Roofs 2000-02-30 De dakvoet, een detail dat extra aandacht nodig heeft

Een juist detaillering van een van de belangrijkste bouwknopen, de dakvoet, kan enorm veel bouwzorgen voorkomen. Deze detaillering begint uiteraard op de tekentafel. Een goed ontwerp en een juiste uitvoering ervan kunnen problemen op het gebied van lekkage, stormschade en aantasting van constructie onderdelen voorkomen. Een juist dakvoetdetail dient dan ook te voldoen aan de technische richtlijnen zoals deze zijn vastgelegd in bouwbesluit en BRL 1513, nationale beoordelingsrichtlijn voor het dekken van hellende daken.

Een van de eisen ter plaatse van de dakvoet is ventilatie. Aan de dakvoet is een ventilatiedoorlaat vereist van minimaal 9000 mm2 per strekkende meter dakbreedte. Dit betekent in de praktijk dat bij toepassing van tengels met een minimale hoogte van 10 mm er een vrije doorlaat gewaarborgd dient te worden van minimaal de tengelhoogte. Bij flauw hellende daken, minder dan 25, dient de tengelhoogte minimaal 15 mm te zijn. Aan de dakvoet mag er dus geen obstakel, in de vorm van toepassing van andere materialen en/of producten aanwezig zijn welke de vrije doorlaat belemmerd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan te hoog uitgevoerde gootprofielen aan de dakelementzijde of het verkeerd aanbrengen van folielagen en de overgang van plat dak naar hellend dak. Foto's 1 en 2 laten duidelijk zien wat er in de praktijk voor oplossingen gekozen worden. Een andere zeer belangrijke eis wordt verwoord in artikel 35 van het bouwbesluit, wering van ratten en muizen (en natuurlijk vogels) onder het pannendak. In dit artikel staat dat openingen groter dan 10 mm dienen te worden voorzien van muiswering, en in de dakenwereld dus ook vogelwering. Dit kan uiteraard op verschillende manieren, met een uvs-vogelschroot, een vogelmuisschroot met een dubbele kam, of een kombidakvoetprofiel met een enkele kam. Deze laatste heeft tevens de functie overgenomen van de extra panlat en beschermt de kopse kant van het dakelement tegen opspattend water. Er zijn overigens kombidakvoetprofielen die zorgen voor extra ventilatie in de dakspouw middels de aanwezige ventilatiesleuven in het profiel. Bij een gegolfde dakpan zal daarom altijd een zogenaamde vogel/muiswering dienen te worden aangebracht daar de golf altijd een grotere opening biedt dan 10 mm. Bij vlakke dakpannen, zoals bijvoorbeeld stonewold, astratto, vlakke mulden, zal dit alleen nodig zijn wanneer de tengelhoogte groter is dan de minimale maat van 10 mm. De foto's 3 en 4 geven een beeld wat aantasting door ijverige vogels en opspattend water allemaal met de dakconstructie kunnen doen.

Bij toepassing van een extra waterkerende laag op het dakelement, is het van groot belang hoe de folie op het dakelement wordt aangebracht en hoe de detaillering hiervan aan de dakvoet eruit komt te zien. Een extra waterkerende laag op het onderdak zorgt, conform de richtlijnen, ervoor dat eventueel lekwater altijd wordt afgevoerd tot buiten de constructie. Bij voorkeur gebeurt de afwatering dan in de goot om te voorkomen dat de gevels nat worden. De folielaag dient in een vloeiende lijn bij de dakvoet aangebracht te worden. Zoals op foto 5 en 6 te zien is lukt dit in veel gevallen niet. De foto's laten duidelijk zien dat de detaillering van de dakvoet duidelijk tekort komt. De gootplank is te hoog aangebracht waardoor de folielaag niet in een vloeiende lijn het lekwater af kan voeren maar daarentegen een goot vormt achter de gootplank. Het lekwater zal hier altijd op de folielaag achterblijven waardoor de mogelijkheid bestaat dat na enige tijd dit lekwater door de folie druppelt. Een folielaag is waterkerend zoals voorgeschreven in de BRL, deze folielaag, bij voorkeur een spinvliesfolie vanwege zijn hoge waterdampdoorlatendheid, dient er juist voor dat dit lekwater afgevoerd wordt en hoeft derhalve niet waterdicht te zijn. Na enige tijd zal dit lekwater dan ook door de folielaag op het onderdak terechtkomen met lekkage en aantasting van de constructie tot gevolg.

Een dakvoet heeft dus meer aandacht nodig dan in veel gevallen wordt gegeven. Belangrijk is dat de dakvoet dusdanig wordt uitgevoerd dat ten eerste het lekwater afgevoerd kan worden tot buiten de constructie, zonder obstakels. Ten tweede dat er voldaan wordt aan artikel 35 van het bouwbesluit waardoor aantasting door vogels en muizen wordt voorkomen. Ten derde is het natuurlijk ook belangrijk dat de ventilatiedoorlaat aan de dakvoet in orde is zodat de dakspouw goed geventileerd kan worden. Dit kan overigens ook nog eens de kans op stormschades verminderen doordat met een goede ventilatie ook een drukvereffening plaatsvindt tijdens stormen. Al met al dus een detail dat met de nodige zorg behandelt dient te worden, gelukkig zien we in de praktijk genoeg goede voorbeelden hiervan.

door: John Kouwenberg, RBB dakservice Montfoort