Roofs 2001-10-38 Innovatief isolatiesysteem voor nieuwe luchthavenpier

    In de omgeving van luchthaven Zaventem in België wordt zeer veel aandacht besteed aan de geluidsisolatie van daken en gebouwen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Roofs u de dakconstructie van de nieuwe pier A, vlak naast startbaan 25R, onder de aandacht brengt. Temeer daar de meeste leveranciers uit Nederland komen. Dit project is bovendien de eerste grootschalige toepassing in België van het Prodach-isolatiesysteem van Rockwool dat speciaal is ontwikkeld voor metaaldaken met dubbele beplating.

De luchthaven Zaventem breidt aanzienlijk uit. De nieuwe Pier A, 650 meter lang en 38 meter breed, loopt evenwijdig aan de reeds bestaande Pier B en mondt aan westelijke zijde uit in de Topaas. De Topaas is een grote ontvangsthal van 90 m lang, 140 m breed en 24 m hoog. Dit gebouw is via een 250 meter lange ondergrondse tunnel verbonden met de terminal aan de overzijde. De ingebruikname van Pier A, inclusief de Topaas, is voorzien voor het voorjaar van 2002. Het gebouw zal de luchthaven 31 bijkomende “gates” opleveren, wat overeenkomt met 37 parkeerposities. Al naargelang de spanwijdte van de vliegtuigen. Om het drukke verkeer op de taxiwegen ten noorden van de Pier niet te belemmeren zal de Noordzijde bestemd zijn voor kleinere vliegtuigen. Aan de zuidzijde kunnen desgewenst zes “wide-bodies” plaatsnemen. De mogelijkheid om pier A ten westen van de Topaas uit te breiden blijft bestaan.

Strenge akoestische eisen
Als luchtvaartliefhebber vond ik de wandeling over het dak van de nieuwe pier A te Zaventem bijzonder boeiend, zowel voor wat er onder onze voeten lag als voor wat er zich boven onze hoofden afspeelde. De vliegtuigen die opstijgen van startbaan 25R, amper 500 meter naast de nieuwe constructie, veroorzaken zo’n herrie dat het niet verwonderlijk is dat er hoge eisen werden gesteld aan de geluidswerende prestaties van het gebouw in het algemeen en het dak in het bijzonder.
De daken van de pier en de Topaas worden opgebouwd uit een stalen draagstructuur bestaande uit driedimensionale spanten met daar bovenop een geperforeerde stalen dakprofielplaat. De golven van deze stalen dakprofielplaat worden opgevuld met een akoestische isolatie. In totaal wordt er op dit project maar liefst 119 kilometer van deze canellurevulling gebruikt. Bovenop de stalen dakprofielplaat komen 10 mm dikke ‘Duripanel’ vezelcementplaten en vervolgens een dampscherm bestaande uit een gewapende polyethyleenfolie van het type KalZip® Vapour Layer.

Prodach isolatiesysteem
Geïsoleerde en ongeventileerde metaaldaken met een dubbele beplating  worden tegenwoordig steeds vaker toegepast. De buitenbeplating van een dergelijk dak bestaat uit een waterafvoerende metalen bedekking die doorgaans met behulp van metalen afstandhouders of profielen op de dakvloer wordt bevestigd. De isolatie tussen beide dakdelen bestaat meest uit minerale wol, in platen of dekens, die niet belopen kunnen worden. Deze gebruikelijke dakopbouw kent volgens isolatiefabrikant Rockwool echter een aantal nadelen:

-de afstandshouders of profielen doorboren de isolatie en vormen belangrijke koudebruggen
-de isolatie is moeilijk sluitend te leggen
-de isolatie is zo weinig drukvast dat er tijdens montage en onderhoudswerkzaamheden snel beschadigingen optreden aan de isolatie of de metalen buitenbeplating
-de dakconstructie heeft een relatief geringe akoestische isolatiewaarde

