Roofs 2002-05-32 Bouwstoffenbesluit en baanvormige dakbedekkingen

De aandacht voor het milieu betekent veel voor daken als geheel, de materialen waaruit daken zijn samengesteld en de wijze waarop daken uit deze materialen zijn samengesteld. De dakenbranche heeft de handschoen opgepakt. Het meervoudig gebruik van het dak, het dak als ontvanger van zonne-energie en ook het dak als opvang voor hemelwater. De Stichting Dak & Milieu ten aanzien van het bouwstoffenbesluit een zeer verhelderende brochure uitgebracht. In de brochure worden de resultaten van immissie van bitumineuze dakbanen uiteengezet. Een greep uit de brochure in dit artikel met een aanvulling.

De bouw heeft grote invloed op het milieu. Het Nederlandse beleid op het gebied van milieu is verwoord in het Nationaal Milieubeleidsplan (NMP), waarvan inmiddels de vierde versie is verschenen. In het NMP kiest de overheid er voor de veroorzakers van milieuproblemen verantwoordelijk te maken voor het oplossen ervan. Het streven naar een duurzame ontwikkeling is de hoofddoelstelling. Er wordt op vele manieren vorm gegeven aan die doelstelling. Zovele manieren dat iedere aanbieder wel iets heeft gevonden om om zijn product of dienst als milieuvriendelijk te kwalificeren. “Shoppen” wordt dat verschijnsel genoemd, die maatregel kiezen die in je kraam past en de overige ‘vergeten’. Voor de afnemer bijna geen doorkomen aan temeer daar vrijwel geen materiaal, product of dienst op alle fronten goed presteert. Uit de genoemde brochure: “Sinds de presentatie in 1995 van het ‘Plan van Aanpak Duurzaam Bouwen: Investeren in de toekomst’ is duurzaam bouwen, kortweg Dubo, één van de instrumenten waarmee de overheid vorm en inhoud wil geven aan duurzame ontwikkeling van de Nederlandse samenleving. Was Dubo in eerste instantie vooral gericht op een verbetering van de milieuefficiëncy van gebouwen, inmiddels is de doelstelling verbreed. Het gaat nu om het duurzaam ontwikkelen, beheren en onderhouden van de gehele bebouwde omgeving, inclusief het slopen en verwijderen van bouwwerken. Dubo biedt daarmee de mogelijkheid om milieuaspecten als energie, grondstoffengebruik, water en groen integraal te benaderen. De resultaten daarvan zijn op meerder fronten zichtbaar en ons land behoort in bouwend Europa dan ook tot de koplopers op milieugebied. Het overheidsbeleid op het gebied van bouwen krijgt concreet gestalte in een veelheid van besluiten en maatregelen, zoals het Convenant Verpakkingen, het Bouwstoffenbesluit en maatregelen ter beperking van het storten van bouw- en sloopafval”.

Afkoppelen hemelwaterafvoeren

In Nederland is meer dan 12% van het oppervlak bebouwd, met gebouwen maar ook met straten, wegen etc. In Nederland wordt verder gebouwd en het aandeel verhard oppervlak neemt toe. Dat heeft belangrijke gevolgen voor de waterhuishouding. Water wordt sneller afgevoerd via riolering en gekanaliseerd oppervlaktewater waardoor minder hemelwater in de grond komt. Ondanks de vele regen droogt ons land uit. Om dat tegen te gaan moeten rivieren weer meanderen en moet verhard oppervlak worden ‘ontkoppeld’. Dat laatste betekent dat hemelwater dat op daken en wegen terecht komt niet naar het riool wordt gevoerd maar weer de grond in. Via open water of via kunstmatig aangelegde open grondbassins. Het is dan wel van belang te weten dat het water dat op het dak valt niet verontreinigd is of geraakt. Verontreiniging als gevolg van de materialen zoals die op het dak zijn toegepast en nog worden toegepast. Eerder hebben wij u al bericht over de loodindustrie die uitgebreid onderzoek heeft laten verrichten naar de effecten van lood op het oppervlaktewater. Nu maakt de Stichting Dak & Milieu de resultaten bekend van haar inspanningen. Daartoe is een lange weg bewandeld. De stichting wil bevorderen dat alle bouwbeslissers bij de keuze van dakbedekkingsmaterialen kunnen beschikken over objectieve milieucriteria. Geen sinecure. LCA berekeningen en deelname aan het MRPI project worden genoemd. Maar daaraan vooraf ging een inventarisatie van alle eerdere initiatieven en uiteraard, de stichting is een initiatief van de leveranciers van baanvormige dakbedekkingen, een strategie hoe baanvormige dakbedekkingen in milieuopzicht positief opzicht, te positioneren en hoe op ontwikkelingen te anticiperen. Een van die ontwikkelingen was de invoering van het Bouwstoffenbesluit.

Het bouwstoffenbesluit

1 Januari 1999 is het bouwstoffenbesluit in werking getreden en sinds 1 juli 1999 volledig effectief. Het Bouwstoffenbesluit stelt milieuhygiënische randvoorwaarden aan het verwerken van steenachtige bouwmaterialen in grond- en bouwwerken. Bodem en oppervlaktewater worden zo beschermd tegen verontreinigingen die uit dergelijke materialen kunnen vrijkomen, terwijl hergebruik binnen de grenzen van het besluit mogelijk is. Baanvormige dakbedekkingen vallen onder het bouwstoffen besluit omdat, bij gemineraliseerde uitvoeringen, meer dan 10% van de dakbanen bestaat uit de in het besluit omschreven stoffen. Het Bouwstoffenbesluit geldt uitsluitend voor situaties waarbij de materialen in toepassing buiten in contact komen met regen-, grond of oppervlaktewater. Dit laatste lijkt te zijn opgesteld voor dakbedekkingen. Het Bouwstoffenbesluit heeft betrekking op zowel de anorganische als de organische delen van een bouwproduct. Anorganische delen zijn zware metalen, chloriden en zouten. Organische delen zijn koolwaterstoffen, zoals minerale olie en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s). Aan de anorgansiche delen stelt het besluit eisen aan een maximale uitloging. Aan de organische delen eisen aan een maximaal gehalte. De stichting streeft naar eisen voor maximale uitloging van beide bestandsdelen. Onderzoek door Intron te Sittard heeft aangetoond dat de zowel de uitloging van de organische als de anorganische delen verwaarloosbaar klein is. De discussie over het wel of niet afkoppelen van met name daken met bitumineuze dakbedekkingssytemen kan positief worden afgesloten. Bitumineuze afdichtingsmaterialen en shingles worden ingedeeld in de hoogste klasse: categorie 1A bouwstof.

NBRL 9327

De volgende stap is certificatie naar het bouwstoffenbesluit. Dit gebeurt aan de hand van de Nationale BeoordelingRichtLijn 9327 (NBRL 9327). Op verzoek van het ministerie van VROM heeft Stichting Bouwkwaliteit een toetsingscommissie ‘bouwstoffenbesluit’ ingesteld. De NBRL is door de toetsingscomissie goedgekeurd en omvat alle eisen en bepalingsmethoden waaraan de producten en producenten moeten voldoen. Dakbedekkingsmaterialen worden op de banderol of op de verpakking voorzien van hetNL-BSB® logo. Vele dakbanen en shingles zijn inmiddels gecertificeerd en daarmee wordt aangetoond dat aan het Bouwstoffenbesluit wordt voldaan. De Stichting werkt verder en werkt met de Nederlandse bouwproducten producenten aan MilieuRelevante Productinformatie (MRPI) Hierover berichten wij u later.