater. Via het glas van de zonnecollectoren op het dak verwarmt de zon een zogenaamde absorber, een zwarte koperen plaat van 0,2 millimeter waartegen koperen leidingen met een diameter van tien millimeter zijn aangebracht. Via de leidingen wordt de ingevangen zonlichtenergie getransporteerd naar een groot opslagvat dat is opgesteld op de begane grond. Een warmtewisselaar draagt de opgeslagen zonnewarmte vervolgens over aan het kraanwater.
De collectoren verzorgen ongeveer veertig procent van de vraag naar warm water. Is er niet genoeg zon om het water tot zestig graden op te warmen, dan springen de warmtekrachtinstallatie en de vier gasgestookte hulpketels bij. De hulpketels blijven als basiswarmtebron dienen.

Warmtegeleiding

Bij de bouw van de zonnecollectoren is heel bewust voor koper gekozen, vertelt Paul Kratz van Zonne-Energie Nederland bv (zen), fabrikant van de zonnecollectoren. "Koper heeft een hoge warmtegeleiding waardoor een optimale werking van de collector mogelijk is. Koper is bij aanschaf wel iets duurder, maar het hoeft niet te worden behandeld. Het is bovendien een duurzaam materiaal, er treedt geen corrosie op. En het is eenvoudig te verwerken en dat merk je weer in de kosten. Met deze combinatie van kwaliteit, duurzaamheid en prijs wint koper het van het alternatief staal."
De verschillenden partijen (zen, leverancier Agpo, installateur Feenstra West en W/E Adviseurs) hebben het project met een oppervlak van 760 vierkante meter zonnecollectoren in een periode van acht weken afgerond. Maar de hele constructie kan in een mum van tijd weer uit elkaar. Ook de collectoren zijn zo opgebouwd dat ze eenvoudig te demonteren en volledig te recyclen zijn.

Bovenstaand verhaal is eerder gepubliceerd in Duurzaam Bouwmetaal.