Rockwool heeft daarom een isolatiesysteem ontwikkeld dat deze problemen niet kent: het ProDach-systeem. Dit systeem is eenvoudig verwerkbaar op alle types geprofileerde dakplaten en maakt gebruik van een beloopbare isolatieplaat met drukverdelende toplaag waardoor de kans op beschadigingen van de dampremmende laag of de dakbeplating vrijwel is uitgesloten. Na het aanbrengen van een dampremmende laag worden deze isolatieplaten aaneensluitend en met de lengterichting haaks op de cannelures van de stalen dakprofielplaten geplaatst. Conform het legplan worden er in de harde toplaag van de isolatie sleuven gefreesd waarin nadien de Prodach bevestigingsstrips zullen worden verzonken. Dit frezen gebeurt stofvrij en zeer nauwkeurig met behulp van een speciale zaagmachine.
In deze sleuven worden vervolgens de bevestigingsstrips aangebracht die bestaan uit 1,5 mm dikke verzinkte en gelakte stalen U-profielen. Door de voorgeboorde gaten in deze profielen worden de systeembevestigers aangebracht om de strips te verankeren in de draagvloer. Het aantal systeembevestigers is beperkt waardoor ook het aantal koudebruggen tot een minimum wordt teruggebracht. Tijdens alle fasen van de uitvoering kan de isolatie probleemloos worden belopen. De bevestigingsstrips geven het dak bovendien een extra grote stijfheid.

Afwijkende dakopbouw
Gezien de grote dikte van het isolatiepakket en de hoge eisen inzake  geluidsisolatie wordt er enigszins afgeweken van de gebruikelijke Prodach-dakopbouw. Bovenop het dampscherm wordt een eerste isolatielaag aangebracht bestaande uit 80 mm dikke Taurox C platen met daarin een aantal Z-profielen. In deze Z-profielen, die vastzitten in de draagstructuur, worden later de systeembevestigers geschroefd. Na het aanbrengen van een tweede isolatielaag, bestaande uit 60 mm dikke DUO NP platen, worden de groeven in de harde bovenkant van deze platen gefreesd en worden de bevestigingsstrips aangebracht en vastgeschroefd in de Z-profielen. Bij het klassieke Prodach-systeem worden de strips diagonaal verwerkt maar op dit project liggen ze evenwijdig aan de gootlijn.
Bovenop de metalen strips komen Kal-Zip® glijclips die speciaal zijn ontwikkeld voor de bevestiging van het Kal Zip® aluminium dakbedekkingssysteem van Corus Aluminium Building Systems. De felsbanen voor dit systeem worden op de bouwplaats geprofileerd, op het dak over de glijclips gelegd en vervolgens gefelst met speciale felsmachines. Op de pier werd gebruik gemaakt van 42 m lange felsbanen uit één stuk die de totale breedte van het gebouw volledig overspannen. Op de Topaas werden, vanwege de aanwezigheid van glaspartijen en goten, vanzelfsprekend verschillende lengtes toegepast.
Deze dakopbouw werd in Leuven uitvoerig getest en bleek ondanks zijn relatief licht gewicht een geluidsreductie van ca. 53 dB(A)!! mogelijk te maken.

Geen grindlaag maar tegels
Het dak van dit complex bevat ook een belangrijk technisch gedeelte met heel wat apparatuur en installaties. Installatiesdie regelmatig moet worden onderhouden. Architectenbureau Groep 2000 koos als bestrating voor dit 2000 m2 groot gedeelte voor grijze Dreentegels van de Nederlandse fabrikant Zoontjens Beton omdat deze tegels de waterkerende laag goed beschermen en bovendien een perfecte drainage mogelijk maken. Men had ook kunnen kiezen voor het aanbrengen van een grindlaag, ware het niet dat er buiten vliegtuigen ook heel wat vogels rondvliegen die de steentjes zouden kunnen oppakken en op de glazen gedeeltes van het dak zouden kunnen laten vallen.

Technische fiche

-Bouwheer: BIAC NV - Brussels International Airport Company
-Pilootaannemer: T.V. I.A.C. - Tijdelijke Vereniging International Airport Contractors
-Directie der studies: Tractebel
-Architect: Studiebureau architecten Groep 2000 (Bontinck, Jaspers, Montois, Van Campenhout, Willox)
-Speciale technieken: Tractebel
-Controle: SECO
-Dakbedekking en montage: Tijdelijke vereniging W.J.F. (G. Welsch, Jodamo NV, Franzen Ingenieur- en montagebau)
-Fabrikant isolatie: Rockwool
-Fabrikant dakbedekking: Corus Aluminium Building Systems
-Fabrikant tegels: Zoontjens Beton