Roofs 2001-07-10 Duurzame kwaliteit en de rol van inspecties

    Dick Wapstra en Arnold Vermeulen, twee Dakmerk inspecteurs praten over hun bevindingen tijdens inspecties. Dick Wapstra voert al sinds 1995 inspecties uit voor Dakmerk. Arnold Vermeulen trad onlangs in dienst bij Vebidak en voert sinds die tijd ook voor Dakmerk inspecties uit. Een uitbreiding van de capaciteit, die zeer welkom was. Het aantal inspecties is in de afgelopen jaren behoorlijk toegenomen, momenteel worden er jaarlijks ruim 600 inspecties voor Dakmerk uitgevoerd.
Dick Wapstra is al vele jaren werkzaam in de dakbedekkingsbranche. Wanneer hij terugkijkt op de afgelopen 20 jaar, dan is er heel wat veranderd. “Eigenlijk vanaf begin jaren negentig is met name op het gebied van veiligheid en arbo veel verbeterd. De techniek is ook geoptimaliseerd, maar niet in die mate als arbo en veiligheid.” Ook wanneer je kijkt naar de resultaten van de Dakmerk inspecties zie je dat beeld terugkomen. Tweemaal per jaar wordt een overzicht opgesteld van de resultaten op de verschillende inspectie onderdelen. Als je naar de statistieken van halverwege de jaren negentig kijkt, dan zijn de resultaten nu aanmerkelijk beter.
In Roofs nr. 5 werd met Eurodak gesproken over inspecties. Vanuit het dakbedekkingsbedrijf is de visie, dat een belangrijk punt van de inspecties de opvoedende waarde is. Ervaren inspecteurs dat ook zo? “In het algemeen denk ik zeker, dat de dakdekkers anders reageren op een opmerking, die een inspecteur maakt, dan op een opmerking van hun uitvoerder. Een opmerking van de inspecteur ligt zwaarder. Dat zijn toch de vreemde ogen. Wanneer je als inspecteur even iets toelicht, dan hoor je vaak oh ja, dat hebben we wel zo geleerd, maar we deden het altijd zo en dachten dat het goed was. Ingeslepen gewoontes, waar je als uitvoerder ook wel eens overheen kijkt.” Voorts is de bedrijfscultuur ook van belang meent Wapstra. Bij veel bedrijven is het gewoonte om de brandblussers op het dak te zetten. Al is het maar een woning van 6 meter hoog en staat de bus vlak bij, Ze zetten toch die twee brandblussers op het dak. Dat is een bedrijfscultuur, een mentaliteit, van we zetten de ladders neer, we plaatsen de hekken, de blussers mee naar boven en dan pas kijken we verder.
Er zijn nog wel eens geluiden, dat de regels erg ver gaan en te weinig  rekening houden met de praktijk van alle dag. Wapstra bevestigt, dat de regelgeving complex is. Ook komen er wel signalen dat de Arbeidsinspectie alleen regels uitgeeft en weinig mogelijkheden biedt voor overleg of bereid is om mee te denken. Toch zijn er ook goede ervaringen. “Onlangs hebben we nog een heel gesprek gehad met een inspecteur van de Arbeidsinspectie, die wel zijn standpunt wilde toelichten en wilde meedenken in oplossingen. Tijdens inspecties proberen we ook te kijken naar de praktische kant. Maar als inspecteur kun je niet recht praten wat krom is. In situaties waar het inderdaad een probleem is om tot een goede oplossing te komen, kijken we vooral of zorgvuldig met de situatie is omgegaan en of alles wat praktisch gezien te realiseren was, ook is uitgevoerd. De tweede vluchtweg is zo’n voorbeeld.
In een aantal situaties is deze vrijwel niet te creëren. Meestal is de toegang tot het dak dan een liftschacht. Wanneer er zo gewerkt wordt, dat er altijd toegang tot die liftschacht blijft, men aan het andere eind van het dak begint en terugwerkt, dan is er altijd een goede mogelijkheid om van het dak te komen. In de logistiek op het dak is daar dan goed mee omgegaan.
In dat verband worden ook nog wel eens de schuurtjes genoemd. Net hoger dan de eis van 2,5 meter, waarbij valbeveiliging nodig is. “We weten allemaal dat dat de grens is, maar volgens mij is de situatie op zich veel belangrijker. Wat ligt er onder? Ben je op een nieuwbouw met allemaal stekeinden en puin rondom de schuurtjes aan het werk, of is het een renovatieproject met een mooi gazonnetje eronder” betoogt Wapstra. Vooral op kleine dakvlakken is het vaak lastig om een adequate beveiliging te realiseren. Een deel van de problematiek zou opgevangen kunnen worden, wanneer in het ontwerp al de juiste voorzieningen aangebracht worden. Er zijn goede systemen, maar die worden toch nog maar op beperkte schaal toegepast. Een mooi valbeveiligingssysteem met een ringleiding is natuurlijk heel geschikt op de lange termijn voor de diverse disciplines, die op dat dak komen. En het dak gaat steeds meer gebruikt worden voor allerlei disciplines en installaties. Dat betekent, dat er voor onderhoud en dergelijke toch regelmatig mensen op dat dak moeten zijn.
“Dan loont het op termijn toch wel om een permanent veiligheidssysteem aan te brengen. Maar een opdrachtgever moet wel één keer het geld daarvoor uitgeven. Een uitgave, die aan de uitstraling van zijn pand niets bijdraagt. Gevolg is, dat bij een bezuinigingsronde dit vaak de dingen zijn, die verdwijnen uit de opdracht”.
Op technisch gebied is een parallel te trekken naar de dampremmende  laag. We pleiten er sterk voor om in alle gevallen een goede dampremmende laag toe te passen. Dat betekent dan ook een goede aansluiting maken met een bitumen opstandstrook. Commercieel is dat vaak een probleem. Wanneer de opdrachtgever twee aanbiedingen naast elkaar legt, dan ziet hij dat soort verschillen niet. Voor een duurzame kwaliteit en ook vanuit milieuzorg is het aan te bevelen om wel een dampremmende laag toe te passen. Het maakt de bestemming van een gebouw veel flexibeler. Een bedrijfshal die van een droge opslag overgaat in een aardappelopslag bijvoorbeeld. Voor de eigenaar lijkt het waarschijnlijk weinig verschil te maken, maar bouwfysisch gezien is het een wereld van verschil. Dan is het beter om het in één keer goed te doen! Dat is het realiseren van duurzame kwaliteit. “Daar doen we ook de Dakmerk inspecties voor. We willen een stukje kwaliteit waarborgen en die kwaliteit moet leiden tot een stuk duurzaamheid. Dan moet je ook kijken naar de beheersfase en de gebruiksfase. Het is niet de bedoeling, dat een dak met een levensduur van pakweg 20 á 25 jaar na tien jaar al gerenoveerd moet worden omdat bepaalde details niet kloppen. Dat is kapitaalvernietiging!”.
Tot slot vertelt Arnold Vermeulen nog, dat met name de opdrachtgever net als de aannemer zeer positief reageert op de inspecties. “Voor de opzichter is het prettig, wanneer er nog een keer door een deskundige over zijn schouder wordt meegekeken. Het dak is toch een behoorlijk complex verhaal en voor zowel de architect als de aannemer geldt natuurlijk dat hij van zoveel aspecten van de bouw iets moet weten, dat het vrijwel onmogelijk is om ook de kleine finesses van het dak bij te houden. Een inspectie van Dakmerk geeft dan een extra zekerheid.”